2013’te büyüme

Yerel seçimler rekor katılımla gerçekleşti. Oy oranları anketlerle uyumlu çıktı. Sonuç Başbakan Erdoğan’ın başarı hanesine yazılmalıdır. Seçim gecesi konuşmasına yansıdı. Cumhurbaşkanlığı adaylığının kesinleştiğini düşünüyorum.

Şubat dış ticareti yayınlandı. Piyasa dış ticaret açığını 6.4 milyar dolar öngörüyordu. 5.1 milyar dolar geldi. Altın-dışı yıllık açık 87 milyar dolara geriledi. Son iki yılın en düşük değeridir. Dış açıkta düzeltme sürüyor. İyi haberdir.

Büyümede sürpriz yok

Son çeyrek milli geliri TÜİK tarafından açıklandı. Piyasa büyümeyi yüzde 4 bekliyordu. Ben biraz üstünde diyordum. Gerçekleşme yüzde 4,4 oldu. Böylece 2013 büyüme hızı da yüzde 4 olarak kesinleşti.

2013 tahminciler için başarılı bir yıldır. Yılbaşında büyümeyi yüzde 3,8 öngördüm. Beklenti anketi yüzde 4,2 çıktı. Tam ortasına rastlıyor. Binde 2 sapma hata sayılmaz. Herkesin tutturduğu söylenebilir.

Ekonominin genel gidişatında bir sürpriz oluşmadığı anlamına geliyor. Dışarıda finansal koşulların bozulmasına, içeride siyasetin gerginleşmesine rağmen büyüme hızı 2012’nin neredeyse iki katına yükseldi. Ekonominin dinamizmini gösteriyor.

Talebin dağılımı

Konjonktür analizi için harcama kalemlerinin büyümeye katkısına bakıyoruz. 2012’ye kıyasla en belirgin artış özel tüketimdedir. Eksi 0.3 puandan artı 3.1 puana yükseldi. Büyümedeki hızlanmanın canlanan özel tüketimden kaynaklandığı çok açıktır.

Kamu tüketimi 0.6 puan, kamu yatırımı 0.9 puan, yani toplam kamu talebi 1.6 puan katkı yaptı. Geçen yıl 1 puandı. Ancak özel yatırımların katkısı sınırlı kaldı: 0.1 puan. Geçen yıl eksi 1.1 puan olduğunu hatırlatalım.

İhracatın katkısı sıfır oldu. Geçen yıl 3.9 puandı. İthalatın katkısı ise 2012’de artı 0.1 puandan 2013’te eksi 2.4 puana dönüştü. Ancak verilerin altın ticaretini kapsaması hesabı bozuyor. Nitekim stok değişiminin katkısı artı 1.6 puana (?) tırmanıyor.

Neticede 2013’te büyümeyi tüketim kökenli iç talep destekledi; zayıf dış talep kısıtladı. 2014’te rollerin değişmesi kaçınılmazdır.