Dört büyükler dökülüyor

Zararları daha da artan dört büyükler, kimi zaman piyasa değerlerinde yüzde 50’ye yakın kayıp yaşadı. Asıl dikkat çeken, şikeye karışmayan Galatasaray’ın en çok zarar eden takım olması.

TAVAK Vakfı Başkanı Faruk Şen, Türkiye'deki futbol ekonomosini Milliyet gazetesine değerlendirdi.

Türkiye’de bugüne kadar mercek altına alınmamış üç sektör bulunmaktadır. Gastronomi, Spor(Futbol) ve kültür sektörleri çok büyük bir pazar oluşturmasına rağmen kapsamlı bir araştırmaya dahil olmadılar.

Spor ekonomisini ele aldığımız zaman ortaya öncelikle futbol ekonomisi ortaya çıkmaktadır. Futbol ekonomisinde Türkiye’de Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş gibi 3 büyükler, 3 Temmuz 2011 şike olaylarından önce çok büyük boyutlara varmış bulunmaktadır.

Birçok kulübün ekonomik boyutları Türkiye’deki birçok sanayi kuruluşunun üzerine çıkmış bulunmaktaydı. Ayrıca sağladıkları istihdam Türkiye’de ciddiye alınacak boyutlara erişmişti.

G.SARAY YÜZDE 60 DÜŞTÜ

Şike soruşturmasının başlamasının ardından dört büyük futbol kulübünün İMKB’deki hisselerinde yaşanan kayıplar, aradan aylar geçmesine rağmen telafi edilemedi.

Soruşturma öncesine kıyasla Fenerbahçe’nin piyasa değeri yüzde 39, Beşiktaş’ın yüzde 33, Galatasaray’ın yüzde 60 ve Trabzonspor’un ise yüzde 20 düştü. Şike soruşturmasının 3 Temmuz 2011’de başlamasının ardından dört büyük futbol kulübünün İMKB’deki hisselerinde yaşanan kayıplar, aradan 8 ay geçmesine rağmen telafi edilemedi. ‘’Örgütlü biçimde şike yapıldığı, teşvik primi verildiği’’ iddiaları üzerine 3 Temmuz’da aralarında Fenerbahçe Başkanı Aziz Yıldırım’ın da olduğu kulüp yöneticisi, futbolcu ve teknik adamların gözaltına alınmasıyla başlayan ‘’Şike soruşturması’’, Aziz Yıldırım, Beşiktaş Teknik Direktörü Tayfur Havutçu ve yöneticisi Serdar Adalı’nın tutuklanmasıyla futbol kamuoyunu daha çok etkiledi.

Yaşananları ekonomik anlamda da hissetmeye başlayan kulüplerin İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) işlem gören hisse senetleri önemli oranda değer yitirmeye başladı. Soruşturmanın üzerinden aylar geçmesine rağmen aradan geçen sürede kayıplarını telafi etmek bir yana zararları daha da artan dört büyükler, kimi zaman piyasa değerlerinde yüzde 50’ye yakın kayıp yaşadı. Kulüpler için olumlu sayılabilecek gelişmeler Borsa‘daki yaraların sarılmasına yardımcı olurken, asıl dikkati eken bu süreçte Galatasaray’ın yüzde 60’lık oranla Fenerbahçe’den bile daha çok zarara uğraması oldu.

ALMANLAR ÖRNEK OLABİLİR

Yıllık yaklaşık 600 milyon avroluk değere sahip Türk futbol pastasının yarından fazlasını paylaşan dört büyük kulübün piyasa değerleri şike soruşturması öncesi, sonrası ve 22 Şubat 2012 itibarı ve değişim oranı karşılaştırmalı hali şu şekilde:

Şike operasyonuyla küçülmeye başlayan Türk futbol endüstrisi, UEFA’nın 2013-2014 mali kriterlerine geçiş sürecini de tamamlayamadı. Kulüplerin borcunun 1.3 milyar liraya ulaştığını açıklayan Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği (TKYD) Futbol Endüstrisi alışma Grubu Başkanı Dorukhan Acar, “Şike operasyonun etkileri sezon sonunda gelirlere yansıyacak. Ancak kulüplerin hâlâ UEFA’nın 2013-2014 mali kriterlerine uyum sağlayamadığını görüyoruz. Süper Lig kulüpleri Avrupa kupalarına katılamazsa 50 milyon euro kaybedecek. Bu da sektörün küçülmesini hızlandıracak” dedi.

76 milyonluk Türkiye, yurtdışında göçmen olarak yaşayan 7 milyonluk kitlesiyle birlikte 83 milyonluk bir ülke boyutu ile futbola büyük ilgi göstermektedir. Belirli kurallar yerini getirildiği takdirde Türk Futbolunun tekrar canlanacağı ve ekonomik boyutlarının tekrar beklenen düzeye geleceğinden hareket edebiliriz.

Bu konuda kulüp yöneticilerine büyük işler düşmektedir. Küçük ve büyük işletmeler bile bugün profesyoneller tarafından yönetilirken böyle büyük sermaye hareketine bağlı kulüplerin bundan yararlanmaması büyük hatadır. Bu açıdan Türkiye futbolda Alman kulüplerini örnek olarak alabilir.