Kur’ân çiftçilikten övgüyle söz eder

SORU: Bir internet sitesinde okuduğum hadislerden biri şöyle: “Saban bulunan eve zillet girer.” Bizim köyde her evde saban var. Bunlar olmadan nasıl ziraat yapılır. Bir başka hadiste “Çocukları yatsıdan sonra sokağa bırakın” deniliyor. Sitede böyle çok hadis var. Yorumunuz nedir? (Şaban Kumsel/İzmit)

CEVAP: Hadis diye ortaya atılan sözlerin birçoğu yakıştırmadır. Kur’ân’a aykırı sözler Peygamber’in ağzından çıkmaz. Kur’ân, çiftçilikten övgüyle söz eder. Bakara Suresi’nde bulunan şu ayet, insanı ürün verimini artırmaya imrendirmekte ve yönlendirmektedir: “Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, her başağında yüz dane olmak üzere yedi başak veren bir danenin durumu gibidir. Allah dilediğine kat kat verir. Allah(ın lütfu) geniştir, (O) bilendir” (Bakara: 261). “Güzel olan ülkenin bitkisi, Rabbinin izniyle çıkar; kötü olandan ise yararsız bitkiden başka bir şey çıkmaz. İşte biz, şükreden bir toplum için ayetleri böyle döndürüp (tekrar tekrar) açıklarız” (Araf Suresi: 58). Muhammed Suresi’nin 29. ayetinde de Hz. Muhammed’in çevresinde toplanıp, önce zayıfken git gide artıp çoğalarak güçlenen Müslümanların durumu, yerden filizlenip sonra kökü üzerinde dikilen, verdiği ürünle çiftçileri sevindiren ekine benzetilmektedir.

Kur’ân’ın hemen her suresinde ekinler, ormanlar, kuşlar, ırmaklar bütün doğa kıpır kıpırdır. Kur’ân, hayat kitabıdır ve hayatın geliştirilmesini, verimin artırılmasını öngörmektedir. Tarımda verimin artırılması için zamanın şartları neyi gerektiriyorsa onu yapmak gerekir. Çünkü Yüce Allah her bakımdan İslâm düşmanlarından güçlü olmamızı emretmektedir. Avrupalı geliştirdiği araçlarla bire 70 ve üstünde verim alırken biz bugün kara sabanla tarım yaparsak kendimizi çağların gerisine atmış olur, Avrupa’ya muhtaç duruma düşeriz. Bundan birkaç asır öncesi için kara saban, pulluk ileri teknoloji sayılırdı.

Elbette Müslümanların o zamanın şartlarına göre kara sabanı ve pulluğu kullanmaları gerekirdi. Hz. Peygamber bunu niçin kötülesin, zillet gereği saysın? Zillet eziklik, perişanlık demektir. Kütüb-i Sitte denilen hadis mecmualarında bulunan sözler içinde pek çok zayıf, uydurma olanlar vardır. Koskoca İmamı Azam ancak 17 hadise güvenebilmiştir. Haydi biz, daha iyimser olarak 50 hadisi güvenilir ve kanıt bulduğunu kabul edelim. Gerisi kuşkuludur.