Fitre; malın değil canın sadakasıdır

Ramazanda hali vakti yerinde olanların vermekle yükümlü olduğuu zekattan farklı olarak daha çok insanın Allah rızası için verdiği sadaka-i fıtır, bir kişinin günlük asgari gıda ihtiyacına göre belirlenir. Bu yıl Din İşleri Yüksek Kurulu’nca en düşük 16 TL olarak belirlenen fitrenin üst sınırı yoktur...

Fitre: Mali ibadettir

Fıtır sadakası yani fitre, Ramazana kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların, kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için, yerine getirmekle yükümlü oldukları malî bir ibadettir. Din İşleri Yüksek Kurulu, 26 Nisan 2017’de yaptığı toplantıda Sadaka-ı Fıtır miktarını 2017 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2018 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan sürede 16,00 TL olarak belirledi.

Çocuklar için de fitre verilir

Her yıl farklı olan fitre miktarı nedir? Belirli kurallar çerçevesince verilen fitrenin ilk şartı Müslüman olmak ve belli bir miktar mala sahip olmaktır. Ayrıca bunun için belirlenmiş bir zaman dilimi vardır. Fitre, Müslümanlar arasında yardımlaşma duygusunun daha da çok olması ve ihtiyacı olanların bu mübarek ayda ihtiyaçlarının giderilmesine aracı olur. Fitre vermek için aklı başında olmak ya da ergenliğe erişmek şartı da aranmaz. Bu yüzden velisi kim ise onun yerine de fitre vermesi gerekir. Belirli miktarda zekat verecek kadar ve borçlardan fazla olarak, zekat nisabı kadar malı bulunan Müslümanların fitre vermesi uygun olur. Eğer nisaba malik değilse kişilerin fitre vermesi uygun olmaz.

Bir günlük gıda ihtiyacı...

Ramazanın en çok merak edilen konularından biri olan fitre miktarı, yardıma muhtaç ve durumu iyi olmayan kişilerin bir günlük azami gıda ihtiyacını karşılamalıdır. Diyanete göre fıtır sadakası, Ramazana kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların, kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için, yerine getirmekle yükümlü oldukları mali bir ibadettir. Yoksulların ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunmak, toplumda karşılıklı sevgi ve kardeşlik bağlarının pekişmesine vesile olan bu mali ibadetin meşru kılınmasındaki temel hedeflerden biri, insanların paylaşma bilincini canlı tutmaktır. Bu sayede her Müslüman, ihtiyacı olan yoksullara az da olsa bir şeyler verebilmenin ve yardımlaşmanın sevincini yaşar. Bu yüzden fıtır sadakası, zekattan farklı olarak, daha geniş bir kitle tarafından yerine getirilir.

Gıda olarak da verilebilir...

Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın 26 Nisan 2017 tarihinde yaptığı toplantıda 2017 yılı sadaka-i fıtır miktarı en düşük 16 TL olarak belirlenmiştir. Fitre verilirken dikkat edilmesi gereken nokta belirlenen 16 TL’nin altına düşülmemesidir, isteyen vatandaşlar bu miktardan daha fazlasını verebilmektedir. Kişiler için en uygun yöntem ise hayat koşullarına göre ve yiyecek içecek harcamalarına orantılı olacak şekilde fitre vermesidir. Fitre sadece para olarak verilmez, gıda yardımı olarak da verilebilir.

Fitre’nin zamanı

Fitre vermek için belirlenmiş bir zaman da vardır. Fitre vermek için öncelikle nisap miktarı kadar (80.18 gram altın, 5 deve, 30 sığır, 40 koyun ya da keçi veya karşılığı kadar) mala sahip olmak gerekir ve Ramazan bayramının ilk günü sabah aydınlanırken verilmesi uygundur. Bu zamanın öncesinde ve sonrasında vermek uygun olmaz. Nisap zekat nisabı gibidir ve Kurban Bayramı ile farklılık göstermektedir. Hadislerde fitrenin zekat gibi malın değil, canın zekatı olduğu belirtilmektedir.

Fitre kimlere verilir?

Fitre verilirken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır ve zekatla benzer özellikler taşır. Anne, baba, çocuk gibi kimselere, gayri müslimlere ve zengin sayılabilecek kişilere fitre verilmez. Eğer fakir ise kayınvalideye, kayınpedere, kayınbiradere, üvey çocuğa, üvey babaya-anneye, kardeşe, geline, damada, fitre verilebilir. Bu konuda Tevbe Suresinde şu ifadeler yer alır; “Sadakalar, Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam’a ısındırılacak olanlarla köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.” Ayrıca fitre verirken bunun fitre olduğunu belirtmek de gerekmemektedir. Fidye vermek durumunda olan fakat buna maddi imkânı el vermeyen müslümanlar, Allah’tan af diler.