Ya hayır söyle ya sus!

SORU: Peygamberimizin iletişim sorunlarımıza çare olacak öğütleri var mı? Örnekler verebilir misiniz?

CEVAP: Peygamberimizin bize örnek olduğunu Kuran’dan öğreniyoruz (Ahzâb, 33/21). İletişim anlamında bize örnek olan bazı sözlerini ve davranışlarını sıralayalım:

- Bir kimsenin kendisi için istediğini bir başkası için de istemedikçe tam iman etmiş olmayacağını söylemekle imanın kemale ermesini temel empati duygusuyla ilişkilendiriyor. Biliyorsunuz empati iletişimin baş aktörlerinden biri. Bir kimsenin birini sevdiği zaman muhakkak bunu ona söylemesini öğütlüyor. Geleneksel yapılar içerisinde özellikle babaların eşlerine ve çocuklarına karşı takındıkları sert tutumları görüyoruz. Demek ki gelenek bazen maalesef dini terbiyenin önüne geçiyor.

- Sevgi konusuna devam edelim. Peygamberimiz “sizler iman etmedikçe cennete giremezsiniz, birbirinizi sevmedikçe de iman etmiş olmazsınız. Yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şey söyleyeyim mi? Aranızda selamı yayınız” buyuruyor. Hem bir tespit, hem de bir öneri. Sevgi imana bağlanıyor. Sevgiyi göstermenin yolu da selamlaşmaktan geçiyor. Selam bir barış işaretidir. “Benden emin ol, sana zarar vermem” demektir.

- Konuşurken hiddet ve şiddetten uzak, yumuşak bir şekilde konuşması (Tâhâ, 20/44; Âl-i İmran, 3/159) da bizler için örnek olmalıdır. Sözümüzün dinlenmesi için karşı tarafı otomatik olarak savunma moduna geçirecek bir sertlikten uzak olmamız gerekir.

- Son olarak başlığa taşıdığım sözü örnek olarak vermek isterim. Bu söz bir hadiste geçiyor: “Kim Allah’a ve ahret gününe inanıyorsa ya hayır söylesin ya da sussun!” Konuşmak ve iletişime geçmek için gerekli olan “söz” Yunus’un önerdiği gibi değilse susmak gerekir:

Sözü bilen bir kişinin yüzünü ak ede bir söz

Sözü pişirip diyenin işini sağ ede bir söz

Söz ola kese savaşı, söz ola kestire başı

Söz ola ağulu aşı, yağ ile bal ede bir söz.