Damla sakızın memleketi Sakız Adası
Mutlu Tönbekici ile tatilin keyfini çıkarma rehberi
Sakız Adası, Çeşme’den feribotla sadece 1.5 saat uzakta... Karaburun Yarımadası’yla neredeyse aynı büyüklükte ve şekilde bir ada. Nüfusu 54 bin... Ana şehri Chios, Çeşme’ye bakan sevimli bir kıyı kasabası. Turizm, öbür adalarda olduğu kadar yoğun değil. Yazları başka yerlerde yaşayan Sakız Adalılar da geliyor. Kaptanları ve armatörleriyle meşhur. Hepsinin yazlığı ve güzel karıları var.
Adanın en önemli gelir kaynağı “mastika” dedikleri sakız. Adanın güneyi sakız ağaçlarıyla kaplı. Sakızdan sadece likör ve macun değil, sabundan kreme kadar güzellik ürünlerini de yapıyorlar. Kambos, Mesta ve Pirgi yakın mesafede ilginç kasabalar. Biraz daha vakti olanlar için adanın batısındaki Volisos, kuzeyindeki Kardamila ve Marmaro da görülmesi gereken yerlerden...
Chios’ta bir Türk mahallesi var
Kordonu lokantalar, kafeler ve barlarla kaplı, yüzü Çeşme’ya bakan, fazla bozulmadan gelişmiş bir kasaba. Limanın hemen arkasında sur içinde dar sokakları ve cumbalı evleriyle bir zamanların Türk mahallesi var. Minaresi yıkılmış bir camii ve küçük bir Müslüman mezarlığını görmek mümkün. Ne var ki yeterince canlı bir yer değil.
Merkezde (Chios) kalınacak yerler
Grecian Castle Hotel
Merkezin açık ara en şık oteli. Kordon boyuna 10 dakika yürüme mesafesinde. Bir zamanlar makarna fabrikasıymış. Çok başarılı bir restorasyondan geçmiş. Resepsiyon antikalarla dolu. Odalar son derece ferah. Deniz yolun öbür tarafı. Güzel bir havuzu da var. Fakat en önemlisi çok iyi bir mutfağı var. Deniz ürünlü balık ve mezeler yediklerimiz arasında en iyisiydi. Oda kahvaltı 2 kişi yüksek sezonda 138 Euro’dan başlıyor. Bilgi: www.greciancastle.gr
Hotel Kyma
İzmirli Güher Hanım’la Sakızlı eşi Teodoros’un aile oteli. Kordonun hemen yanında nefis bir konak. Her yere yürüme mesafesinde. 1917’den kalma olağanüstü bir kapısı ve mermer bir merdiveni var. Otel, Teodoros’a babasından kalma. Otelde 70’lerin dekorasyonu hakim. Ellerine para geçtikçe kimi odalarını yenilemişler, bazıları daha bakım istiyor, bilmekte fayda var. Fakat Teodoros’u tanıdıktan sonra bunları hiç mesele etmiyorsunuz, zira dünya şekeri bir insan ve Sakız’ı sevesiniz diye yapmadığını bırakmıyor. Türk müşterilerine karşı bilhassa hassas, otele domuz ürünü sokmuyor. Tel: 00 30 22710 44500
Güney Sakız
Mastihohoria (Mastika köyleri) denen bölge güneyde kalıyor. 1 gece kalacaklar için ideal tur.
Evlerinin hepsi el işlemeleriyle süslü
Pirgi
Duvar süslemeleriyle ünlü bir kasaba. Evlerin hepsinin duvarları el işi siyah beyaz kazıyarak elde edilmiş süslerle kaplı...
Narenciye bahçelerindeki villalar otele dönüştürülmüş
Arhentino Riziko
Bu otel Türkçe’ye “Kısmet Köşkü” diye çevriliyor. Restore edilmiş güzel iki taş bina içinde çok hoş odaları var.
Bilgi: www.chios-riziko.com
KOMBOS
Kombos, Sakız merkezden 10 km sonra başlıyor. Cenevizlilerin hakim olduğu yıllardan kalma... Geniş narenciye bahçeleri içinde nefis villalar ve malikaneler var. Bazıları butik otellere dönüştürülmüş.
Kambos’ta kalınacak yerler
Mavrokordatiko: Narenciye bahçesi kenarında 1730’lardan kalma 9 odalı nefis bir taş bina. Bahçesi kocaman bir çam ağacının altında. Son derece cana yakın bir sahibi var. Bilgi: www.mavrokordatiko.com
Argentikon Luxury Suites
32 dönümlük bir portakal bahçesi içinde rüya gibi bir yer. Cenevizli Argentis ailesi tarafından yaptırılmış. Şimdiye kadar gördüğüm en muhteşem bahçe. Odalar ayaklı küvetler dahil en zarifinden mobilyalarla döşeli. Hayli lüks ve pahalı. Bilgi: www.argentikon.gr
Nasıl gidilir?
Çeşme’den haftanın her günü küçük feribotlar kalkıyor. Yeşil pasaportlulardan vize istenmiyor. Lacivert (veya bordolardan) Schengen Vizesi isteniyor. Feribot seferleri için www.egebirlik.eu ve www.erturk.com.tr’den online bilet almak mümkün.
