Koç Üniversitesi’nden sağlık eğitimine yeni bir soluk

Hemşirelik Yüksekokulu

Bugüne kadar verdiği 174 mezunundan 50’si yüksek lisans yapan, 3’ü doktora eğitimine başlayan Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 10’u burslu 30 öğrenci alacak

Uluslararası standartlarda dört yıllık hemşirelik eğitimi veren ve 2001-2002 yılında Nişantaşı’ndaki binasına taşınan Hemşirelik Yüksekokulu’nda 1 eğitimciye 6 öğrenci düşüyor

Türkiye’de sağlık eğitimine farklı ve yenilikçi bir görüş getirmek amacıyla kurulan Koç Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu (HYO) Müdürü Prof. Dr. Elizabeth A. Herdman, yetkin ve nitelikli hemşirelerin Türkiye’deki sağlık sektörüne yapacağı katkıların bilinciyle uluslararası standartlarda hemşirelik eğitimi verdiklerinin altını çizdi. İşte sorularımız ve Prof. Herdman’ın yanıtları...

- Okulunuzla ilgili bilgi verebilir misiniz?

Koç Üniversitesi HYO, Nişantaşı’ndaki kampüsümüzde 1999 yılında dünyadaki en iyi beş okulun içinde yer alan John’s Hopkins Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi işbirliğiyle açıldı. Ders programımız sosyal bilimler, fen bilimleri ve bilgisayar uygulamalarını içeren temel derslerin yanı sıra sağlığın değerlendirilmesi, erişkin sağlığı, çocuk sağlığı, kadın sağlığı ve doğum, halk sağlığı, yoğun bakım, ruh sağlığı, liderlik ve yönetim gibi temel hemşirelik dersleri ve yoğun İngilizce programından oluşuyor. Ayrıca öğrencilerimiz yaz döneminde üçer haftalık İngilizce yaz okuluna katılıyor ve yaz klinik uygulaması yapıyor. Öğrencilerimizin çok yönlü gelişmelerini sağlamak için seçmeli derslerin özellikle sosyal bilimlerle ilgili olmasına özen gösteriliyor. Öğrencilerimizin eğitimi okulumuzdaki anatomi, fizyoloji, kimya ve bilgisayar laboratuvarları ve zengin kaynaklarıyla İstanbul’daki pek çok kuruma da kapılarını açan sağlık bilimleri kütüphanesiyle destekleniyor.

İleri teknolojinin kullanılabildiği simülasyon mankenleri, monitör, defibrilatör, suni solunum cihazı gibi ileri teknolojik donanımı içeren bir simülasyon laboratuvarı var. Koç Üniversitesi yeni bir adım daha atarak Topkapı’da Sağlık Bilimleri Kampüsü kurulmasına yönelik çalışmalarını ilerletiyor. Kampüsün temelinin yıl sonunda atılması hedefleniyor. Yeni Sağlık Bilimleri Kampüsü’nde Tıp Fakültesi, Hemşirelik Yüksekokulu ve 250 yataklı hastane bulunacak. Tıp ve hemşirelik öğrencileri en modern cihazlarla donatılmış bu hastanede staj yapacak. Daha uzun vadede de İstanbul’un çok ihtiyacı olan bir çocuk hastanesi inşa edilmesi planlanıyor.

Bu yıl kurulan Koç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, disiplinlerarası seçkin öğretim kadrosuyla çok yönlü bilimsel araştırmayı, ileri teknolojiler üretmeyi ve toplum sağlığına hizmet vermeyi amaçlıyor. Sağlık alanında yarının liderlerini yetiştirmeyi hedefleyen enstitü, evrensel standartlarda bir eğitim ve araştırma kuruluşu olmayı planlıyor. Enstitü, Eylül 2011’de ilk tıp ve hemşirelik yüksek lisans öğrencilerine eğitim vermeye başlayacak.

- Mezunlarınız hangi niteliklere sahip?

