Batık bankaların kamuya maliyeti 31.4 milyar dolar
.
TBMM Askeri Darbeleri Araştırma Komisyonu 1994-2005 arasında batan bankaların toplam maliyetini sordu. TMSF, ‘Gizli’ ibareli yazıyla net maliyetin 31.4 milyar dolar olduğunu bildirdi. Fon ayrıca batık bankalarda görevli emekli paşa ve askerlerin listesini de Ankara’ya gönderdi.
Askeri darbelerin Türk ekonomisine etkilerini araştıran TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu Başbakanlık, Ekonomi Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, BDDK, TMSF gibi kurumlara yazı yazarak bilgi talebinde bulundu. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) komisyona gönderdiği ‘Gizli’ ibareli bir yazıyla batık bankaların kamuya getirdiği yük, off-shore ödemeleri ve batık bankalarda görev yapan asker ve bürokrat kişiler hakkında kapsamlı bilgiler verdi.
Vatan’ın edindiği bilgilere göre TMSF yazısında 1994-2005 yılları arasında 20 bankanın yönetim ve denetiminin devlete geçtiği bilgisine yer verildi. 5 Bankanın ise faaliyet izinleri kaldırılarak iflasına karar verildiği hatırlatıldı. Batık bankaların kamuya toplam maliyeti ise devir tarihleri itibarıyla 24 milyar 44 milyon dolar oldu.
Off-shore’a 570 milyon $
Batık bankaların tasfiyesi sırasında ortaya çıkan toplam kaynak ihtiyacı ise 31 milyar 400 milyon dolara ulaştı. Bu paranın 25.9 milyar doları Hazine kaynaklarından, 4.2 milyar doları TMSF’nin kasasından, 1.3 milyar dolarlık bölümü ise Merkez Bankası tarafından karşılandı. TMSF’nin batık bankaların patronlarına yönelik hukuki süreçleri etkin bir şekilde kullanarak kamunun zararını ciddi anlamda azalttığı ifade edilen yazıda, Mart 2012 itibarıyla geri kazanılan toplam tutarın 20.3 milyar dolar olduğu bildirildi.
TMSF tarafından gönderilen cevabi yazıda bugüne kadar yapılan off-shore ödemeleri hakkında da bilgilere yer verildi. Yapılan yazılı açıklamaya göre İmar Bankası’na el konulduğu dönemde off-shore’dan mevduata dönen mudilere toplam 543.7 milyon lira ödeme yapıldı. Fona devredilen Sümerbank, Yurtbank, Egebank, Bank Kapital, Ulusal Bank ve Yaşarbank Sümerbank çatısı altında birleştirildikten sonra Oyak Grubuna satıldı. Oyak Grubu da bankayı ING Bank’a sattı. Hisse devir sözleşmesi gereği off-shore yükümlülükleri TMSF’ye ait olduğu için 345 mudi tarafından açılan davalar sonucunda 26 milyon lira ödeme yapıldı.
Meclis Darbeleri Araştırma Komisyonu’nun soruları, 28 Şubat 1997’deki ‘Post-Modern Darbe’ süreciyle bankaların batışı arasında bir ilişki olduğuna inandıklarını gösteriyor. TMSF’nin sorulara verdiği cevaplar resmin genelini görmek açısından önemli bilgiler içerse de komisyonun zihnindeki bu tezi çok destekyecek gibi gözükmüyor. Bu yüzden komisyonun yeni sorularla TMSF’nin kapısını çalması muhtemel. Yeni sorular ve cevapların karanlık bir dönemin aydınlanmasına katkı sağlayacağı konusunda ise herkesin hemfikir olduğunu düşünüyorum.
Komisyonun cevap istediği sorular
TBMM Askeri Darbeleri Araştırma Komisyonu TMSF’ye işte bu soruları sordu:
1)1994-2005 yılları arasında TMSF’ye devredilen bankaların zararları ve bugüne kadar yapılmış tahsilatlar ve ortaya çıkan toplam kamu zararı ne kadardır?
2) Fona devredilen bankalardaki hazine bonosu, mevduat, off-shore hesapları nedeniyle banka bazında yapılan toplam ödeme miktarı ne kadardır?
3) Fona devredilen bankalarda üst düzey yöneticilik (danışmanlık da dahil) yapmış olan asker kökenli kişilerin görev dönemleri, sorumluluk alanları ve varsa haklarında yapılmış suç duyuruları hakkında bilgi veriniz.
Enerji devi atık su yatırımı yapacak
Kilis’e 6 milyar dolarlık güneş enerjisi yatırımı yapmaya hazırlanan Amerikalı International Capital Alliance (ICA) Group, yine aynı bölgede 200 milyon dolarlık atık su işletmesi kurmak için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına başvurdu. NASA’ya güneş panelleri imal eden şirketin başvurusu Bakanlık yetkililerini şaşırtırken, yatırımın büyüklüğü herkesi heyecanlandırdı. Arıtma sistemi bulunmayan köy ve kasabalardaki atık suların kullanım suyuna dönüştürülmesiyle ilgili yatırım yapmak isteyen şirketin bunun için bölgedeki OSB’den yer istediği öğrenildi. Amerikalı enerji devi daha önce de Kilis’e güneş enerjisi paneli fabrikası kurmak için arsa talep etmişti. Şirket, Kilis’e ilk etapta 700 milyon dolarlık yatırımla 200 megavat kapasiteli güneş enerji tarlası kurmayı planlıyor. Bu kapasitenin de 3-4 yıl içinde 2000 megavata kadar yükseltilmesi planlanıyor. Kilis’te kurulacak güneş santrallerinin tamamı, burada üretilen yüzde 100 yerli güneş panelleriyle yapılacak. ICA’nın yatırımı hayata geçtiğinde Türkiye’nin mevcut elektrik kapasitesinin yüzde 5’i karşılanacak.