Kıbrıs'ta Rumlarla Türkleri hellim birleştiriyor
.
Kıbrıs'ın bölünmesinin üzerinden kırk yıl geçerken adanın Rum ve Türk toplumları beklenmedik bir konuda ortaklık zemini bulmuşa benziyor: Hellim peyniri! Giderek daha çok tanınan bu Kıbrıs'a özgü peynirin tescili için Kıbrıs tarafından Avrupa Birliği'ne yapılan başvuru, önce adanın Türk tarafında kendi ürünlerinin dışlanabileceği kaygısı yarattı.
Fakat Fransız Haber Ajansı AFP'nin haberine göre, her iki kesimden peynir üreticileri sert dış rekabet karşısında Kıbrıs'ın bu nadide ürününü korumak için aralarındaki ayrılıkları bir kenara itmenin yollarını arıyorlar.
Kıbrıs Türk kesiminden Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı "İşbirliği yaparsak, biraraya gelir ve bu soruna çözüm bulursak, bu Kıbrıs sorununun çözümüne de yardımcı olacaktır" diyor.
Çıralı, "Bu iki toplumdan üreticileri biraraya getirecektir, çünkü iki tarafın da çıkarına" diye açıklıyor.
Kıbrıs'ın yüzyıllardır ürettiği özgün peyniri Hellim artık Kıbrıs dışında da özellikle İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bilinen ve kullanılan bir ürün.
Koyun ve keçi sütü karışımından yapılan bu geleneksel peynir çok yüksek sıcaklıklara kadar erimediği için ızgarası güzel oluyor.
Koruma başvurusu
2004 yılında Avrupa Birliği'ne üye olan adanın güneyindeki Rum tarafı geçen yaz Hellim peynirinin AB tarafından Kıbrıs malı olarak tescil edilmesi için başvuruda bulundu.
Böylece Mozarella'nın İtalyan, Feta adıyla satılan beyaz peynirin de Yunan ürünü olarak tescil edildiği gibi Hellim'in de Kıbrıs ürünü olduğu Koruma Altına Alınmış Menşe statüsü verilerek kabul edilmiş olacak.
Bu statü sadece bir bölgede ve belli bir yöntemle üretilen ürünün bu ismi kullanabileceği anlamına geliyor.
Ailesi 1930 yılından bu yana Hellim üreticiliği yapan Yannis Pittas "Bu koruma sayesinde başka ülkelerin bu isimle hellim üretmesinin önüne geçileceğini umuyoruz" diyor.
Hellim koruma altına alınmamış haliyle bile Kıbrıs'a ekonomik durgunluğun pençesine düştüğü 2013 yılında 76 milyon euro gelir getiren ikinci büyük ihraç kalemi. Türk tarafının ise dördüncü büyük ihraç ürünü.
Bu konudaki ilk başvuru tartışma yaratmıştı çünkü Rum hükümeti Türk peynircilere danışmadan başvurmuştu. Daha sonra hellimin hem Yunanca hem Türkçede isimleriyle tescil edilmesi şeklinde yeniden başvuruldu.
Hellimin tarihi birleştiriciliği
Türk kesimindeki Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, üretimin iki tarafta da denetimi konusunda bir uzlaşmaya varılırsa koruma statüsünü kendilerinin de destekleyeceğini söylüyor.
Türk kesimindeki Sanayi Odası şimdi AB'nin üretimi adanın her iki kesiminde de izlemek üzere bağımsız bir ekip oluşturmasını bekliyor.
Çıralı "Biran önce koruma statüsünün verilmesini bekliyoruz. Kanada, Avustralya, Almanya her gün her yerde yeni üreticiler ortaya çıkıyor. Bu statü adadaki bütün üreticilerin çıkarına olacak" diyor.
Kıbrıs Tarım Bakanı Nikos Kuyialis, "Düzenleme Kıbrıs'daki herkesin hellim üretimine olanak verecek" diyerek, kuzeydeki Türk peynircilere güvence veriyor.
Hükümet sözcüsü Nikos Hristodulides iki tarafı, "Hellimin tarihi ve geleneksel birleştiriciliği üzerinde" bir işbirliği inşa etmeye çağırdı.
25 ülkeye ihracat yapan Rum peynirci Yorgo Petru da "Talep büyüyor. Ortak bir strateji ile daha geniş piyasaları fethedebiliriz" diye konuştu. (BBC Türkçe)