Hazine ihalesine gelen rekor talep normal!

Bu yılın ilk Hazine ihalelerine gelen sürpriz talep katılımcıları şaşırttı.

Pazartesi günü yapılan altı aylık referans bono ihalesinde ortalama bileşik faiz yüzde 14.73 olarak gerçekleşirken, stopajsız benzeri bonolarla arasındaki fark yüzde 0.75'le (75 baz puan) sınırlı kaldı. Yüzde 14 seviyesindeki faizlerde stopajın etkisinin yüzde 2.1'e kadar çıkabileceği göz önüne alındığında oluşan fark beklentilerin oldukça altındaydı.

Salı günü yapılan 595 günlük iskontolu tahvil ihalesinin ortalama bileşik faizi yüzde 13.56 ile, ikinci piyasada işlem gören benzer vadeli stopajsız tahvillerle neredeyse eş seviyede oluştu. Bir başka deyişle; olumlu havada, stopajın beklentilerin tersine faizler üzerinde neredeyse hiç etkisi olmadı. (Stopajın etkisini hava olumsuza döndüğünde hissedeceğiz.)

Hazine ihalelerinin faiz dışında daha da fazla dikkati çeken noktası, ihaleden önce verilen "ortalamadan alırım-ROT" tekliflerinin yüksekliğiydi. Özellikle Salı günü yapılan 5 yıllık değişken faizli tahvil ihalesine gelen 13.8 milyar YTL'lik ROT talebi dikkat çekiciydi. Sanırım Hazine tarihinde; bir ihaleye gelen en yüksek ROT, hatta en yüksek ihale teklifi idi. Hazine; normal ihalede fiyat oluşmasına yardımcı olacak makul bir satış yapabilmek için, gelen tekliflerin sadece yüzde 10'unu karşıladı.

Bu talebin "stopajın etkisini azaltmak için fiktif olarak yaratılmış olabileceğine" dair bazı yorumlar var. Buna katılmak pek mümkün değil. Zira piyasa şartlarının son derece olumlu olduğu, Türkiye'nin 2005 yılının en iyi borçlanan ülkesi olarak ödüllendirildiği bir dönemde, böylesi suni yöntemlere başvurmaya ne Hazine'nin ne de hükümetin ihtiyacı yok.

Diğer taraftan Sn. Tansu Çiller ve Sn. Güneş Taner dönemlerinde bu tarz müdahalelerin ne denli olumsuz sonuçlar doğurduğuna, hem Hazine yetkilileri hem de piyasa yakından tanık olmuştu. Sanırım işlerin iyi gittiği bu ortamda kimse böylesi bir hata yapmak istemeyecektir.

Gelen sürpriz talebin ardında temel olarak üç faktörü sayabiliriz.

İlki; yeni yılla birlikte FED faiz artışlarının sonuna gelindiğini ve olumlu havanın devam edeceğini varsayan yabancı yatırımcıların, piyasadan alarak oluşturamayacakları büyüklükteki pozisyonlan ihalelerden alma istekleri.

İkincisi, talebin fazla olacağını düşünen ve Hazine'nin ROT talebinin yansını veya daha azını vereceğini düşünen katılımcıların almayı düşündüklerinin iki ya da üç katı talep iletmeleri,

Sonuncu ve belki de en önemli faktör özellikle 5 yıllık swap faizlerinin 2005 sonundaki yüzde 10.90 seviyelerinden yüzde 10.30' lara düşmesi.

Yurtiçindeki bankaların stopaj sorunu olmadığını; yabancı yatırımcılarında stopajla uğraşmak yerine, bu swap-larla düşük faizli para verdikleri bir ortamda yerel bankalarda ister istemez hem faiz hem de vade risklerini azaltmak için yeni çıkan 5 yıllık tahvile yüksek talep gösterdiler.

Hele ki olumlu havanın devam ettiği durumda bu swap oranlarının tek haneli rakamalara inebileceği, yüzde 11.25'le yeni YTL eurobond ihraçlarının da yapıldığı göz önüne alındığında, bankaların yapabilecekleri fazlaca bir şey yok. Bu bonoları almaktan gayri...