Çalışma hayatının gündemi
Pandemi sürecinde çalışma hayatında, tüm çalışanları çok yakından ilgilendiren değişiklikler yaşandı. Vatandaşların salgından ekonomik olarak daha az etkilenmesini sağlamak için alınan tedbirler genişletildi.
Pandemi sürecinde çalışma hayatına ilişkin ardı ardına düzenlemeler yapılıyor. Konunun uzmanları bile gelişmeleri takip etmekte zorlanıyor. Bu nedenle bugünkü yazımızı son bir haftalık yasal düzenlemeler çerçevesinde çalışma hayatının gündemini gözden geçirmeye ayırdık. Gelin en güncelinden başlayarak son bir hafta içinde gerçekleşen düzenlemelere birlikte bakalım.
30/12/2020 tarihli ve 31350 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3344 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile fesih yasağı ve nakdi ücret desteği uygulaması 17/01/2021 tarihinden itibaren iki ay uzatılmıştır. Anılan karar ile fesih yasağı ve nakdi ücret desteği uygulamalarının, şimdilik 17/03/2021 tarihine kadar devam edeceği kesinleşmiştir. Şimdilik diyorum, zira Cumhurbaşkanının bu süreyi 30/06/2020 tarihine kadar uzatma yetkisi var.
Fesih yasağı çerçevesinde, her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuatına göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri dışında işveren tarafından feshedilemeyecektir. Bu konuda ikale sözleşmesiyle feshe ilişkin belirsizliklerin halen devam ettiğini hatırlatmakta fayda görüyoruz.
Bu dönemde, daha önce olduğu gibi, işveren işçiyi tamamen veya kısmen pandemi ücretsiz izne ayırabilecektir. Bu kapsamda işverenin işçisinin ücretsiz izne ayrılması, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih yetkisi vermeyecektir.
Yine aynı tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 3343 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 üncü ve 4 üncü maddesinde yer alan sürelerde uzatmaya gidilmiştir.
Cumhurbaşkanı Kararına göre, 7256 sayılı Kanunla uygulanan yapılandırma başvurularına ilişkin, ilk başvuru ve ilk ödeme süreleri ilgili maddelerde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren bir ay uzatılmıştır. Buna göre, SGK yapılandırmasına başvuru süresi 31/01/2021 tarihinin Pazar gününe denk gelmesi sebebiyle 01/02/2021 tarihine, ilk taksit ödemesi de 31/03/2021 tarihine uzatılmıştır. Bu uzatmanın yapılıp yapılmayacağına ilişkin çok sayıda soru alıyorduk. 31/08/2020 tarihi öncesine ait olup çeşitli sebeplerle yapılandırmaya yetişmeyen prim borçlarının ve idari para cezalarının bu dönemde tahakkuk ettirilerek yapılandırılması fırsatı işverenlerimizce değerlendirilmelidir.
28/12/2020 tarihinde Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun son toplantısının ardından Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tarafından 1 Ocak 2021 tarihi itibari ile geçerli olacak asgari ücret tutarı açıklanmıştır. Bakan Selçuk tarafından yapılan açıklamaya göre, 2021 yılı için Brüt Asgari Ücret 3.577,50_TL, Net Asgari Ücret (AGİ dâhil) 2.825,90_TL olarak belirlenmiştir. Asgari ücret 500._ TL net artışa denk gelecek şekilde 21.56 oranında arttırılmıştır.
Asgari ücretteki bu artışa paralel olarak SGK taban ve tavan prim tutarları, SGK yemek, çocuk ve aile istisnası tutarları, SGK idari para cezaları, SGK borçlanma tutarları, isteğe bağlı prim tutarları, genel sağlık sigortası prim tutarları, işsizlik sigortası ve kısa çalışma ödenekleri (KÇÖ) tutarları, asgari geçim indirimi (AGİ) tutarları ve zorunlu bireysel emeklilik katkı payı tutarları da artmış oldu.
Son olarak belirtmek istediğimiz önemli bir yasal değişiklik de kısa çalışma ödeneği başvuru tarihi ve ödeme süresine ilişkindir. 23 Aralık 2020 tarihli ve 31343 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 3316 ve 3317 sayılı Cumhurbaşkanı Kararları ile kısa çalışma ödeneği başvuru ve yararlanma sürelerinde değişiklik yapılmıştır. Buna göre, yeni koronavirüs (covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamındaki zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma ödeneği başvuru süresi 31/12/2020 tarihinden 31/01/2021 tarihine uzatılmıştır. Kısa çalışma ödeneği süresi de, 31/12/2020 tarihine kadar başvuruda bulunmuş olan kısa çalışma ödeneğinden yeni faydalanmaya başlayacak olan veya mevcut kısa çalışma ödeneğini uzatacak olan tüm işyerleri için 28/02/2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
Bu kapsamda, 31.12.2020 tarihine kadar Kısa Çalışma Ödeneğine başvurmayan işverenler 31/01/2021 tarihine kadar e-devlet üzerinden başvurmaları durumunda 28/02/2021 tarihine kadar kısa çalışmadan yararlanabileceklerdir. Yine, 30/06/2020 tarihine kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş ve bu uygulamadan yararlanmış olan işyerlerinin kısa çalışmadan yararlanma süreleri de 28/02/2021 tarihine kadar uzatılmıştır.
Bu vesileyle tüm okurlarımın yeni yılını kutluyorum. Yeni yılın her türlü salgın hastalığın son bulduğu, çalışma huzur ve barışının olduğu, kadın cinayetlerinin ve her türlü şiddetin sona erdiği bir yıl olmasını diliyorum.