Uzo"nun memleketi zeytinin krallığı Midilli Adası

Öyle tahmin ediyorum ki Yunanistan Turizm Bakanlığı pek yakında bana fahri turizm elçisi plaketi verecek. Midilli bu yaz gittiğim ve haberini yaptığım üçüncü Yunan adası. Midilli, Ayvalık’tan sadece bir buçuk saat uzaklıkta. Başşehri Mytilini, Dikili karşısına denk geliyor. Bir hayli büyük bir ada. Tam tekmil dolaşmak için en az beş gün ister. Bu hafta sizi hiç sıkmayacağım ve Türk usulü bir rehberlik hizmeti vereceğim: Midilli alışveriş rehberi! Paraları ve torbaları hazırlayın, uçuşa geçiyoruz!

Midilli Adası, hem içki hem de yemek açısından turistlere zengin seçenekler sunuyor. Midillililer, köy meydanına oturup yöresel ev yemekleri, zeytinyağlılar, börekler ve kahvaltılarla ziyafet veriyorlar.

MİDİLLİ’DEN NE ALINIR?

Uzo: Yunanistan’ın frappeden sonraki milli içkisi uzo. (Frappe konusunda şaka yapıyor gibi görünsem de aslında gerçeği söylüyorum.) Ve uzonun en esaslı üretim yeri de Midilli adası. Midilli’deki uzo üretimi 1800’lerin başında gelişmiş. İsmi konusunda bir rivayet var: Osmanlı yönetimi sırasında içki yasağının hüküm sürdüğü zamanlarda rakının sadece ihracatına izin veriliyormuş. En büyük müşteri de Marsilya imiş. Marsilya’ya gidecek şişelerin üzerinde “Marsilya için üretilmiştir” manasına gelen “Uso Marseille” damgasının olması şartı varmış. İşte o uso, uzo’ya dönüşmüş.

İçkilerin üzerinde çıplak kız resimleri var

Uzo’nun diğer anasonlu damıtma içkilerden farkı şu, Uzo’ya koku veren anason tohumları su ve alkol çözeltisine konulup damıtma öyle yapılıyor, diğer içkilere anason aroması damıtmadan sonra katılıyor. O nedenle uzodaki anason aroması daha yumuşak oluyor imiş. Şu an “uzo” tescilli bir isim ve sadece Yunanistan’da belli şartlarda üretildiğinde bu ismi alabiliyor. Midilli uzosu 1000 litreyi geçmeyen küçük imbiklerde yapılıyor. 56 adet imbikhane (dolayısıyla marka) var ve hepsi geleneksel yöntemlerle yapılıyor. En meşhur marka, “Barbayanni.” Fakat üzerinde mini etekli bir kız resminin olduğu “Mini” ve çıplak kızların olduğu “Matis” markası tam “acayip şeyler koleksiyonerleri” için...

Sardalye: Adanın içine içine sokulmuş ve dar ağızları olan iki adet körfezi var Midilli’nin. Ve Midillililer bu körfezleri kirletmemeyi başarmış. Bol miktarda sardalye balığı çıkıyor. Bunları tuzlayıp lakerdalarını yapıyorlar. Sevimli konservede satılanlar işte bu tuzlanmış sardalyeler. Uzonun yanında iyi gidiyor.

Kefalotiri peyniri: Tam çevirisi “Kelle peyniri.” Ancak Türkiye’deki kelle (Mihaliç) peyniriyle bir ilgisi yok. Koyun veya koyun-keçi karışık sütten yapılıyor. Olduktan sonra zeytinyağında bekletiliyor. 5 yıl dayandığı söyleniyor. Zaman içinde kızarıp lezzet kazanıyor. Tazesini de eskisini de kızartıp meze olarak veriyorlar. Üstüne limon döküp yiyorlar.

Reçel: Tuhaf tuhaf şeylerin reçelini yapıyorlar. Misal, Antep fıstığı reçeli.

Zeytinyağı: Ada’da 13 milyon zeytin ağacı var! Yunanistan’ın kişi başına zeytinyağı tüketimi 26 litre iken Midilli’de 35 litre. Çıkan bir yangında ağaçların hepsi yanmış. Fideler Edremit’ten gelmiş.

KONAKLAMA

Alkaios Pansiyon: Alışveriş caddesi Ermu’ya çok yakın (Odos Ermou) kırmızı pancurlu dünya şirini bir Rum evinde temiz pak bir pansiyon. İki kişi gecesi 45 Euro, kahvaltı dahil. Tavanlar en az 4 metre. Merdivenlere sarılı yaseminden çıkan kokular baş döndürüyor. (Alkeos diye okunuyor)Tel: 0030 22510 47737

HEDİYELİK EŞYALAR

En güzel dükkânlar Ermu Caddesi’nde

Ermu Caddesi (Odos Ermou) Mitilini’nin en eski caddesi. Kordon boyunun hemen paralelindeki cadde. Yeni limandaki kubbeli devasa kilisenin oradan başlıyor, eski limandaki camiinin orada bitiyor. Camii (Yeni Camii) ve hamamın olduğu yer eski Osmanlı çarşısı. Dükkânlar hâlâ minik minik. Şimdi daha çok dekoratif sanat ürünleri satılıyor.

