Türk diplomat: Rusya biliyordu ama engel olmadı

Fırat Kalkanı Harekatı’nın üçüncü ayında, 24 Kasım günü Suriye rejimine ait bir savaş uçağı bölgedeki Türk birliklerini hedef almış, saldırıda dört Türk askeri şehit olmuştu. Saldırının üzerinden beş gün geçtiği halde konuyla ilgili Ankara'dan detaylı bir açıklama gelmiş değil. İsminin yazılmasını istemeyen bir diplomatın Al Jazeera’ye verdiği bilgiye göre, Ankara bu olayın ardından hem diplomasi alanında hem de sahada çok dikkatli adımlar atmaya özen gösteriyor:

“El Bâb zaten operasyonun güneydeki doğal sınırı. Çünkü artık sadece IŞİD’in olduğu bölgeden rejimin, İran’ın Rusya’nın, PYD’nin aktif olduğu bölgeye geliyoruz. El Bâb’ı IŞİD’den temizledikten sonra Halep’e doğru ilerlememe konusunda Rusya’yla mutabakat sağlandı.

Ancak güneyde rejimin elinin güçlü olması da önemli bir faktör. Bu, rejimin bize ‘ben de buradayım ve güçlüyüm, tamam ilerliyorsun ama sınırını bil’ mesajıydı. Rusya da rejimin bu mesajı vermesini engellemedi. Bölgedeki her aktörün gücü ve ağırlığı belli… Bu saldırıyı Ruslar’ın yapmadığını, Putin’in ilişkilerin gerilmemesi için Cumhurbaşkanı’nı iki kez aradığını biliyoruz. Ruslar gerekli mesajları görüşmelerimizde veriyor. Ama rejimin de bu şekilde mesaj vermesine engel olmak istemedi, Esed’in de orada olduğunu Türkiye’nin görmesini istedi.

Bu sebeple El Bâb bölgesinde çok temkinli gidiyoruz. Birkaç yüz metre kaldığı halde ilçeye ağır adımlarla ilerlememizin sebebi bu."

Saldırının ardından Genelkurmay Başkanlığı "Saldırının rejim güçlerince gerçekleştirildiği değerlendiriliyor" açıklamasında bulunmuştu. Türk birliklerini vuran Suriye rejimine ait jetlerin, Rusya’nın kontrolündeki Halep Havalimanı’ndan kalktığı biliniyor.

Ankara’dan konuyla ilgili en üst düzey açıklama Başbakan Binali Yıldırım’dan geldi. Yıldırım, olayın yaşandığı günün akşamında TRT’ye verdiği röportajda “Tekrarı olmaması konusunda da en kesin ve net şekilde uyarılar yapıldı muhataplara. Suriye’nin toprak bütünlüğüne karşı bir düşüncemiz yok. Halep’e yürümek gibi bir hedefimiz yok. Amacımız, güney sınırlarımızdaki geçişleri durdurmak” demekle yetindi.

Ardından Rusya Devlet Başkanı Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı iki gün arka arkaya arayarak şehit olan askerler için başsağlığı diledi. İki taraftan yapılan açıklamalara göre “Suriye’de yapılacak işbirliği” de konuşuldu.

Rejim 20 Ekim'de açıklama yapmıştı

Fırat Kalkanı Operasyonu’nda TSK destekli Özgür Suriye Ordusu birlikleri Türkiye sınırında IŞİD’in kontrolünde olan tüm bölgeyi temizleyerek güneye yöneldi. PKK’nın Suriye kolu PYD’nin ilan ettiği kantonların arasında koridor oluşturmasını engellemek amacıyla El Bâb ilçesini ele geçirmek, operasyonun bir sonraki hedefi.

Türkiye’nin 24 Ağustos’ta başlattığı Fırat Kalkanı Operasyonu’nda hava harekâtıyla PYD hedeflerini de vurmaya başlamasının ardından Suriye rejiminden sert bir açıklama gelmişti. Rejim ordusu, 20 Ekim’de bir açıklama yayınlayarak ‘Suriye hava sahasına giren Türk uçaklarının her türlü imkân kullanılarak düşürüleceğini’ duyurmuştu.

TSK, Fırat Kalkanı operasyonu kapsamında El Bâb’a doğru ilerlediği bölgede IŞİD ve PYD’ye yönelik hava saldırılarına 22 Ekim’de ara vermişti. Yaklaşık on gün boyunca hava operasyonu düzenlenmedi. Ardından Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar 1 Kasım’da Moskova’ya giderek Rus mevkidaşıyla görüştü.

Halep’in tamamen rejimin eline geçmesi için şehri aylardır yoğun bombardımana tutan Rusya, Halep yakınlarındaki El Bab’da güçlü bir ÖSO oluşumu istemiyor. Akar, Moskova ziyaretinde El Bâb’a girmeyi hedefleyen Fırat Kalkanı Operasyonu’nun rejime değil, IŞİD ve YPG koridoruna yönelik olduğunu Rus yetkililere iletti. Ziyaretin ardından Türk savaş uçakları ilk kez 12 Kasım’da yeniden havalandı ve IŞİD’e ait hedefleri vurdu.