Vekillere Şükür yasağı!

Milletvekillerinin üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı ücretli iş yapamayacağı anayasal hüküm olacak

AK Parti İstanbul Milletvekili Hakan Şükür’ün özel bir televizyon kanalında yorumculuk yapmasıyla alevlenen, milletvekillerinin ikinci iş yapıp yapamayacağı tartışmalarına son nokta yeni anayasa ile konuluyor.

TBMM Uzlaşma Yazım Alt Komisyonu önceki günkü toplantısında ‘Milletvekilliği ile bağdaşmayan işler’ başlıklı maddenin görüşmelerinde bu konuda tam mutabakata vardı. Söz konusu maddenin alt komisyonda daha önceki görüşmeleri sırasında CHP’li Atilla Kart, AK Partili Şükür’ün durumunu anımsatarak, mevcut anayasadan farklı olarak yeni anayasa taslağında bu maddeye “Milletvekilleri, bu sıfatlarından kaynaklanan konum ve yetkilerini kendilerine çıkar ve yarar sağlamak amacıyla kullanamaz, üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı ücretli iş yapamaz” fıkrasının eklenmesini talep etmişti. Kart’ın önerisine BDP ve MHP destek vermiş, ancak AK Parti konunun anayasada değil, yasa ile düzenlenmesi gerektiğini savunmuştu. AK Parti bu çekincesini madde metnine parantez içinde yazdırmıştı.

AK Parti şerhi çekti

Kamuoyunda “Şükür düzenlemesi” olarak bilinen söz konusu fıkraya ilişkin tam mutabakat, AK Parti’nin önceki günkü toplantıdaki sürpriz hamlesiyle sağlandı. Maddenin metne dökülen ilk taslağında, milletvekillerinin 3. kişilere doğrudan veya dolaylı ücretli iş yapamayacağını düzenleyen fıkrasına “Öneri prensipte doğru olmakla birlikte, bir anayasa sorunu değil yasa sorunudur” yazılı şerhini düşüren AK Parti, önceki günkü toplantıda bu çekincesini kaldırdı. AK Parti taslak madde metninden bu fıkraya ilişkin parantez içinde yazdırdığı muhalefet şerhini geri çekti. CHP ve BDP de “milletvekillerinin seçildikleri anda ve görev yaptıkları süre içinde mal bildiriminde bulunmaları ve bu bildirimlerin kamuoyuna açıklanması” yönünde madde metnine fıkra eklenmesine ilişkin taleplerinden vazgeçti. Böylece madde tam mutabakatı yansıtır şekilde tümüyle ‘yeşil’ olarak metne döküldü.

Siyasi etik komisyonu

Benimsenen madde ile TBMM’de tüm parti gruplarının “en kıdemli” ya da “en yaşlı” 2’şer üye ile eşit şekilde temsil edileceği “siyasi etik ilkelerini belirlemek ve etik kurallarının ihlaline ilişkin başvuruları incelemek” üzere Siyasi Etik Komisyonu kurulması da hükme bağlandı.

Vekiller hangi işleri yapamaz?

Dört partinin uzlaşmasıyla benimsenen madde uyarınca milletvekilleri mevcut anayasada da olduğu gibi “devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinde ve bunlara bağlı kuruluşlarda; devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak katıldığı teşebbüs ve ortaklıklarda; özel gelir kaynakları ve özel imkânları kanunla sağlanmış kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım sağlayan ve vergi muafiyeti olan vakıfların, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında” görev alamayacak, vekili olamayacaklar.

Mevcut anayasada yer alan “herhangi bir taahhüt işini doğrudan veya dolaylı olarak kabul edemezler, temsilcilik ve hakemlik yapamazlar” hükmünü de yeni anayasa taslağına taşıyan komisyon, bu hükme temsilcilik ve hakemliğin yanı sıra “arabuluculuğu” da ekledi. Buna göre yeni anayasa uyarınca vekillerin herhangi bir taahhhüt işinde arabuluculuk yapması da yasak olacak. TBMM üyeliği ile bağdaşmayan diğer görev ve işler de mevcutta olduğu gibi kanunla düzenlenecek.