Langada
Chios merkezden araçla yarım saat kuzeyde irili ufaklı tavernalarla dolu minik güzel bir koy. Nedendir bilinmez, Türkler arasında meşhur olmuş bir yer. (Söylemesi kolay olduğu için olabilir mi?) Açıkçası aman Allah bir özelliği yok, fakat giderken yolda Sakız’ın meşhur yel değirmenlerini görmek mümkün.
Alışveriş
Likörü, tatlıları, reçeli, sabunu, yağı, mumu, vücut kremi şeklinde giden binlerce sakız (mastika) ürünü dışında “mastelo” peyniri de meşhur Sakız Adası’nın... Tuzsuz hellim gibi. Kızartılarak yeniyor. Fakat unutmayın, çalışma saatleri “kutsal” siesta saatine göre ayarlı. Öğlen 3’ten sonra lokanta ve kafeler hariç açık dükkan kalmıyor. Çok şükür ki sakız (mastika) ürünleri satan dükkanlar tüm gün açık. Sakızdan yapılan güzellik ürünleri Mastiha Shop’da. ATM’lerin çoğundan Türk kartlarıyla Euro çekmek mümkün. ATM’ler sahil şeridinin bir arkasındaki ana meydan etrafında.
Araç kiralama
Açıkçası en pratik ulaşım. Trafikte vahşilik bakımından Yunan komşularımızın bizden bir eksiği yok, eh alışığız nasıl olsa, dert değil...
Travelshop: 0030 227 1020160 veya 00 30 227 1081500. Solunuza denizi alıp yürürseniz hemen göreceksiniz. Büyük bir dükkan.
Nefis bir Orta Çağ köyü Mesta
Cenevizliler zamanından kalma surlar içinde nefis bir Orta Çağ köyü. Mardin usulü kemerli dar sokaklarıyla mutlaka gidilmesi gereken bir yer. ‘Medieval Castle Suites’ nefis bir konakla imkanı sunuyor. Bilgi: www.medievalcastlesuites.com
Sakız Ağacı nedir?
Adaya Türkçe ismini veren bu ağaca Yunanlılar “mastika” diyor. Adanın güneyinde yetişiyor. Çeşme haricinde dünyada da başka yerde yokmuş. Osmanlı zamanında bir kilo damla sakızı bir kilo altına eşitmiş. En esaslı müşteri de Topkapı Sarayı imiş. 1822’de 20 bin kişinin öldürüldüğü Sakız isyanının bastırılmasında bir tek mastika üreten köyler (Mastikahorio) Osmanlı’nın keskin kılıcından kurtulmuş. Üretmesi kolay değil. Temmuz’la Ekim arası ağaçlara “göz yaşı” çentikleri açılıyor. Oradan süzülen reçine ağacın dibine serilmiş olan kalsiyum karbonata düşüyor. Gündüz yumuşayacağı için gece toplanıyor. Ama esas dert temizlenmesi. İnce uçlu bıçaklarla içlerindeki taş, sap, samanı tek tek temizliyorlar ki bu çok uzun sürüyor.
Güzel plajlarıyla ünlü Volissos
Adanın kuzey batısında, Homeros’un da doğduğu küçük bir köy. Aynı zamanda adanın azizesi olan Aya Markela’nın da kilise ve manastırının bulunduğu yer. Her yıl 22 Ağustos’da büyük bir festival yapılıyor. İnsanlar 15-20 km öteden yürüyerek geliyor. Bu bölge güzel plajlarıyla ünlü. En sakin ve en temiz plajlar burada.
Konaklama: Volissos Holiday Homes. Bütün odaları apart şeklinde. Hepsinin çılgın deniz manzaraları var. Kahvaltı çamlar altında nefis bir teras-bahçede veriliyor. Sahibesi Antigoni, dünya güzeli genç bir hanım.
Bilgi: www.volissosholidayhomes.gr
Sakız Adası’nda bunları yapmayın!
* Türkiye ile karşılaştırıp durmayın: Bizim Çeşme’miz/ mücverimiz/karidesimiz/koyumuz/denizimiz ‘daaa güzel’ demeyin, buranın tadını çıkarın.
* Gerilim: Ne isterseniz isteyin, yeter ki gerilim yaratmayın.
* Sabırsızlık: Kalabalık zamanlarda servis bazen çökebiliyor. Fakat bekleyin gelecektir.
* Açgözlülük: Porsiyonlar bizden daha büyük, çok şey isteyip ziyan etmeyin. Ayrıca aracınızı yanlış yerlere park etmeyin.
Bunları öğrenin
Sakız Adalıların çoğu çat pat da olsa İngilizce biliyor ama bir iki kelime Yunanca edince çok mutlu oluyorlar.
* Teşekkür ederim: Efharisto
* Merhaba/ hoşçakalın: Ya sas.
* Lütfen: Parakalo
* Su: Nero
* Bir kahve lütfen: Ena kafe parakalo
Emborios Mavra Volia
Burası da turun sonunda yemek yenip denize girilecek yer. Emborios köyün adı, bir koy ötedeki Mavra Volia ise volkanik siyah taşlı çok ünlü bir plaj.
Yemek: Porto Emborios- Maria’s Place.
Konaklama: Emporios Bay Hotel. Son derece temiz, gıcır gıcır bir küçük otel. Plaja yürüme mesafesinde. Atmosfer ve personel cana yakın. Servis mükemmel.
Bilgi: www.emporiosbay.com