Biz, okul olarak az sayıda mezun vermekle birlikte öğrencilerimizin gittikleri yerlerde liderlik yapacak, doğru bilgiye ulaşma ve sorun çözme becerileriyle hemşirelik hizmetlerinde fark yaratacak uygulamalar yapmalarını hedefliyoruz. Bu hedefe ulaşmak için de öğrencilerimizin en yeni ve en iyi mesleki bilgi ve becerilerle donanmalarını, sorumluluk bilinçlerinin en üst düzeyde gelişmesini, kendi meslektaşları ve sağlık ekibi üyeleriyle ortak çalışmayı öğrenmelerini sağlamak üzere onlara rehberlik yapıyoruz. Birinci sınıftan dördüncü sınıfa kadar liderlik özelliklerini geliştirici proje ve aktiviteleri yapmaları için fırsat sağlıyoruz. Araştırma yöntemleri, istatistik ve bitirme projesi dersleriyle doğru bilgiye ulaşma ve araştırma sonuçlarını uygulamaya aktarma becerisi kazanmalarına destek oluyoruz. Hemşirelik ve sağlık literatürünün ağırlıklı olarak İngilizce olması nedeniyle okulumuzda yabancı dil eğitimi olarak İngilizce dersleri çok önemseniyor. Mezunlarımız, tıp ve hemşirelik literatürünü takip edebilmenin yanı sıra yurt dışında iş bulma ve mezuniyet sonrası eğitimlere kabul edilmede güçlük yaşamıyor.

Son yıllarda tıbbi hataların önlenmesi ve hasta güvenliği kavramlarının ön plana çıkmasıyla sağlık eğitiminde simülasyon kavramı gittikçe önem kazandı. Okulumuzda, ilk kurulduğu günden bu yana suni solunum, kalp masajı, entübasyon gibi komplike uygulamaların bile yapılabileceği simülasyon maketleri kullanılıyor. Yakın gelecekte ileri teknoloji içeren simülasyon maketlerimiz kullanılmaya başlanacaktır. Öğrencilerimiz bu maketler üzerinde bir uygulamayı defalarca yaparak deneyim kazanmaktadır. Bu uygulama laboratuvarındaki tüm çalışmalar bir eğitimci desteğiyle gruplar halinde yürütülüyor.

- Klinik uygulamalarla ilgili bilgi verir misiniz?

Klinik uygulamalarımız uluslararası standartlarda hizmet veren Amerikan Hastanesi’nin yanı sıra öğrenciye değer veren, öğrenciyi destekleyen diğer hastaneler, huzurevleri, dernekler ve okullarda yapılıyor. Klinik uygulamada klinik eğitimciye düşen öğrenci oranımız 6-8 ortalamayla uluslararası standartların dahi üzerindedir. Öğrencilerimiz, klinik uygulamalara ikinci sınıfta başlıyor. Eğitimcilerimiz, ikinci sınıf öğrencisinin her zaman yanında olup onların korku ve endişelerinin azaltılmasına ve klinik alana daha kolay uyum sağlamalarına önem vermektedir. Okulumuz ve öğrencilerimiz uygulama yaptığımız kurumlardan ve hastalardan övgüler almaktadır.

- Öğretim kadronuzun özellikleri nelerdir?

Öğretim üyelerimiz konusunda uzman, eğitim yaptıkları alanda klinik deneyimi olan, ulusal ve uluslararası alanda tanınmış isimlerdir. Okulumuz, öğretim kadrosunun gelişimi için önemli miktarda kaynak ayırıyor. Bu kapsamda, her yıl bir ya da birkaç öğretim elemanını çeşitli ülkelerdeki saygın üniversite ve sağlık kuruluşlarında gözlem yapmak ve yenilikleri okulumuza taşımak üzere gönderiyor. Öğretim kadromuz, sosyal sorumluluk projeleri ve mesleki derneklerde de önemli görevler üstleniyor.

- Öğretim üyesi başına kaç öğrenci düşüyor?

