Uzmanlar krizi yorumladı!

Suriye’nin uçağı hemen düşürmek yerine önce uyarılabileceği, ardından da Suriye jetlerinin eşliğinde yere indirilebileceği ya da hava sahasının dışına çıkarılabileceğini savundu.

Hüseyin Pazarcı (Emekli Büyükelçi ve CHP Milletvekili):

“Bir devletin savaş uçağı bir başka ülkenin hava sahasına ancak izin alarak girebilir. Aksi taktirde egemenlik ihlali olan sınır ihlali olur. Saldırı şeklinde değerlendirilir. Ancak tersinden bakınca bir devletin uçağı bir başka ülkenin hava sahasına girmişse, saldırı şeklimde değerlendirilip vurmamak gerekir. İlk önce uyarı yapılmalı. Hata olabilir. Uçakta teknik bir sorun yaşanmış olabilir. Uçağın Suriye karasularının içine 1 km girmesi anlık bir şey de olabilir. Ama en son hak o uçağı düşürmektir. Normalde uyarıp geri gitmesini veya inmesini istemektir. Kendi uçakları havalanıp eşlik edip indirebilirlerdi. Bence tüm bu yaşananlarda Suriye’nin Türkiye’ye karşı düşmanca olan bakışının etkisi var.”

‘Yunanistan hep ihlal ediyor’

Doç. Dr. Sultan Uzeltürk (Yeditepe Üniversitesi):

“Uçağımız Suriye karasularında görülse bile yapılacak ilk şey düşürmek olamaz. Uyarı sistemleri devreye girer. Bizde de zaman zaman Yunanistan ile aramızda bu tür sınır ihlalleri oluyor. Yunan uçakları da sınırımızı ihlal ediyor. İt dalaşları yapıyoruz. Ege’de balıkçılar da sınır ihlalleri yapıyor. Karadeniz’de de balıkçılar Rus Karasularına girebiliyor. Ancak hiçbir zaman böyle bir durum yaşanmadı. Diğer yandan uluslararası sularda olursa Türkiye her almada haklı durumda olacaktır. O zaman da muhtemelen Suriye’nin diplomatik girişimleri başlar. Ancak şu anda Suriye ile aramızdaki söylemler çok fazla ağır. Bu nedenle bu coğrafyadaki tansiyonu düşürmek gerek.”

‘Ancak savaş zamanında olur’

Doç. Dr. Aşkın Demirkol (Elektrik Elektronik Mühendisi):

“Normal şartlarda uçak tespit edildikten sonra 1-2 dakika izlenir. Paralel mi gidiyor yoksa içeriye doğru mu giriyor? Niyeti ne? Kaç uçak geliyor? Bu konuda analiz yapılır. Bu tespit yapılınca hemen savaş uçakları kaldırılır. Bu sırada telsiz ile bağlantıya geçilir ve uyarılır. Savaş uçakları ulaştığında ise önleme yapılır. Şu anda Türkiye ile Yunanistan arasında bu çok sık yaşanıyor. Suriye’de ise bambaşka bir olay yaşanmış. Uçak radarda tespit edilir edilmez füze savunma sistemi faaliyete geçirilmiş. Bunu nereden anlıyoruz? Çünkü Türk uçağı 1 kilometre içeri girmiş. Bu tür uçaklar için bu çok kısa bir süre. Normal şartlarda belli bir süre izlemesi gerekirdi. Ama bu yapılmamış. Hatta füze savunma sistemi ve radarın başındaki yetkilinin merkezi Şam yönetimine ‘İhlal var, ne yapayım’ diye bile sormadığı ortaya çıkıyor. Çünkü böyle bir yöntem izlense, bu trafik en az 10 dakika sürerdi. Ya buradaki komutan inİsiyatif kullanmış ya da zaten komutana çok önceden böyle davranması için emir verilmiş. Bana göre ikinci şık daha büyük olasılık. Zaten füze savunma sistemleri savaş döneminde kullanılır.”