Nadir neden İngiltere'ye döndü?

17 yıllık sürgünden sonra teslim olan Kuzey Kıbrıs asıllı Asil Nadir’in neden İngiltere’ye döndüğünü eski iş ortağı açıkladı.

Kendi şirketi Polly Peck’ten 29 milyon sterlin (45 milyon dolar) çalmakla suçlanan Asil Nadir’in davası geçtiğimiz hafta sonuçlandı. 10 yıl hapis kararı çıkan Nadir’in yaşadığı lüks kaçak hayatından neden vazgeçtiği merak ediliyor.

Bu sorunun cevabı ise Nadir’in bir dönem sağ kolu olan kişiden geldi.

Gösterişli yaşamından vazgeçen Nadir Ağustos 2010’da 71 yaşında İngiltere’ye geldi. 2 milyar sterlinlik Polly Peck şirketinin parçalanması ile dönüş süreci başlayan Nadir’in geçtiğimiz hafta çıkan karara çok fazla hazır olmadığı da belli oldu.

76 yaşındaki Elizabeth Forsyth uzun yıllar Asil Nadir’in özel bankacılığını yaptı. Polly Peck skandalına kadar birlikte çalışan Forsyth ve Nadir yolu ayrıldıktan sonra Forsyth’de suçlamalardan payına düşeni aldı.

Nadir ile ilgili işlemler nedeniyle 20 ay hapiste yatan Forsyth, mahkûmiyetini temyizle bozarak Nadir’in suçsuzluğuna ikna olmakla kalmayıp etrafındakileri de buna ikna etmişti. Ciddi Sahtecilik Masası Forsyth’in 1990 yılında Asil Nadir’in özel hesaplarını yönetmek için kurduğu South Audley Management’i basarak hesaplarına el koymuştu.

Bu baskın Poly Peck International’ın çöküşünün başlangıcı olarak gösteriliyor. Davanın sürdüğü dönemde “Moneypenny” takma adı verilen Forsyth “Belki bana aptal diyenler vardır ancak ortadaki kanıtlar hırsızlığın olmadığını gösteriyor” dedi.

Forsyth, Nadir’in geri dönüşü ile ilgili önemli açıklamalarda da bulundu. Dönüşte en önemli gerekçenin Asil Nadir’in suçsuzluğunu kanıtlayacağına inandıkları yeni belgeler olduğunu açıklayan Forsyth, sonucun herkes için büyük şok olduğunu belirtti. Yeni deliller sonrasında adaletin yerini bulacağını düşündüklerini ve Nadir’in kurtulacağını düşündüklerini belirtti.

Nadir’in eskisi gibi gezmeyi çok istediğini oraya çıkan hırsızlık olmadığını içeren yeni deliler sonrasında bu arzunu yerine getirmeyi istediğini kaydeden Forsyth Nadir’in Türkiye’nin dışında bir yerlere gitmeyi istediğini söyledi.

ASİL NADİR KİMDİR?
Lefke'de, İrfan Nadir ve Safiye Nadir'in oğlu olarak doğdu. Mağusa'da gazete satarak büyüyen Asil Nadir, ailesinin 1963 yılında Londra'ya taşınması ile yeni bir hayata başladı. Bu dönemde İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden ayrıldıktan sonra, babasının gözetiminde iş hayatına atıldı. Aile kısa bir süre sonra Londra'da bir cash-and-carry konfeksiyon şirketi olan Wear Well'i satın aldı. 70'li yılların başında şirket yılda bir milyon sterlin gelir getirmeye başlamıştı. 1974 Kıbrıs Harekâtı sonrasında Asil Nadir Kuzey Kıbrıs'a dönerek Rumlardan kalan işletmeleri değerlendirdi. O dönemde İngiltere'de zarar eden Polly Peck şirketinin hisselerini satın aldı. Polly Peck 80'li yıllarda Londra Borsası'nın yıldızlarından biri haline geldi. En büyük çıkışını ise 1984 yılında yaptı. 1985 yılı başlarında ise özel serveti 500 milyon sterlini aşmış, Sunday Times gazetesi tarafından dünyanın en zenginleri arasında 11. sıraya yerleştirilmiş, ayrıca risk üslenme konusunda dünyanın 15 gözü pek işadamı arasında göstermişti.

Dönemin Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Turgut Özal'ın yakın çevresinde yer edinerek, onun tavsiyesi ile 1988 yılında Günaydın gazetesini satın aldı ve Türk basın dünyasına girdi. Güneş ve Gelişim dergi gruplarını da bu ilk satışın hemen ardından satın aldı. Türkiye'de özellikle basın sektöründeki yatırımları ile ve Vestel'in kurucusu olarak tanınmakla birlikte, 1989 itibariyle tarım, gıda, tekstil, elektronik, denizcilik, turizm ve medya alanlarında bir imparator olarak kabul ediliyordu. Başında bulunduğu Polly Peck Grubu'nun gıda sektöründe Del Monte, Unipac, Meyna, Sunzest, Niksar, Van Den Brink, Frio, Früco, Prevor, Mendelson-Zeller, Stadart Fruit, elektronik sektöründe Sansui, Vestel, Capetronic, Imperial, Russel Hobbs Tower, hizmetler sektöründe Voyager Kıbrıs, Pizza Hut şirketlerinde iştirakleri bulunmaktaydı.

1990 yılında Nadir'in paravan şirketleri aracılığı ile Polly Peck hisselerini yapay olarak yükselttiği haberi duyuldu. Suçlama, borsadaki hisselerden kaçışı getirince şirket büyük bir mali krize girdi. İngiltere Ağır Dolandırıcılık Masası, Nadir'i zimmetine para geçirmekle suçlayarak mal ve para varlığının dondurulması için Yüksek Mahkeme'den karar çıkarttı. Bunun sonunda Asil Nadir dolandırıcılık ve borçları nedeniyle tutuklandı. Kıbrıslı Türk işadamı Ramadan Güney ve Asil Nadir'in o dönemdeki eşi eski Türkiye güzeli Ayşegül Tecimer (o dönemde Ayşegül Nadir) tarafından toparlanan 3,5 milyon sterlinlik kefalet ile serbest bırakıldığı bilinirken, tutulduğu hapishaneden uçak ile kaçtığı iddiası da vardır.

15 Aralık 1990'da aleyhine 18 hırsızlık suçu ileri sürülüyordu. Kasım 1991'de ise bu suçlamaların sayısı 76'ya ulaşmıştı. Haziran 1992'de suçlarının sayısı 76'dan 30'a düşürüldü. Eylül 1993'te yargılanmasına karar verildi. Ancak, kendisi Mayıs 1993'te İngiltere'den maceralı bir kaçış sonrasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne kesin dönüş yaparak hayatında yeni bir dönemi başlatmıştı. Günümüzde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde çok daha sınırlı bir ölçekte iş hayatını sürdürmektedir. İngiltere'de hakkında açılan davalar sürmektedir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde halen kontrolünde olan şirketler şunlardır: Crystal Cown, Olive Tree, Unipac fabrikası, ICP ilaç fabrikası, Sunzest paketleme tesisleri, Sunzest konsantre fabrikası, Wearwell konfeksiyon, Traveloz, Safeco Sigorta, Kend Bank, AN Grafik, Benlarit limited, Derece Lim, Cemar Ar.