'Anamuhalefet' ifadesi kalkıyor!

16 Nisan referandumuyla kabul edilen Anayasa değişikliğine paralel olarak yasalarda bir dizi değişiklik yapması gereken hükümet, “uyum yasaları” çalışmalarında son aşamaya geldi. Seçim barajı ve benzeri temel düzenlemeler üzerindeki tartışmalar sürerken, bazı düzenlemelerde ise ilerleme kaydedildi.

Marttan önce

Yapılacak değişikliklerin bir bölümünün 2019’da yapılacak yerel seçimde de uygulanmasını isteyen hükümet, seçimden en az 1 yıl önce düzenlemelerin yasalaşması gerektiği için Mart 2018 öncesinde adım atmayı tasarlıyor.

Ağırlıklı olarak İçişleri ve Adalet Bakanlıklarının yürüttüğü çalışmalarda bazı düzenlemeler konusunda olgunluk aşamasına gelindi. Bazı düzenlemeler için seçenekler oluşturuldu. Siyasi karar gerektiren bazı düzenlemeler için de kısa zamanda adım atılacağı belirtildi.

Yerel seçime yatiştirilecek

Anayasa değişikliği ile 2019’da yapılacak Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimde uygulanacak düzenlemeler açısından bir süre sınırı bulunmuyor. Daha önce son 1 yıl içerisinde yapılan düzenlemeler yapılan seçimlerde uygulanamıyordu.

Mart 2019’da yapılacak yerel seçim açısından ise bu kural geçerliliğini koruyor. Buna göre Mart 2018’den sonra yapılacak düzenlemeler, 2019’daki yerel seçimde uygulanamayacak. Bu nedenle hükümet, bir bölüm seçim düzenlemesini, Mart 2018’den önce TBMM’den geçirerek yasalaştırmak istiyor.

Yerel seçime de 18 yaş düzenlemesi

Anayasa değişikliği ile milletvekili seçilme yaşı 18’e indirildi. Uyum yasaları kapsamında belediye başkanı ve muhtar adayları için de 25 olan yaş sınırının 18’e indirilmesi için çalışma yapılıyor. Böylece, tüm seçimlerde adaylık yaş sınırı 18’e indirilmiş olacak. Mahalli idarelerin yetkileri, belediye başkanı ve muhtarların yetkileri konusunda da çeşitli düzenlemeler yapılması bekleniyor.

Parti bayraklı propaganda

Üzerinde çalışılan önemli düzenlemelerden biri de Cumhurbaşkanı seçimine yönelik. Anayasa değişikliği ile partili cumhurbaşkanlığının önü açılmış, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Ak Parti Genel Başkanlığı görevini üstlenmişti. Propaganda konusunda da seçim yasasında düzenleme yapılarak, Cumhurbaşkanı adayının mensubu olduğu ya da kendisini aday gösteren partinin bayrak ve flamalarıyla miting yapabilmesinin önünün açılması tasarlanıyor. Bu durumda, organizasyonların da o parti tarafından yapılabilmesinin önü açılacak.

100 bin imza mercek altına alınacak

Seçimde, Meclis’te temsil edilen partilerin aday gösterebilmesinin, oyu yüzde 5’i bulan parti veya partilerin aday çıkartabilmesinin ve yüz bin imza ile aday olunmasının da önü açıldı. Buna göre, 100 bin imza toplayan kişi aday olabilecek. Yapılacak düzenleme ile söz konusu 100 bin imzayı verenlerin gerçek kişi olup olmadıklarını, kanuni kısıtlılıklarının bulunup bulunmadığını araştıracak bir mekanizma oluşturulacak.

‘Anamuhalefet’ ikinci parti olacak

Çalışmaları süren bir diğer düzenleme ise “anamuhalefet” ifadesi. Anayasa değişikliğinin Anayasa Mahkemesi’ne başvuru ile ilgili bölümünde değişikliğe gidilmişti. Daha önce “anamuhalefet” partisinin başvuru yapabileceğinin yer aldığı anayasada, “en fazla üyeye sahip iki partinin” başvuru yapabileceği değişikliğine gidilmişti.

Seçim ve benzeri yasalarda da benzer değişiklikler yapılması gündemde. Üzerinde çalışılan düzenlemeye göre, yasalar ve TBMM İçtüzüğü’nden “anamuhalefet partisi” ifadesi çıkartılacak. Bunun yerine partiler, seçimde aldıkları oy oranına göre, “Birinci, ikinci, üçüncü parti” şeklinde nitelendirilecek. Bu durumda, anamuhalefet partisi de “2. Parti” olarak ifadelendirilecek. İsim değişikliğinin seçim yardımı, protokol sırası vb. konularda bir değişiklik sonucuna yol açıp açmayacağı ise henüz belirsiz.

Seçim barajı tartışılıyor

Partilerin TRT’den propaganda yapmasından, gece saatlerinde propaganda yapılmasına kadar bir dizi düzenleme üzerinde de çalışma sürüyor. Seçimlerin Temel Hükümleri Hakkında Kanun, Siyasi Partiler Kanunu, Mahalli İdareler Seçimi Kanunu gibi farklı yasalarla düzenlenen seçim yasalarının tek bir yasada toplu olarak düzenlenmesi de gündemde. Ancak bu konuda geniş kapsamlı çalışma gerektiği için bazı düzenlemelere, yerel seçim düşünülerek öncelik verilebileceği de belirtiliyor. Kulislerde, seçim barajında değişiklik yapılıp yapılmayacağı konusunun ise siyasi gelişme ve tartışmalara göre netleşebileceği ifade ediliyor.