Asil ve Nadir bir arkadaş!

1993’te dolandırıcılıkla suçlandığı İngiltere’den KKTC’ye kaçan, 7 ay önce ise aklanmak için Londra’ya dönen Asil Nadir’in iade yolu açıldı. Nadir Türkiye’ye gönderildiği takdirde 10 yıllık cezasını elektronik kelepçeyle çekecek

20 yıllık kaçak hayatın ardından geçen yıl Ağustos ayında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden İngiltere’ye giden Asil Nadir’in aklanarak İngiltere vatandaşlığını koruma ve hayatının geri kalanını Londra’da geçirme hayalleri suya düştü. Ancak, 1993’te kaçışına sebep olan Poly Peck şirketi yolsuzluğundan dolayı girdiği hapishaneden çıkış yolu aralandı. 34 milyon sterlinlik yolsuzluktan yargılanan 70 yaşındaki Kıbrıslı işadamı; zimmetine para geçirerek şirketin iflasına yol açmak ve hissedarlarını mağdur etmekle suçlanıyor.

Önce ev hapsi

Geçen Eylül’de ilk duruşmaya çıkan Nadir, 250 bin sterlin kefalet yatırarak elektronik kelepçeyle tutuksuz yargılandı. Bu süre içinde Londra’nın en lüks semtlerinden biri olan Mayfair’de aylığı 20 bin sterlin (46 bin TL) olan bir evde eşi Nur ile yaşadı. İngiltere pasaportunu teslim etti, ayak bileğine elektronik kelepçe takılmasına razı oldu ve gece yarısından sonra sokağa çıkmayacağını garanti etti. Dava süresince de her hafta karakola bildirimde bulunarak herhangi bir liman ya da havaalanına üç kilometreden fazla yaklaşmadı.

Sonra cezaevi

Ancak işler hiç beklediği gibi gelişmedi. Nadir, savcı tarafından kendisine yöneltilen 12 suçlamanın 10’undan suçlu bulundu ve 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. İngiltere’de yaşadığı 1980 ve 90’lı yıllarda şu an iktidarda bulunan Muhafazakar Parti’nin en büyük bağışçılarından biri olan Nadir için umut kapısı önceki ay İngiliz Adalet Bakanlığı yetkililerinden gelen açıklamayla aralanmıştı.

Dönüş bileti çıktı

Hapishanede diğer mahkumlardan şiddet gördüğü de iddia edilen KKTC’li işadamının mağdur ettiği yatırımcılara 5 milyon sterlin tazminat ödemesi durumunda cezasının geri kalanını elektronik kelepçe ile Türkiye’de çekebileceği açıklanmıştı. İngiliz The Times gazetesinin dünkü haberine göre beklenen ödeme gerçekleşti. Böylece Nadir’in Türkiye’ye dönüş bileti de çıkmış oldu. Nadir’e borcu ödemesi karşılığında kısmi özgürlüğüne kavuşma imkanı veren karara İngiliz Daily Mail gazetesi büyük tepki gösterdi. Nadir’in dava masraflarının 20 milyon pounda mal olduğunu söyleyen gazete, verilen “sürpriz” kararın adil olmadığına vurgu yaptı.

5 milyon sterlinlik tazminatı Onur Air’in patronu ödedi

Mahkeme heyetine hiç mal varlığı ve geliri olmadığını söyleyen Nadir’in parayı nasıl ödediği sorusu akıllara geldi. Nadir’e yakın kaynaklar, Londra’da olduğu süre içerisinde tüm masraflarını karşılayan eski arkadaşı ve Onur Air’in şu anki sahibi Hamit Cankut Bagana’nın tazminatı da ödeyen kişi olduğunu belirtti. Bu tazminatı ödeyemeseydi 10 yıl hapis cezasına ek olarak 6 yıl daha yatacak olan Nadir, 6 aydır Londra’nın güneyindeki Belmarsh hapishanesinde tutuluyordu.

Vergi rekortmeni

ONUR Air’in sahibi ve Yönetim Kurulu Başkanı olan Hamit Cankut Bagana, şirketini 1992 yılında kurdu. 2003’ten itibaren Türkiye’de içhat uçuşlarına başlayan Onur Air, halen 20 ülkede 80 noktaya uçuyor. Şirket ülke içinde de 12 noktaya yolcu taşıyor. Bagana, 2011 yılında Türkiye vergi rekortmenleri listesinde 16’ncı sıraya kadar yükseldi.

Gazeteci çocuktan ‘hortumcu’ patrona

1941’de Lefke’de doğan Asil Nadir iş hayatına gazete satarak başladı. Ailesinin 1963’te Londra’ya taşınmasıyla İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ni bıraktı. Ailesi, İngiltere’de bir konfeksiyon şirketi olan Wear Well’i satın aldı. Şirket 70‘lerde yıllık bir milyon sterlinlik gelir sağladı. 1974’teki Kıbrıs harekatının ardından Kıbrıs’a giden Nadir, burada Rumlardan kalan işletmeleri değerlendirdi. İngiltere’de zarar eden Polly Peck şirketinin hisselerini satın aldı. Şirketi 80’li yıllarda Londra Borsası’nın yıldızlarından biri haline getirdi. 1985’te kişisel serveti 500 milyonu aştı ve dünyanın en zenginleri listesine girdi. 1988’de Günaydın gazetesini , ardından daGüneş ve Gelişim dergilerini satın aldı. Vestel’in kurucusu olarak tarım, gıda, tekstil, denizcilik ve turizm alanlarında kendi imparatorluğunu inşa etti.

Hisselerde spekülasyon

1990’da Nadir’in paravan şirketler kullanarak Polly Peck hisselerini spekülatif olarak yükselttiği iddiaları, Nadir’in şirketinden kaçış başlattı ve büyük bir mali krize girdi. İngiltere Ağır Dolandırıcılık Masası, Nadir’i 34 milyon sterlini zimmetine geçirmekle suçlayarak varlıklarını dondurdu.

İngiliz pilotu kaçırdı

Polly Peck’in batışının sebebi olarak gösterilen Nadir, dolandırıcılık suçlamaları ve borçlarından dolayı tutuklandı. Eylül 1993’te yargılanmasına karar verildi. Fakat 4 Mayıs 1993 günü Kıbrıs’a kaçtı. İngiltere, dönemin Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’tan Nadir’i istedi fakat olumsuz yanıt aldı. 2001 ve 2003’te suçsuzluğunu kanıtlamak ve ismini temizlemek için İngiltere’ye geleceğine söz vermesine rağmen, hapis yatmayacağı konusunda garanti verilmemesi üzerine, İngiltere’ye gitmekten vazgeçti.

İngiliz bakan istifa etti

Nadir’in şu an Türkçe yayın yapan Kıbrıs ve İngilizce yayın yapan Cyprus Today isimli gazetelerinin yanısıra televizyon kanalları da var. Nadir’in eski eşi Ayşegül Tecimer de tarihi eser kaçakçılığından yargılanmış ve yurt dışına kaçmıştı. Nadir İngiltere’de yaşadığı dönemde Muhafazakar Parti’nin en büyük bağışçılarından biri oldu ve yaşanan skandalın ardından arkadaşı Muhafazakar Bakan Michael Mates istifa etmek zorunda kaldı.