Kasıtsız eylemden dolayı Allah kulunu sorumlu tutmaz

SORU: 1- Alışveriş yaptığımda veya toplu taşıma araçlarına bindiğimde parayı unutarak ödemediklerim olursa kul hakkı yemiş oluyor muyum? Onlarla nasıl helalleşeceğim? 2- Alkolün sadece içilmesi mi haram? Mikrop öldürücü olarak kullanılması caiz mi? Alkol değdiği yeri veya elbiseyi kirletir mi? 3- Birinin verdiği hediye haram mal ise ne yapmalıyım? (İ. D.)

CEVAP: 1- Tereddüt ettiğin olursa ulaşabilirsen gidip ödersin. Ulaşamazsan, parayı vermediğinden de eminsen ödemediğin parayı hak sahibinin adına, o niyetle bir yoksula verirsin. Kasıtsız, bilinçsiz eylemlerden ötürü Allah kulunu sorumlu tutmaz. 2- Alkol haramdır. Ancak üzümden yapılan alkollü içkiyi (şarap) hem içmek haramdır, hem de kendisi necistir (pislik). Şarap bulaştığı yeri veya elbiseyi kirletir. Orayı yıkamak gerekir. Ama mikrop öldürücü olarak kullanılan kolonya gibi alkollü maddelerin içilmesi haramdır fakat bunların temizlik amacıyla kullanılmasında bir sakınca yoktur. Sebep de Kur’ân’da yasaklanan hamr’dır. Hamr, şarap demektir. Kur’ân hamr’ın pislik olduğunu belirtmektedir. Elbette diğer alkollü içkileri, sarhoş ettikleri için içmek de haramdır ama onlar hakkında pislik vasfı kullanılmamıştır. Onların değdiği elbise veya mekân pis olmaz.

Bu hayat bir emanettir

3- Başkalarının mallarını nasıl kazandıkları hakkında araştırma yapmak bizim görevimiz değildir. Normalde birinin verdiği hediye alınır. Çünkü asıl olan zimmet beraetidir. Yani kanıt bulunmadıkça her şahıs suçsuzdur. Öyle ise malı da helaldir. Ama haram yolla kazanılmış mal olduğu bilinirse onu almak helal olmaz. Çalıntı olduğunu bile bile bir parayı almak haramdır. Ancak bu, kanıtla bilinir. Kanıtsız olarak insanları suçlamak da günahtır. Sorularınız hakkında kısaca cevabım budur. İçini ferah tut. Bu hayat bir emanettir. Öyle ayrıntılara takılıp hayatı kendine zehir etme. Elinden geldiğince dinin emirlerini yap ama aşırılığa da kaçma. Çünkü Kur’ân aşırılara uymamayı ve aşırılıktan kaçınmayı emretmektedir (Kehf: 28).