Teorik derslerimiz 20-40 kişilik sınıflarda yapılıyor. Laboratuvar ve klinik uygulamalarında ise 6-8 öğrenci için bir eğitimcimiz görev alıyor. Bir öğretim üyesine ortalama 6 öğrenci düşüyor.

- Kalifiye hemşirenin farkı nedir?

Özellikle iyi eğitim almış, alanında yetkinleşmiş yeterli sayıda hemşirenin bulunduğu kurumlarda, hemşireler hasta sonuçlarına ve sağlık göstergelerine olumlu etkiler yapıyor. Kalifiye hemşirelerin baktığı hastalarda komplikasyonların azaldığı, enfeksiyon oranlarının düştüğü, hastaların daha erken taburcu olduğu, hasta memnuniyetinin arttığı, hastaneden taburcu olduktan sonra tekrar hastaneye yatış oranlarının azaldığı, dolayısıyla da ulusal sağlık harcamalarının düştüğü araştırmalarla gösterilmiştir.

- Hemşireler nerelerde çalışabilir?

Günümüzde hemşirelik mesleğinin rolleri değişiyor ve genişliyor. Hemşireler, hastanelerde servis, yoğun bakım, ameliyathane, acil servis hemşiresi olarak çalışabileceği gibi özel alanlarda yetki belgesi alarak eğitim hemşiresi, diyabet eğitim hemşiresi, enfeksiyon kontrol hemşiresi, yara bakım hemşiresi, onkoloji hemşiresi olarak çalışabilirler. Okul sağlığı, iş sağlığı, aile sağlığı hemşiresi olarak koruyucu sağlık hizmetlerinde görev yapabilirler. Huzurevleri ve çocuk bakım evleri de diğer alternatif iş olanaklarıdır. Hemşirelerin yasal olarak serbest çalışma hakları da vardır.

- Çok zengin bir kütüphaneniz olduğunu biliyoruz. Bu konuda da bilgi verebilir misiniz?

Hemşirelik Yüksekokulu Kütüphanemiz 9.000’i aşan bilimsel kitap, roman, ansiklopedi gibi basılı ve basılı olmayan materyali, 60.000 elektronik dergisi, 42.000’in üzerinde elektronik kitabıyla Türkiye’nin en iyi hemşirelik ve sağlık bilimleri kütüphanesidir. Kütüphanemiz sadece öğrencilerimize ve öğretim kadromuza değil, tüm sağlık profesyonellerine hizmet veriyor. Haftanın 6 günü açıktır. Bu hizmet uzman kütüphanecilerimiz tarafından yürütülüyor. Kütüphanemiz, Avustralya’daki Joanna Briggs Enstitüsü’nün üyesidir.

- Sosyal aktiviteleriniz neler?

Okulumuzda öğrencilerimizin kurduğu ve yürüttüğü bir Hemşirelik Kulübü var. Bu kulübün altında dans, tiyatro, sosyal yardımlaşma, müzik grubu gibi komiteler yer alıyor. Dans Grubu, dans dersleri alarak Koç Üniversitesi Dans Festivali’nde ve diğer organizasyonlarda yer aldı. Tiyatro Grubu, profesyonel bir tiyatro eğitimcisiyle birlikte yıl boyu çalışarak bir oyun sergiliyor. Sosyal Yardımlaşma Grubu’ndaki öğrencilerimiz özellikle bu yıl çok aktif çalışıp Beşiktaş’ta bulunan sokak çocuklarına yemek yardımı, İstanbul’daki bir huzurevinde bulunan sakinlerin okulumuzda ağırlanması, Ankara’daki bir köy ilköğretim okulunun kütüphanesi için kitap yardımı yapılması ve bu çocukların sağlık taramalarının gerçekleştirilmesi gibi sosyal duyarlılıklarını geliştiren faaliyetler yürüttüler. Müzik Grubu, bu sene kendini yeniledi. Öncelikle okulumuz öğrencilerinin kullanması için enstrümanlar alındı. Talebe göre dersler düzenleniyor. Ayrıca Hemşirelik Kulübü her yıl “Koç Üniversitesi

Hemşirelik Öğrencileri Etkinliği” düzenliyor.

