‘TEOG’la yerleşmede liseler arasındaki uçurum büyür’

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA), Türkiye’de 2014 yılı analizinde, kamuoyunda TEOG olarak bilinen Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sisteminde, liselere yerleştirme sorununa işaret ederek, yerleştirme sisteminin taşıdığı risklere yer verdi.

TEOG’da sınavın uygulanma sürecinde yaşanan olumlu atmosferin, yerleştirme sürecinde gerçekleşmediği belirtilen analizde, bunun en temel sebebinin ise düz liselerin Anadolu liselerine dönüşmesiyle, daha önce az sayıda öğrenci belirli puanlardaki okulları tercih ederek, yerleştirilirken getirilen bu yeni sistemle bütün 8. sınıf öğrencilerinin, TEOG’a girsin ya da girmesin, tercihte bulunsun ya da bulunmasın merkezi olarak tüm ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmesi olduğu kaydedildi.

Kaliteli eğitim olmalı

Türkiye’nin rasyonel bir zeminde eğitimin daha nitelikli ve kaliteli hale getirilmesine ihtiyacı bulunduğu anlatılan analizde, eğitimin demokratikleşmesi ve sivilleşmesi konusunda en temel engellerin Anayasa ve eğitim kanunlarının ivedilikle daha esnek ve sivil hale getirilmesi gerektiği vurgulandı.

Evlerinden uzağa gittiler

Tüm öğrencileri yerleştirmeyi hedefleyen yeni sistemin en önemli sorunlarından birinin öğrencilerin adreslerine en yakın liselere yerleştirilmesi hedeflenirken, birçok öğrencinin ikametlerine uzak yerlerdeki okullara yerleştirilmesi olduğu belirtilen analizde, öğrenci ve velilerin okullarını değiştirebilmek, adresine yakın bir okula gidebilmek için nakil yoluna başvurdukları anımsatıldı.

En büyük sorun sıralama

Bütün liselerin puanla öğrenci almasıyla beraber, bütün liselerin puanla sıralanıyor oluşu liseler arasındaki farkı daha da derinleştirme riski taşıdığına dikkat çekilen analizde, öğrencilerin puanı yüksek bir liseye gidebilmek için kendi evlerinden, yaşadığı bölgeden uzaklaşmak zorunda kaldığı bunun da öğrencilerin yaşadıkları coğrafyaya ve topluma uzaklaşma riskini doğurabildiği ifade edildi.

Merkeziden vazgeçilmeli

Analizde, yerleştirme sisteminin neden olduğu sorunları aşmak için tüm öğrencileri ve okulları sıralayan, sınava girsin girmesin, tercih yapsın yapmasın tüm öğrencileri merkezi olarak yerleştirmeyi hedefleyen yaklaşımdan vazgeçilmeli ve merkezi sınavla öğrenci alan okul sayılarının ve türlerinin azaltılması, sınavla öğrenci alan okul sayısının yüzde 3-5’lere çekilmesi önerisine yer verildi.

Dershane için istişare şart

Dershanelerin dönüşüm sürecinde, öğrencilerin takviye ders ihtiyaçlarını karşılamaları için telafi eğitim hizmetlerinin sunulması ve bunların nitelikli bir şekilde yapılmasının gerekliliğine işaret edildi. Dönüşüm süreçlerinde öngörülen 7 başvuru süreciyle ilgili dershaneci, uzman ve bu konudaki paydaşlarla bir araya gelerek, istişarelerin ve buna yönelik çalışmaların yapılmasının elzem olduğu ifade edildi.

Şura’daki önerilere eleştiri

19. Milli Eğitim Şurası ve sonrasında din öğretimi ve Osmanlıca dersi ve kız okullarının açılmasının önerilerin tartışıldığı hatırlatılan analizde, tartışmaların ne Türkiye’nin karşı karşıya olduğu birçok yapısal sorunları çözmeye ve önündeki engelleri aşmaya ne de eğitim sistemini esnek, çoğulcu, demokratik ve sivil hale getirmeye ve herkes için nitelikli ve kaliteli eğitimi sağlamaya odaklandığı belirtildi.