Hani mahalle baskısı yoktu, darbecilerin uydurmasıydı?
.
Türkiye’de sosyal bilimlerin öncü isimlerinden Prof. Şerif Mardin’le 2007 yılının mayıs ayında Washington’da bir otel lobisinde buluşmuş ve ABD’de yayınlanmış olan son kitabı “Religion, Society and Modernity in Turkey” (Türkiye’de Din, Toplum ve Modernlik) etrafında sohbet etmiştik. 15 Mayıs 2007’de Vatan’ın kitap ekinde yayınlanan bu söyleşi (http://rusencakir.com/Prof-Serif-Mardin-Mahalle-havasi-diye-bir-sey-var-ki-AKPyi-bile-dover/749) o kadar yankı uyandırdı ki gazete yöneticileri beş gün sonra Pazar ekinde yeniden kullandılar.
Şerif Hoca’nın o söyleşideki “Türkiye’de ‘mahalle baskısı’ diye bir şey var. Jön Türklerin en çok korktuğu şeylerden biri de oydu. ‘Mahalle baskısı’, bilinmeyen ve sosyal bilimce ifade edilmesi çok zor olan bir havadır. Bu havanın, AKP’den bağımsız olarak Türkiye’de yaşadığına inanıyorum. Dolayısıyla bu havanın gelişmesine müsait şartlar oluşursa, o zaman AKP de bu havaya boyun eğmek zorunda kalacaktır” sözleri farklı görüşten gazeteciler ve siyasetçiler tarafından tartışıldı ve kavram hızla geniş bir kullanım alanı buldu.
“Mahalle baskısı”nın AKP hükümeti karşıtlarınca bir muhalefet aracı olarak kullanıldığı kesindi. Bundan hareketle hükümet yanlıları da kavramı külliyen reddettiler, hatta bu kavramı kullananları “darbeci” olmakla bile suçladılar. O arada tabii ki Hoca’ya karşı akıl almaz ve saygısızca laflar ettiler.
Azınlık çoğunluğa tabi mi olacak?
Aradan 6 yıldan fazla zaman geçti. Bir başka profesör, ama bu kez bir ilahiyatçı, Hayrettin Karaman Yeni Şafak’taki köşesinde dün “Çoğunluğu kâle almamak” başlıklı bir yazı (http://yenisafak.com.tr/yazarlar/HayrettinKaraman/cogunlugu-kale-almamak/40566) kaleme alıp “Bireyler, muhtaç oldukları çoğunluğun hatırı için bazı özgürlüklerini ‘gönüllü olarak’ kullanmamalıdırlar“ diyebildi ve hemen ardından şu cümleyle yazısını noktaladı: “İnadına kullanırlarsa en azından mahalle baskısı, değerleri çiğnenen çoğunluğun hakkı olur.”
Prof. Karaman sıradan bir ilahiyatçı değildir. Sosyal bilimlerde Prof. Mardin neyse Türkiye’nin yaşayan en önemli fıkıh (İslam hukuku) uzmanlarından biri olan Prof. Karaman da İslam ilimleri konusunda bir bakıma odur. Ama daha fazlasıdır. Prof. Mardin sadece kendisini temsil ederken Prof. Karaman yıllardır muhafazakâr camiada saygın konumlara sahip olmuştur. Son olarak çözüm sürecinde Akil İnsanlar heyetinde de yer almıştır.
Hayrettin Hoca’yı yıllardır bilir, tanır, takip eder ve kendisine saygı duyarım. Onun yazılarının tevile ihtiyacı olduğunu da düşünmem. Zaten son yazısını okuduğunuzda her şeyi son derece açık bir şekilde yazdığını da görüyorsunuz. Yine de birkaç şey söylemek istiyorum:
- Prof. Karaman yanlış ve iç barışı tehdit eden bir yaklaşım savunuyor.
- Böyle bir yaklaşımdan ne demokrasi ne de evrensel anlamda temel hak ve özgürlükler çıkar.
- İslami çevrelerde herkesin onun gibi düşündüğünü sanmıyorum, daha doğrusu biliyorum.
- Keşke bu yazıyı 6 yıl önce yazsaydı da “mahalle baskısı” kavramını normal bir şekilde tartışabilseydik.
Artık tartışabiliriz.
Bülent Arınç’ın sabır taşı çatladı
Hükümetin ikinci ismi Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç dün TRT Türk’e çıkarak Başbakan Erdoğan‘a sitemlerini açıkça ifade etti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik de NTV’de konuya ilişkin açıklama yaptı. Bu beklenmedik gelişme üzerine yaptığım hızlı bir değerlendirmeyi şuradan okuyabilirsiniz: Bülent Arınç’ın sabır taşı çatladı