- Okulunuzda burs olanakları nelerdir?

Bu yıl okulumuza 30 öğrenci alınacak olup 10’una burs verilecek. Burssuz olarak yerleştirilen öğrencilerimiz, akademik dönem sonundaki not ortalamalarına göre bir sonraki yıl için burs alabiliyor.

- Hemşirelikte uzmanlaşma nasıl olur?

Hemşirelikte uzmanlaşma yüksek lisans programlarıyla oluyor. 2007’de yenilenen “Hemşirelik Kanunu” ile hemşirelikte uzmanlaşma yasal olarak da tanımlandı. Hemşirelikte “iç hastalıkları, cerrahi hastalıkları, ruh sağlığı ve hastalıkları, doğum ve kadın sağlığı, çocuk sağlığı ve hastalıkları, hemşirelikte yönetim” gibi alanlarda yüksek lisans programlarıyla uzmanlık veren üniversiteler var. Yüksek lisansını tamamlayan hemşireler isterlerse doktora programlarına başvuruda bulunabilir. Hemşireler “yoğun bakım, acil bakım, ameliyathane, diyabet eğitimi, enfeksiyon kontrolü, yara bakımı, iş sağlığı” gibi bazı alanlarda özel sertifika programlarına katılarak bu alanda yetkinlik kazanabiliyor. Okulumuz şu ana kadar 174 mezun vermiş olup bu mezunların 50’si yüksek lisans eğitimi yaparak uzmanlıklarını aldı. Üç mezunumuz doktora yapıyor. Bir mezunumuz da bu yıl ABD’de doktora programına kayıt oldu.

- Okulunuzda yürütülen yüksek lisans programları hakkında bilgi verebilir misiniz?

Koç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü yakın zamanda kurulmuş olup, Yoğun Bakım Hemşireliği Yüksek Lisans Programı’na bu yıl öğrenci kabul edilecek. Yakın gelecekte diğer alanlarda da yüksek lisans ve Hemşirelikte Doktora Programı açılması planlanıyor.

ÖĞRENCİLER VE MEZUNLAR NE DİYOR?

İnsanlık için...

Özer Varlık (3. sınıf öğrencisi)

SADECE benim değil, insanlık için en değerli şeye, sağlığa uzanmak istedim. Sürecin sonundaki mutluluğu hayal edip hedeflerim doğrultusunda çalıştım. Emin adımlarla geldiğim bu yolda, dünya standartlarının üstünde bir eğitimin yanında mesleğe hakim eğitimcilerin yer aldığı bir üniversiteye adım attım.

Kariyer yaptım

Kader Tekkaş (2006 mezunu)

KISA sürede kariyer basamaklarını tırmanmaya başladım. Hemşire olarak başladığım yolda yüksek lisans eğitimim sonrasında mezun olduğum okulda okutman olarak görev yapmaya başladım. Amerika’da hemşirelik alanında birinci sırada yer alan University of Washington’da doktora programına kabul edildim.

Tercih sebebi

Kenan Ören (2005 mezunu)

PROGRAMI ilk tercihimle kazanmıştım. İyi derecede İngilizce biliyorum. Güncel bilgiyi takip edebiliyorum. Tüm bunlar yurt dışında iş veya eğitim için tercih edilme sebebi oldu. ABD’deki eğitimim sırasında hiç sıkıntı çekmedim. Çalıştığım kurumda bir şeyler üreten biri olduğumu herkes rahatça fark ediyor.

Farklı eğitim

Merve Aydemir (3. sınıf öğrencisi)

HEMŞİRE olmak aklımın bir köşesinde vardı. Okulun imkânları, başarılı öğretim kadrosu ve burslu oluşu bu üniversiteyi tercih etmemde etkili oldu. Üniversitemiz profesyonel ve donanımlı hemşireler yetiştiriyor. Mezun olduğumda aldığım eğitim sayesinde başarılı ve fark yaratacak bir hemşire olacağıma inanıyorum.