24 yılda sayıları yüzde 30 arttı

Günümüzde pek çok hayvanın nesli, tükenmekle karşı karşıya. Türkiye’de de geçmişte var olup artık sadece kitaplarda göördüğümüz sırtlan, pars gibi vahşi hayvanlarla aynı sonu paylaşmasın diye çalışmaların başlatıldığı Van kedisinin neslini sürdürmek için ciddi çalışmalar yapılıyor. Van kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kaya, ülkemize özgü bu kedi ırkının büyük bir öneme sahip olduğunu belirtiyor. Kaya, “Yüzüncü Yıl Üniversitesi Van Kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi kayıtlarında il dışındaki Van kedilerinin sayısı 1000 olarak tespit edildi. Ancak Türkiye genelinde sayı bundan fazla. Genel bir tahmin olarak Van’daki Van kedilerinin sayısının 2500 olduğu varsayılıyor. Bu sayılara bakarak kuruluşumuzdan bu güne sayıda sağlanan artış yüzde 30 civarında. Bu durum göz önüne alınarak Van kedilerinin nesillerinin korunması büyük önem taşıyor” diyor.

Soyu tehlikede olan tek gözler

Van kedisinin soyu tehlikede olan kısmı tek göz olarak adlandırılan kedilerden oluşuyor. Çünkü doğan yavrulardan tek göz çıkma oranı yüzde 16. Bu nedenle sayılarının az olması, yaşam tarzının değişmesi (Bahçeli evden apartmanlaşmaya geçilmesi, kedi besleyen ailelerin azalması ve kedisini çiftleştirecek ailelerin kaliteli orijinal erkek kedi bulmadaki zorluklar neslin bozulmasına yol açıp saflığını ortadan kaldırıyor.

Van kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi müdürlüğünün 1992 yılında açılma fikri; nesli tehdit altında olan, sayıları az, soyu saf olarak devam edememe tehlikesi yaşayan ve gerek Van ve gerekse Türkiye’nin tanıtımında önemli rol oynayabilecek bir varlığın kurtarılması, bu hayvan ile ilgili farkındalığı artırmak, saflığının korunması, çoğaltılması, neslinin devam ettirilmesi, özelliklerinin ortaya çıkarılması kedi ile ilgili bilimsel çalışmalar yapmak ve milli ırk olarak tescillemek amacıyla ortaya çıktı.

Her yıl 100 yavru

- Van kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nde şu anda 120 damızlık kedi bulunuyor bu hayvanların yüzde 90’ı tek göz kedilerden oluşuyor, yaş ortalamaları 6 civarı. Van kedilerin ortalama yaşam süresi ise 13 yıl.

- Merkez bütün Türkiyedeki Van kedisi sayısını artırmak misyonuna sahip. Bu nedenle sadece yurt içine (yurt dışı çıkışı yasak)ihtiyaç fazlası olan 2,5 aylık yavruları bedel karşılığı sahiplendirme yapıyor.

- Van kedisi Merkezi müdürlüğü Van ve çevresinde Van kedisi sahiplerinin kedilerini misafir ederek çiftleştiriyor. Türkiye genelinde böyle bir talep geldiğinde yakın bölgesinde erkek Van kedisi olup olmadığı kontrol edilip yardımcı olmaya çalışılıyor.

- Van kedisinin bütün özellikleri ile ilgili bilimsel çalışmalar yapılıyor.

- Van kedisinin tanıtımı amacıyla önemli fuarların hepsine katılıyorlar.

- Yapılan bu çalışmalarla Van kedisinin sayısı giderek artıyor. Ancak tehlikenin ortadan kalktığını söylemek için henüz erken. Çalışmaların bilinçli bir şekilde sürdürülmesi gerekiyor. Araştırma merkezi her yıl dışarıya en az 100 yavru veriyor.

- Van kedisi Araştırma ve Uygulama Merkezi müdürlüğü aileler kedi beslesin diye il dışına çıktıklarında kedilerine dönene kadar otel hizmeti de veriyor.

- Van kedisi bir hastalığa yatkın değil. Genetikçiler tek gözlülüğün genetik defekten kaynaklandığını iddia ediyor.