‘Anne boğazım çok acıyor… ’

Aranızda çocukken bademcik sorunu yaşamayan var mı acaba? Sonuçta çocukluk döneminde en sık rastlanan rahatsızlıklardan biri. Bademcik sorunu özellikle ilkbahar ve kış aylarında görülüyor. Belki yazımızı okurken bile siz ya da çocuğunuzun başı bademcikleriyle dertte olabilir. Peki, bademcik neden şişer? Eskiye oranla daha kolay bir tedavisi var mı? Hangi durumlarda ameliyata başvurulur? Merak ettiğiniz soruların hepsine cevabımız var. Yazımızı okurken uzmanlarımızın görüşlerinden faydalanabilir, daha sağlıklı bir kış geçirebilirsiniz.

Onlara iyi bakın!
Türk Böbrek Vakfı Hizmet Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Operatörü Dr. Sevilay Sönmez bademcik enfeksiyonu hakkında bilgi veriyor.
Bademcikler ağız içinde yerleşen top şeklindeki 2 adet lenfoid (lenf dokusundan oluşmuş) organ. İltihabına tonsillit denir. Tonsillit farenjit veya genel bir üst solunum yolu enfeksiyonu tablosuna eşlik eder.
Evde pasif sigara dumanı, beslenme yetersizlikleri, aşıların eksikliği, bazı anatomik özellikler, down sendromu gibi sendromlar, reflü gibi rahatsızlıklar sonucunda bademcik sorunu yaşanır. Kreşe gitme, anne sütüyle beslenme eksikliği, nörolojik ve immunolojik (bağışıklık sistemine özgü) hastalıklarda sıklığı artar. Bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler bademcik enfeksiyonuna yol açar. Çocuklarda % 80-85, erişkinlerdeyse %20-25 oranında virüslere bağlı oluşur. Kronikleşen, çok sık tekrarlayan ve sık sık antibiyotik alanlarda, bazı bakterilerin görülme sıklığı artar. Önemli olan bu akut enfeksiyonun virütik mi yoksa bakteriyel mi olduğunun biinmesi. Böylece gereksiz yere antibiyotik kullanmış olmazsınız.

Ameliyat korkutmasın!
Bademcikler boğazı çepeçevre saran koruyucu lenfatik halkanın parçalarıdır ve mikroplara karşı savunmada görevliler. Ancak 3-4 yaşından sonra bu görevi boğazdaki diğer küçük lenfoid organlar devralır. Böylece önemleri büyük derecede azalır. Bademciklerin vücuda verdiği zararlar sağladığı yararları aştığı durumlarda alınması gerekir. Mesela solunum yolunu tıkayan bademcik büyümesi ameliyat nedenlerinden biri. Özellikle uykuda soluk tutma atakları veya büyüme gelişme geriliğiyle birlikteyse bademciklerin alınması gerekir. Tekrarlayan bademcik rahatsızlığı ve kanser şüphesi de diğer kesin nedenler arasında. Kronik olan ve sık tekrarlayan bademcik iltihabı ameliyat gerektirir. Ayrıca üç-dört aydan fazla antibiyotik tedavisine rağmen görülen belirtiler, tekrarlayan bademcik çevresi apsesi (ikiden fazla atak) gibi durumlar da kesin olmamakla birlikte ameliyat gerektirebilir. Ayrıca boyunda kronik tonsilite bağlı geçmeyen lenf düğümü iltihabı, tıkayıcı bademcikler, yutma güçlüğü, sürekli horlama, zorunlu ağız solunumu ve ses bozukluğu ameliyatın yapılıp yapılmamasında rol oynar. Muayene bulguları ve kan tetkikleri de çok önemli.

Çocuklara etkisi
Memorial Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü'nden Doçent Dr. Burak Erdamar bademcik sorunlarının çocuklara olan etkisinden söz etti. Bademcikler irileştiğinde boğazın çapını daraltır ve horlamayla birlikte uykuda nefes tıkanmalarına neden olur. Bu durum hem çocuklar hem yetişkinler için geçerli. Çocuklar için ortaya çıkan en önemli tehlikelerse horlama, huzursuz uyku ve gece terlemeleri. Bu tür sorunlar büyüme ve gelişmede geri kalmaya yol açar. Ayrıca çocuklarda, saldırganlık, huysuzluk gibi kişilik değişiklikleriyle öğrenme güçlüklerinin ortaya çıkmasına neden olur. Geniz eti ve bademcikler çocuklarda yapısal olarak zaten dar olan havayolunu tıkar. Bu da uykuda nefes zorluklarının oluşmasına yol açar. Dünyaca kabul edilmiş tedavisiyse bademciklerin ve geniz etinin alınması. Bademcikler ve geniz eti (büyük olmasa da) yüksek ateşle seyreden sık iltihaplanma durumlarında, çocukları kalp ve eklem romatizması riski altında bırakır. Sık enfeksiyon geçiren çocukların da bademcik ve geniz etleri ameliyatla alınır. Anlayacağınız bademcik ameliyatı çocuğunuz için korkulacak bir ameliyat değil.

Yeni bir yöntem
Artık ‘thermal welding’ yöntemiyle bademcik ameliyatını çok daha rahat yapmak mümkün. Thermal welding, operasyon sırasında ısı enerjisiyle ameliyat alanında kanama kontrolünü sağlar. Daha sonraki dönemde doku iyileşmesini hızlandırır. Bu yöntem ameliyat esnasında kanamayı engellediği için, ameliyat süresini ve anestezi süresini önemli ölçüde azaltır. Thermal welding, ameliyat süresince rahatlık sağlarken ameliyat sonrası dönemde kanama riskini de ortadan kaldırır. İkinci bir uygulamayı ve bunun getirdiği zorlukları önler. Ayrıca, ameliyat sonrası dönemde yine çok önemli bir problem olan ve yaklaşık on gün kadar süren ağrı şikayeti de azalır. Sonuç olarak hasta açısından thermal welding yöntemi, ameliyat sonrası dönemde hastanın toleransını artırır. Hastaya da konfor sağlar. Anlayacağınız bu yöntem etkin, kolay ve yepyeni bir bademcik ameliyatı tekniği.