Son yıllarda bilim dünyasında insanın kilo almasının en önemli nedeninin uzun yaşam için değil, hayatta kalma ve üreme yönünde evrilmesi olduğu düşünülüyor. Bu sebeple neredeyse iki milyon yıldır varlığımızı sürdürebiliyoruz. Zaman içinde bu uzun süreçte atalarımız için açlık, kıtlık hayatta kalmayı en çok zorlaştıran noktalar olmuş. Bu sebeple diyet kaçamakları birden fazla kez olunca kilo olarak bize geri dönüyor, vücut kendini kıtlıkta zannettiği için yenilen her miligramı depolamaya çalışıyor. Ancak bizlerin yaşadığı bu dönemde yiyecek bolluğu atalarımızın rüyalarında bile görebileceklerinden çok fazla. Bunun sakıncası ise vücut yapılarımızın bu kadar bol ve yüksek kalorili yiyeceklere hazır olmaması. Üstelik bu kadar çok yiyeceği elde etmek için genellikle çok az hareketin yeterli olması. Uzak atalarımızın beslenmek için ava çıkmaları, ağaçlara tırmanmaları gerekiyordu, daha yakın atalarımızın topraklarını işlemesi ve hayvanlarına bakmaları zaruriydi, şehirlerde yerleşenler sos, şeker bir yana toplu mutfaklarda ne pişerse onu yerlerdi. Son 200 yılın hatta son 50 yılın ise yiyecekleri hem bir rüya hem bir kabus. Kabusu güzel rüyaya çevirmenin tek yolu ise beslenme ve hareket bilincinin artması. Atalarımızın yediği ilkel elmanın bugünki domatesin şeker oranına ve tadına yakın olduğunu, şeker pancarının henüz Amerika’dan gelmemiş olması sebebiyle Fatih Sultan Mehmet’in hiç şekerli bir tatlı yiyemediğini de belirtelim.
Diyet kaçamakları birden fazla kez olunca kilo olarak bize geri dönüyor. Ancak günlük rutin içinde 1 saat ip atlayarak 700 kalori, uyuyarak ise 85 kalori yakılıyor.
Zayıflamanın formülü
Artık biliyoruz ki beslenmek, şişmanlamak, zayıflamak aslında vücudumuzdaki hücreler içinde moleküler hatta atomik düzeyde gerçekleşiyor. Yani oldukça karmaşık ve mükemmel işleyen bir düzende. Ancak herkesin hayatında pratik olarak uygulayabileceği bir formül verelim:
Alınan enerji = harcanan enerji olursa İdeal kilo
Alınan enerji = harcanan enerjiden fazlaysa Kilo alma
Alınan enerji = harcanan enerjiden azsa Zayıflama
Günlük muhasebenizi tutun
Hepimiz günlük hayati fonksiyonlarımızı sürdürebilmek için kilomuza, yaşımıza, cinsiyetimize, kronik hastalıkların durumu gibi değişkenlere göre belirli miktarda yemek ve kalori almak zorundayız. Bu zorunlu metabolik faaliyetler için gerekli olan kalori miktarını bazal metabolizma olarak tanımlıyoruz.
Örneğin
1.60 m. 70 kg olan 25 yaşındaki bir kadının bazal metabolizması 1480 kalori
1.70 m. 70 kg olan 25 yaşındaki bir erkeğin bazal metabolizması 1700 kalori
1.80 m. 95 kg olan 45 yaşındaki bir erkeğin bazal metabolziması 1960 kalori
1.65 m. 60 kg olan 30 yaşındaki bir kadının bazal metabolizması 1370 kalori
Basitçe anlatmak gerekirse bazal metabolizma ihtiyacımızı karşıladıktan sonra yenilip içilen her şey ve yapılan faaliyetler o günün muhasebesini belirliyor.
Uyurken de kalori harcıyoruz
60 kg kişi 1 saat uyursa 70 kalori, 70 kg kişi 1 saat uyursa 85 kalori, 80 kg olan bir kişi 1 saat uyursa 95 kalori, 90 kg olan bir kişi 1 saat uyursa 110 kalori yakabiliyor. Gece uykusu olarak düşünürsek bu değeri kaç saat uyuduysanız onunla çarpmanız gerekir.Tabii bu enerjiyi aktivite olarak değerlendirmemeli, bazal metabolizma içinde düşünmelisiniz.
İp atlayın
İp atlamak sadece havalandırılan bir ortam ve atlama ipi gerektiren kolaylıkla yapılabilen bir spor. Ayrıca güç ve dayanıklılığı arttırdığı gibi kemikleri güçlendiriyor ve osteoporoz riskini düşürüyor. 60 kg bir kişi yavaş tempoda 1 saat ip atlayarak 470 kalori, hızlı tempoda 1 saat ip atlayarak ise yaklaşık 700 kalori harcayacaktır.