‘Bayramda çalış sonra izin yaparsın’ denmez

Devlet memurları için Kurban Bayramı tatili 9 güne çıkarılırken özel sektördekilerin durumu belirsiz. Bazı işverenler, “Bayramda çalış sonra izin kullan” dese de bayramdaki çalışmanın karşılığı izin olarak verilemez. Her gün için ekstra bir yevmiye verilmesi şart

Kurban Bayramı, Arife Günü’nü de hesaba katarsak,

9 gün sonrasında 30 Ağustos yazın son tatil fırsatları olacak. İşverenler tarafından bakacak olursak Ağustos ayının yarısı tatillere harcanacak.

Hal böyle olunca önümüzdeki hafta birçok çalışan bayram iznine ayrılacak. Yapılan idari izin açıklamasıyla Kurban Bayramı tatili devlet memurları için 9 güne çıkartılırken özel sektör çalışanları için bu durum farklı. Bazı iş kolları ve işyerlerinde işin devamlılığı açısından işveren işçisine, “Kurban Bayramı süresince çalış bayram sonrası sana 4 gün izin kullandırayım” diyor. İşverenin bu talebi ve kullandıracağı izin mevzuata uygun değil. Bayramda çalışana ücretinin zamlı olarak ödenmesi gerekiyor. Bayramdaki çalışmanın karşılığı izin olarak verilemez. Ücret ödenmesi gerekiyor.

Fazladan 1 yevmiye

4857 Sayılı İş Kanunu’na göre bayramda çalışan sigortalıların çalıştıkları her gün için bir yevmiye tutarında ilave ücret almaları gerekiyor. Zamlı bu ücret Arife Günü öğleden sonra yapılan çalışmayı da kapsıyor. Durumu bir örnekle anlatalım. Saatlik ücreti 15 TL olan Mehmet Bey bayramın 2’nci ve 3’üncü günü toplam 8 saat çalışıyor. Normal günlerde 120 TL alması gereken Mehmet Bey, bayramdaki bu 8 saatlik çalışması karşılığı 240 TL alacak. Aylık ücret üzerinden örneklendirmek gerekirse, bayramın 2 günü tatil yapmayarak çalışan bir işçiye, aylık 2.400 TL brüt ücret ödendiği varsayalım. İşçinin tatil yapmayarak çalışması halinde, günlük ücretinin (2400/30) 80 TL olması nedeniyle, bayramın 1’inci günü için 80 TL ve 2’nci günü için 80 TL olmak üzere 2 genel tatil günü için toplam 160 TL ek ödeme yapılması gerekiyor.

Aynı şekilde Arife Günü öğleden sonra çalıştığı saat ücretinin de 2 katı olarak ödenmesi gerekiyor. Bilindiği üzere 4857 sayılı İş Kanunu’na göre günlük çalışma süresi 7.5 saat, haftalık çalışma süresi de 45 saat. 45 saatin üzerindeki çalışmalar fazla mesaili çalışma olarak nitelendiriliyor. Bayramda çalışanların fazla mesai yapmaları halinde ücretlerinin bayramın zamlı ücreti ile birlikte yüzde 150 zamlı olarak ödenmesi gerekiyor.

Sözleşmede yoksa çalışma zorunlu değil

4857 Sayılı İş Kanunu’nda “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir” hükmü yer alıyor. Yukarıdaki hükümden de anlaşılacağı üzere sigortalılar sözleşmelerinde aksi bir hüküm yoksa bayramda çalışmak zorunda değil. Toplu sözleşme imzalanan işyerlerinde bayramda çalışmaya dair bir hüküm yer alıyorsa, işverenin talep etmesi halinde sigortalılar bayramda çalışmak zorundadır.