Nakdi ücret desteği ödemeleri 8 Mayıs’ta başlıyor! Kim ne kadar nakdi destek ödeneği alacak, ödemeler nasıl yapılacak?
İşverenleri tarafından ücretsiz izne çıkarılan ya da kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayan çalışanlara 17 Nisan’dan itibaren nakdi ücret desteği ödemesi yapılacak. Nakdi ücret desteği başvuruları 4 Mayıs tarihi itibariyle işverenler tarafından yapıldı. Ödemeler ise 8 Mayıs Cuma günü başlıyor. Nisan ayı için sadece 17-30 Nisan tarih aralığı için 14 günlük ödeme yapılacak.
Nakdi ücret desteğinin günlük tutarı 39,24._ TL, aylık tutarı 1.177. TL olup bu tutardan sadece damga vergisi kesilecektir. Bu durumda aylık net nakdi ücret desteği tutarı 1.168._ TL olacaktır. Nisan ayında ise, 17 Nisan tarihi itibariye ücretsiz izne ayrılan işçilere, 14 günlük tutar olan 545. TL ödeme yapılacaktır. Nakdi ücret desteği, ücretsiz izin süresi boyunca ve en çok üç ay süreyle İŞKUR tarafından işçinin İBAN numarasına yatırılacaktır. İBAN hesabı olmayanların ödemesi ise PTT havalesiyle yapılacaktır.
Önemle belirtelim ki, kısa çalışma ödeneklerine ilişkin süreç İŞKUR tarafından henüz tamamen sonuçlandırılamamıştır. Bu nedenle henüz başvuruları sonuçlandırılamayan işyerlerinde de kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacak kişiler olacaktır. Bu işçilerin nakdi ücret desteği başvuruları işverenleri tarafından Mayıs ayı sonuna kadar yapılabilecek ve bu işçiler ödeneklerini 8 Haziran’da alabileceklerdir. Bunun için işverenlerin ayrıca aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde işçinin eksik gün kodunu “28-Pandemi Ücretsiz İzin” ya da “29 pandemi ücretsiz izin ve diğer “olarak değiştirilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili il ya da merkez müdürlüğüne başvurması gerekmektedir.
Birden fazla işyerinde çalışırken, bu işyerlerinden ücretsiz izne ayrılanların toplam ücretsiz gün sayısının 30 günden fazla olması halinde 30 gün üzerinden, 30 günden eksik olması halinde ise 30 günden eksik kalan gün sayısı kadar nakdi ücret desteği ödenmektedir.Ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar da nakdi ücret desteğinden yararlanabileceklerdir. Ev hizmetlerinde ayda 10 günden fazla sigortalı çalıştıran işverenlerin ücretsiz izne ayıracakları işçilerini ücretsiz iznin verildiği ayın sonuna kadar “28-Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün koduyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Merkez Müdürlüklerine bildirmesi gerekmektedir.
15 Mart tarihinden itibaren işten çıkarılan ve işsizlik ödeneğinden yararlanma hakkı olmayan işçilerin nakdi ücret desteğine ilişkin başvuruları ise kendileri tarafından yapılacaktır. Başvurular İŞKUR internet sitesinden ya da e-devlet üzerinden yapılabilmektedir. Ancak bu kişilerden daha önce işsizlik ödeneği başvurusunda bulunanların yeniden başvuru yapmalarına gerek yoktur.
Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alanlar nakdi ücret desteğinden yararlanamayacaklardır. Bu kapsamda nakdi ücret desteğinden yararlanılan dönemde, aynı veya başka bir işyerinde işe başlayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlayan işçinin nakdi ücret desteği kesilecektir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 numaralı belge türlerinden bildirilen işçiler nakdi ücret desteğinden yararlanabilecektir. Nakdi ücret desteğinden yararlanan sigortalıların eksik gün kodunun aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak bildirilmesi gerekmektedir. Aynı ayda pandemi ücretsiz izin eksik gün koduyla birlikte başka bir eksik gün kodunun olması halinde ise eksik gün kodu “29 pandemi ücretsiz izin ve diğer “ olarak bildirilmelidir.
Nakdi ücret desteğinden yararlandırılan işçilerden genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenlerin genel sağlık sigortasına ilişkin primleri İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır. Bu nedenle nakdi ücret desteğinden yararlandırılan işçiler Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından sağlanan sağlık yardımlarından yararlanmaya devam edebileceklerdir. Buna karşın nakdi ücret ödeneği döneminde çalışana işvereni tarafından ücret ödenmeyeceğinden bu döneme ilişkin sigorta primleri işverenlerince ödenmeyecek ve bu süreler emeklilikleri açısından prim ödeme gün sayısı olarak değerlendirilemeyecektir.
Nakdi ücret desteği 17/4/2020-17/7/2020 tarihleri arasındaki süreler için ödenecektir. Ancak Cumhurbaşkanı tarafından bu sürenin uzatılması halinde, nakdi ücret desteği de aynı süre için uzayacaktır.
Kısa çalışma ödeneğinden farklı olarak ücretsiz izin dönemleri işçinin kıdeminden sayılmaz. Ancak burada kanuni olarak üç aylık süreyle tanınmış tek taraflı bir ücretsiz izin uygulaması söz konusu olduğundan konunun yargıya intikal etmesi halinde bu sürelerin de işçinin kıdeminden sayılmasına ilişkin bir içtihat oluşabileceği kanısındayım.
Bu noktada son olarak önemli bir konuya değinmekte yarar olduğunu düşünüyorum. Nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere, fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince idari para cezası uygulanacak ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir. Ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumu ücretsiz izin döneminin her bir ayı için işverenden ek bildirge isteyecek, her bir bildirge için işverene iki asgari ücret ceza uygulayacak, bu döneme ilişkin sosyal güvenlik primi teşvikleri iptal edilerek gecikme cezası ve zammıyla işverenden geri istenilecektir. Belirtilen bu tür yaptırımlarla karşı karşıya kalmamaları adına, işverenlerin nakdi ücret desteğinden yararlandırdığı işçilerini fiilen çalıştırmaması yerinde olacaktır.