Gaia Hediyelik:

Ahşaptan yapılma nefis ürünler satılıyor. Kesinlikle Endonezya işi değil. Her biri tek.

Adayı Midillili Aris ve Türkiyeli Fatoş Lazaris’in acentesiyle gezin

Mitilene Tours, Midillili Aris ve Türkiyeli Fatoş Lazaris çiftinin geçen yaz kurdukları turizm acentesi. Hem feribot bileti satıyorlar, hem otel ayarlıyorlar hem de otobüslerle ada turu yaptırıyorlar. Ben adanın Kuzey Doğusu’nu kapsayan günlük bir tura katıldım. (35 Euro) Aris Lazaris, şahane Türkçe konuşan dünya tatlısı bir Midillili. Türkleri ve Türkiye’yi çok iyi tanıyor. Hiç sıkmadan, aksine bol bol güldürerek ve de bilgilendirerek harikulade bir rehberlik hizmeti veriyor. Adaya gidip bu fırsattan yararlanmamak hata olur. (Fakat dikkat! Aris’in otobüsüne binmeye çalışın.) Acente, gümrükten çıkıp sola döndükten sonra Blue Sea Otel’in hemen yanında, Art Coffe’nin arkasında. Tel: (0030) 2251045464. Fatoş Hanım’ın cebi: (0030) 697 911 76 58. Web adresi: www.mitilenetours.gr

YEME-İÇME MEKÂNLARI

Kafenio Mezedopolio: Adından da anlaşılacağı gibi meze dükkânı. Midilli’nin en sevimli meyhanesi. Çardak altında oturup saatlerce geleni geçeni izledim. Tipik bir öğle yemeği olan ot tabağı (horta), Yunan salatası (horiatiki), cacık (caciki) ve fasulye pilaki (fasulaki plaki) yedim. Nefisti.

Rembetis: Ermu caddesi bitip de eski limana varınca deniz kenarında bir lokanta. Tam Yunan işi. İsli uskumru çirozu
olağanüstü! Fakat papalinayı, Cunda usul içini temizlenmeden pişiriyorlar. Buna karşın kalamar bütün bütün geliyor, manyakis bir şey!

Kaliterimi Restoran: Yani Kaldırım! Lokantanın ismi kaldırım üzerinde olmasından geliyor. Güzel zeytinyağlıları var. Mutlaka ot tabağı ısmarlayın. Şnitzeli güzel değil.

Ermis: Eski Liman’a doğru giden Ermu caddesinin sonunda Osmanlı zamanından kalma bir kahve. Şimdi restoran. Aliağa’dan göçen bir Rum aileye verilmiş zira onların da Aliağa’da bir kahveleri varmış. Şimdiki sahibesi Kiveli Hanım. Buraya özgü yemekler yapıyor.

Kambetsos: Kordon boyunda lokmacı ve börekçi. Sabaha kadar açık. Lukumas (tarçınlı Karşıyaka lokması) bugaça (içi muhallebili börek) ve tiropita (peynirli su böreği) yiyebilirsiniz. Hiç fena değil. Ama çay yok tabii. Frappe içeceksiniz.

Panellinion: Çok eski bir pastane ve kahvehane. Kubbeli devasa kilisenin tam karşısında. Bir kapısı Ermu caddesinde bir kapısı kordon boyunda. Klasik ve şık. Duvarlarda Midilli’nin büyütülmüş eski fotoğrafları var. Kahvesi çok güzel.

Hondos Centre: Kozmetikle ilgili bir
ihtiyacınız varsa bu dükkâna mutlaka uğrayın.
Bir kapısı Ermu caddesinde bir kapısı kordon boyunda. Bir şey alıyorsunuz on tane eşantiyon veriyorlar. Mutlaka her üründe bir indirim oluyor.

Nasıl gidilir?

Ayvalık’tan Cunda Lines ve Jale Tur feribotları kalkmakta. Her gün seferleri mevcut. Gidiş dönüş Cunda Lines 25 Euro, Jale Tur 30 Euro. Yeşil pasaportlulardan vize istenmiyor, normal pasaporttan isteniyor. 15 TL de yurtdışı çıkış pulu için alınıyor.
Her ikisi de Ayvalık gümrük limanının karşısında...

YAKIN GİDİLECEK YER

Molivos

Merkez Mytilini’den 1 saat uzakta son derece sevimli bir kasaba. Koruma kuralları nedeniyle olduğu gibi kalmış. Cenevizlilerden kalma bir kale karşılıyor sizi. Asma çardakları altında çok hoş bir çarşısı var. Evleri çok başarılı bir şekilde restore edilmiş. Minaresi yıkık da olsa camisi ayakta. Çarşı etrafındaki lokantaların muhteşem manzaraları var. Aşağıdaki lokantaların önünde denize de girilebiliyor.