Bürokrasi gölge etmesin güneşte rekora koşalım

Türkiye güneş enerjisinde 10 yıl içinde 3 bin megavatlık bir kapasiteye ulaşmayı hedefliyor. GÜNEŞE Derneği Başkanı Özer, “Bürokrasi azaltılsın. 10 yılda bu hedefi 10’a katlayalım” dedi.

Türkiye aslında bir güneş ülkesi. Anadolu toprakları İspanya’nın ardından güneşi en fazla hisseden ikinci coğrafya. Günde ortalama 7.2 saat ve yılda 110 gün güneşle buluşan bu bereketli topraklarda güneş enerjisi yatırımları ise yok denecek kadar az. Güneş enerjisi yatırımlarını hızlandırmak ve kurumsal bir yapıya kavuşturmak isteyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Haziran ayında Türkiye’nin ilk güneş enerjisi santrali için lisans başvurularını topladı.

Devler sıraya girdi

600 megavatlık lisans için toplam 8900 megavatlık başvuru geldi Türkiye’nin önde gelen grupları Zorlu, Çalık, Enerjisa, Aksa, Fiba, Aksa, Eksim ve Boydak ile yabancı devlerin de aralarında olduğu çok sayıda şirket bu alana yatırım için kuyruğa girdi.

Güneşten Elektrik Üreten Sanayici ve İşadamları Derneği (GÜNEŞE) Başkanı Mehmet Özer, “ Türkiye’de geçen yıl 242 milyar kwh elektrik tüketildi. Bunun çok önemli bir bölümü doğalgaz ve ithal kömürden yani yerli olmayan kaynaklardan karşılandı” dedi ve ekledi: “Buna karşın Türkiye’nin güneş potansiyeli 380 milyar kwh. Yani ülkenin enerji talebinin tamamını karşılayacak seviyede. Türkiye’nin petrolü aslında güneştir”

Büyük ölçekli Güneş Enerjisi Santrallerinin (GES) 2015’ten önce faaliyete geçmesinin mümkün görünmediğini söyleyen Özer, bu durumun ülke ekonomisi açısından önemli bir kayıp olduğuna dikkat çekti. “ Güneşte Almanya’nın kurulu gücü 7 bin megavata ulaştı. İtalya ve İspanya’da bu alanda önemli oyuncular. Buna mukabil ülke olarak o kadar düşük bir kapasitedeyiz ki, insan gerçekten üzülüyor.”

Enerji Bakanlığı tarafından açıklanan 2023 projeksiyonuna göre Türkiye’nin elektrik üretim kapasitesi 120 bin megavata çıkacak. Bunun yüzde 2.5’luk bölümü de yani 3000 megavatlık bölümü güneş santrallerinden sağlanacak.

Mehmet Özer, bunun Türkiye’nin potansiyelinin çok altında olduğuna işaret ederek, “2023 yılı hedefi bence 30 bin megavat olmalı. Eğer gereken yasal düzenlemeler şimdiden yapılırsa bunun 50 bin megavata kadar çıkabilebiliriz.” diye konuştu.

Devlet güvencesi kalksın sektör uçar

Güneşe Derneği olarak bu konudaki tıkanıklığı aşmak için ‘çılgın’ bir öneride bulunduklarını anlatan Mehmet Özer, “13.3 dolar cent olan alım garantisini kaldırın buna karşın yatırım yapmak isteyenlere kolaylık sağlayın ve bu yatırımlarla ürettiğiniz elektriği serbest piyasada satılmasına olanak sağlayın dedik. Örneğin Mersin’de güneş santrali kuran bir yatırımcı ürettiği elektriği bölgedeki bir çimento fabrikasına, bir hastaneye veya alışveriş merkezine satabilsin. Böylece yatırımcılar kendi riskleriyle yatırım yaparlar. Bu sayede hem de arz güvenliğine katkı sağlanmış olur hem de yapıldı, yapılmadı gibi riskler de ortadan kalkar. Alım garantisi kalkarsa güneş yatırımlarının patlayacağına inanıyorum” dedi.

KOBİ elektrik faturasını güneş paneliyle düşürür

EPDK’nın Ekim ayında yayınladığı lisanssız elektrik üretimi yönetmeliğinin KOBİ’ler açısından önemli bir fırsat olduğuna dikkat çeken Mehmet Özer sözlerini şöyle sürdürüyor: “Devlet 1 megawata kadar lisansız elektrik üretimine izin veriyor. Bu sanayi tesisleri, turizm işletmeleri, belediyeler ve üniversiteler açısından büyük bir fırsat. Örneğin ayda Güneşte 7 yıl içinde ilk yatırım tutarını geri alabiliyorsunuz. Güneş panelleri 30 yıl kullanılabiliyor ve sürekli bakım da gerektirmiyor. Yani 23 yıl bedava elektrik üretebiliyorsunuz. Gaziantep, Maraş, Urfa, Konya, Niğde, Aksaray, İzmir, Muğla, Antalya gibi şehirlerde işletmeler açısından elektrik faturasını düşürmek için büyük fırsat var. 1 megavatlık güneş santrali için yaklaşık 1.25 milyon euro yatırım gerekiyor. 1 megavatla yılda 1.5 milyon kilovat saat elektrik üretirsiniz. 30 yılda 45 milyon kilowaat saat elektrik üreteceğinizi varsayarsak, ortaya 2.7 euro/cent gibi bir rakam ortaya çıkıyor. Bu rakam güneşi Türkiye’deki en ucuz enerji kaynağı yapar.”

Dünya devleri yarışıyor

Dünyadaki güneş yatırımları son dönemde hız kazandı. GÜNEŞE Derneği Başkanı Mehmet Özer, “Bugün dünyadaki toplam kurul güç 70 bin megawata dayandı. Son dönemde ABD, Japonya ve Çin bu alanda ciddi yatırımlar yapıyor. 3 ülkede yılda 10 bin megawattlık yatırım yapıyorlar. Yılda 15 milyar kilowatt saatlik tesisi devreye alıyorlar” bilgisini verdi.

Panel maliyetleri düşüyor

2007’de güneş enerjisinde birim yatırım maliyeti kilovat başına maliyet 5-6 euro civarındaydı. Bugün bu rakam 1.2 seviyesine kadar geriledi. Yani aradan geçen 6 yıl içinde üretim maliyetleri yüzde 80 oranında düştü. Bunun en önemli sebebi güneş panellerinde yaşanan hızlı gelişim. Yarı iletken teknolojisindeki hızlı gelişim ile Çin’in üretim kapasitesi birleşince fiyatlar 4 yıl gibi kısa bir zamanda hızla düştü.

Norveçliler HES için geliyor

Norveç Kralı V.Harald’ın Türkiye temaslarında gündem maddelerinden birisi de enerji oldu. Norveç Ticaret ve Endüstri Bakanı Monica Maeland ile Enerji Bakanı Taner Yıldız tarafından imzalanan “Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptı”yla ilişkilerde yeni bir dönem başladı. Süreç 4 sene önce Statkraft’ın bazı hidroelektrik projelerini satın almasıyla başladı. 3 santral kurmak için kolları sıvayan Norveçliler kısa zamanda 640 megavata ulaştı. Bu yatırmlar için 1.1 milyar dolar harcayan Norveçliler, şimdi de özelleştirilecek HES’leri yakın izlemeye aldı. Anlaşmayla Statkraft kamuya ait hidroelektrik tesislerinde rehabilitasyon, yatırım, teknolojik işbirliği gibi konularında etkin rol oynayacak.

Ufuk Şanlı

ufuk.sanli@gazetevatan.com