Kar ve Kars

Ancak, tarihi dokusu, kentin mimarisi, doğası keşfedilmeye değer. Benim kişisel fikrim ise özellikle kar altındayken daha da görülesi olduğu yolunda. Kars’a ilk defa gidiyorsanız ilginizi çekecek en önemli şey kentin caddeleri, sokakları olacak. Büyük oranda Rusların inşa ettiği şehirde caddeler alabildiğine geniş ve bir uçtan bakınca neredeyse diğer ucuna kadar görebiliyorsunuz. Tabii ki, Rus mimarisinin etkisindeki eski yapılar da görülmeye değer. Evet biliyorum uzak, ama bu kente yapacağınız geziden oldukça mutlu döneceksiniz diyorum ve Kars’ı tam anlamıyla anlatmaya başlıyorum...

Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer alan ve Ermenistan’a komşu olan Kars’ın adının anlamı Gürcü dilinde Kapışehri’ymiş. Bu nedenle olmalı, kentte hala pek çok Rus ve Ermeni kökenli vatandaş yaşıyor ve özel günlerinde, dini bayramlarında eski mezarlarını ziyarete geliyorlar.

Bugün de yaşayan halkın etnik kökenleri açısından kozmopolit bir yapı sergileyen Kars zaten geçmişte Bagratlı Krallığı ve Güneybatı Kafkasya Cumhuriyeti’ne başkentlik yapmış.

Görülmesi gereken yerler

- Kars Kalesi ve Kiliseler

Tarihi kaynaklara göre, Kars Merkez Kalesi, 1153 yılında yaptırılmış. Sonraki yıllarda pek çok kez yıkılıp yeniden inşa edilmiş ve nihayet, 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından sonra 40 yıllık Rus hakimiyetinde tahribatlara uğramış, orijinal özelliğini ve kullanımını yitirmiş. Bu nedenle, pek ihtişamlı bir yapı gibi de durmuyor zaten.

Kars Kalesine çok yakın mesafedeki 12 Havari kilisesini de görmeniz gerek.

Ayrıca şehir merkezinde bulunan ve 19. Yüzyıl başlarında Ruslar tarafından Baltık mimari tarzında yapılan kiliseyi bugün kuleleri yıkılmış ve yerine iki minare ilave edilmiş olarak göreceksiniz. Cumhuriyetin kuruluşundan önce spor salonu olarak hizmet vermiş bu yapının adı ise 1995 yılından bu yana Fethiye camii. Orijinali kilise olan yapının dönüştürülmeden önceki görkemli halinin eski fotograflarını kent merkezindeki Ocakbaşı Restoran’ın duvarlarında görebilirsiniz.

- Tarihi Rus evleri

Daha önce de sözünü ettiğim gibi Kars’ta halen ayakta olan ve kullanılan Rus evleri çok hoş ve işlevsel yapılar. Bunlara örnek yapılardan biri de Eski belediye sarayı. Eski rus evlerinin giriş cephelerinde sütunlar, bordür kabartma taşlarla süslenmiş. Bu binaların içinde uzun koridorların etrafında birbirinin içine açılan oda ve salonlar var. Soğuk iklimde yaşayan Ruslar, 1800’lerin ikinci yarısında şimdiki kalorifer sisteminin biraz ilkelini evlerine kurmuşlar. Yani, odaların duvarlarına borular yerleştirmişler. Salonda yanan büyük sobalar bu borular yoluyla tüm binayı ısıtıyor.

- Ani Harabeleri

Kars’a gidip, bu harabeleri görmemek olmaz. M.Ö. 350 yıllarında kurulan kent, bugün bile görenleri büyülüyor. Hatta bazen uzaktan görenler kentte hala hayat olduğuna inandıklarını söyleyecek kadar bu büyüye kapılabiliyor. Ocaklı Köyü yakınında,Türkiye-Ermenistan sınırına yakın Arpaçay nehri kenarında konumlanan kent Ani, Hristiyan Ermeni inanışınca kutsal sayılıyor. Harabelerde Selçuklu eserleri ile kiliseler yan yana bulunuyor.

Gölde atlı kızakla gezinti

- Çıldır Gölü: Doğu Anadolu Bölgesindeki en büyük tatlı su kaynağı ve ikinci büyük göl olarak bilinen Çıldır Kars’a yakın olması bir yana doğal güzelliği ile de mutlaka görülmesi gereken bir yer. Deniz seviyesinden 2000 metre yüksekte bulunan göl, Ardahan sınırında ve pek çok dere ile besleniyor. Neredeyse yılın dört mevsiminde balıkçılık yapılabilen gölde kışın buzları kırarak balık avlanabiliyor. Ama Çıldır’a kadar gelmişken mutlaka atlı kızaklarla donmuş göl üzerinde bir gezi yapmalısınız. Sadece bunun için bile buraya gelmeye değer desem sanırım ne kadar keyifli olduğunu anlatmaya yetecektir.

- Kuyucuk Gölü:

Kars’ın Akyaka ilçesi yolu üzerinde bulunan Kuyucuk gölü başta kuş gözlemcileri olmak üzere birçok turistin ziyaret ettiği bir bölge. 127 tür kuş barındığını öğrendiğim gölün çevresi bitki anlamında da fazlası ile zengin. Meraklısı için bulunmaz bir yer.

Ne yenir?

Burada çoğunlukla hamur işi yiyeceksiniz. Korkmayın oldukça memnun kalacaksınız. Et de tüketebilirsiniz ama özellikle hamurdan yapılan kete yörede en çok sevilen yiyeceklerden biri. Hangel denen kıymasız mantı, un çorbası hörre mutlaka denemeye değer. Et yemek isterseniz her yerde lokantalarda rahatlıkla kaliteli ve damak tadınıza uygun yemekler bulabilirsiniz. Benim Kars’ta bulunduğum süre içerisinde yemek için en çok tercih ettiğim yer Ocakbaşı Restoran oldu. Dekorasyonunun sadeliği ve yediğim herşeyin mükemmel lezzeti ile hep aklımda kalacak bir yer ve size de öneririm. n Ocakbaşı Restoran tel: 04742120056 Kars’tan ayrılmadan önce mutlaka Atatürk caddesindeki Taşkın Ticaret’e uğrayıp Kars gravyeri, kaşar peyniri ve bal alın. Taşımak istemiyorsanız evinize gönderiyorlar.

Süha Derbent

-