Yasak başlıyor... Son iki gün! Yapan ceza öder
Bir dönem kapanıyor. 1 Aralık Salı gününden itibaren sona eriyor. Yapanlar cezai yaptırım ile karşılaşacak. Cezalar 2 bin ile 9 bin 515 TL arasında değişiyor. Milyonlarca vatandaş uygulamanın sona ermesini bekliyordu. Şu ana kadar bu yönde birçok adım atılsa da tam olarak başarı sağlanamamıştı. Pandemi ile birlikte vatandaşların şikayetleri ise arttı. 1 Aralık 2020 tarihinden itibaren firmalar reklam, tanıtım içerikli telefon mesajı ve elektronik postaları denetimsiz/izinsiz olarak tüketiciye gönderemeyecek. Bu tarihten itibaren tüm kuruluşlar sahip oldukları dataları İleti Yönetimi Sistemi’ne (İYS) yüklemek ve izinlerini onaylatmak zorundalar. Tüketici, sisteme girerek kendisine gelebilecek mail ve telefon mesajlarının izinlerini denetleyebilecek.
Evde geçirilen süreyi arttıran pandemi döneminde işletmelerin tüketicilere gönderdiği e-posta ve mobil iletişim sayıları da arttı. Bu artışın, e-postada ortalama yüzde 35, mobil iletişimde yüzde 70’in üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu tanıtım mesajları taciz boyutuna geldiğinde ise Kişisel Verileri Koruma Kanunu devreye giriyor.
Tüketici onayı olmadan gönderilen mesajlarla ilgili Ticaret Bakanlığı’na ulaşan şikayetlerin artması üzerine oluşturulan İleti Yönetim Sistemi (İYS), 1 Aralık tarihinde yürürlüğe giriyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) çatısı altında kurulan İYS’ye firmalar, veri bankalarında bulunan tüm şahsi verileri (telefon numarası, e-posta adresi vs.) İYS’ye yükleyip, onaylatmak zorunda. Kayıt olmayan firmalar bu tarihten sonra hem ellerindeki verileri kaybedecek hem de ceza alacak. Ayrıca tüketici de sisteme girerek kendisine gelebilecek mail, telefon ya da mesaj izinlerini kontrol edebilecek.
İLETİ GÖNDEREMEYECEK
İYS’ye yüklenen veriler, buradaki sistemde denetlenerek, firmanın o mail adresi veya telefon numarasına ileti göndermeye izni olup olmadığı anlaşılacak. Firmalar kendilerine izin vermemiş kişilere bundan böyle ileti gönderimi yapamayacak. Bu da tüketicilerin bir çoğundan gelen, “Ben bu firmadan hayatımda alışveriş yapmadım ancak benim bilgilerimi başka firmadan alıp bana mail atmışlar, mesaj atmışlar” serzenişinin önüne geçmiş olacak.
TÜKETİCİNİN LEHİNE
E-ticaretin son zamanda hızla büyümesiyle mahalledeki işletmelerin dahi bu işe dahil olduğunu vurgulayan Related Digital CEO’su Sedat Kılıç, “Bunlar İYS’ye bağlanmayıp, ellerindeki izinli dataları da yüklemedikleri zaman bu datalar 2 Aralık tarihi itibariyle geçersiz olacak. Bu adreslere e-mail atarlarsa artık suç işlemiş olacaklar. Bu da ne demek? Maddi ya da manevi cezalara maruz kalabilirler. Bütün KOBİ’ler ve küçük işletmeler için ciddi bir sıkıntı bu. İYS öncesinde şirketler kendileri izin aldıkları datayı tutmak zorundaydılar ama şimdi devlet bunu merkezileştirmek ve kişilerin kendi kontrolüne vermek istiyor. Şirketler bundan sonra e-mail veya mesaj göndermeden önce sisteme girip bakacaklar bu kişinin izni var mı diye. Burada tüketicinin avantajı da şu, İYS’nin kendi sistemine girip izinlerini görebilecek, isterse izin seçip, yeni izinler ekleyebilecek ya da izinleri kaldırabilecek. Bundan sonra istemediği bir iletişime maruz kalmayacak” şeklinde konuştu.
NE KADAR CEZASI VAR?
Cezai şartlar gönderilen ileti ve alıcı adedine göre değişiklik gösteriyor. Alıcılara önceden onayları alınmaksızın ticari ileti gönderilmesi veya ticari iletinin alıcıdan alınan onaya uygun olmaması durumunda 2 bin TL’den, 9 bin 515 TL’ye kadar para cezası verilebiliyor. Ret bildirimine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması durumunda 28 bin 546 TL’ye kadar idari para cezası hizmet sağlayıcılara ve aracılara uygulanabiliyor. Ayrıca toplu gönderimler halinde, idari para cezaları tutarı on katına yani 280 bin TL’ye kadar arttırılabiliyor.