Ocak ayının gelmesiyle mübarek 3 aylar için yapılan aramalar da başladı. Üç ayların başlangıcı recep ayının ilk gecesinin ne zamana denk geldiği merak ediliyor. Korkmak; saygı duymak, tâzim göstermek” anlamlarına gelen recb kökünden türeyen receb, üç ayların ilkidir. Receb ayının daha önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “hevber”, Arab-ı âribe döneminde “esamm” (sağır) diye adlandırıldığı, kan dökmenin, mala ve ırza dokunmanın yasak olduğu bu ayda kavga ve silâh sesleri, imdat çağrıları duyulmadığı için bu adla anıldığı rivayet edilir. Peki, Recebin ilk gecesi ne zaman? Recep ayının ilk gecesi hangi gün, ayın kaçında? Sözlükte “korkmak; saygı duymak, tâzim göstermek” anlamlarına gelen recb kökünden türeyen receb kelimesi saygı duyulan ve savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan birinin adı olup dinî gelenekte önemli yeri olan üç ayların ilkidir. Câhiliye devrinde, receb ayı boyunca savaştan ve baskınlardan uzak durulur, özellikle ilk on gününde oruç tutulur, umre ziyaretleri yapılır ve putlardan oluşan tanrılara “atîre” veya “recebiyye” denilen kurbanlar takdim edilirdi. Receb ayının daha önce Arab-ı bâide (Âd ve Semûd) döneminde “hevber”, Arab-ı âribe döneminde “esamm” (sağır) diye adlandırıldığı, kan dökmenin, mala ve ırza dokunmanın yasak olduğu bu ayda kavga ve silâh sesleri, imdat çağrıları duyulmadığı için bu adla anıldığı rivayet edilir. Araplar’ın Mudar kolundan olan Kureyş gibi kabilelerin receb ayına diğer kabilelerden daha fazla saygı göstermesi sebebiyle Hz. Peygamber’in bir hadisinde de geçtiği üzere (aş.bk.) bu aya “receb-i Mudar” denilmekteydi. Öte yandan haram aylardan üçü (zilkade, zilhicce, muharrem) peş peşe geldiği için bunlara “serd” (birbirini takip eden) denilirken receb ayına tek olduğu için “ferd” (münferid) adı verilmiştir. Kaynaklarda receb ayı karşılığında başka isim veya sıfatlar da zikredilmektedir. Osmanlı belgelerinde receb (ب) kısaltmasıyla ve “şerif”, “mürecceb” gibi sıfatlarla birlikte yazılmıştır. Üç aylar recep ayıyla birlikte 23 Ocak Pazartesi günü başlayacak. Recep ayının ilk gecesi edilen duaların kabul olduğu, din büyüklerince ifade edilir. 22 Ocak ve 23 Ocak gecelerinin özellikle ibadetle geçirilmesi gerektiği söylenir. Bir hadîs-i şerîfte; “Receb-i şerîf öyle büyük bir aydır ki, bir kimse bu ayda 1 gün oruç tutsa, Allahü teâlâ ona 1.000 yıl oruç tutmuş kadar sevap yazar. 2 gün oruç tutsa, 2.000 yıl oruç tutmuş kadar sevap yazar. 7 gün oruç tutsa, Cehennem kapıları ona kapanır. 8 gün oruç tutsa, Cennetin 8 kapısı ona açılır, hangisinden isterse Cennete girer. 15 gün oruç tutsa, günahları sevâba döner. Semâdan bir ses: “Allahü teâlâ senin geçmişte olan günahını affetti, bağışladı. Bundan sonraki ömrün için amelini (yâni, ibâdet ve işlerini) iyi yap!” der. Bunlardan çok tutarsa, Allahü teâlâ da onun sevap ve karşılığını arttırır.” buyruldu.Resulullah (asm) buyurdu ki: “Şu dört gecede dualar reddedilmez: 1. Recep ayının ilk gecesi. 2. Şaban ayının on beşinci gecesi. 3. Cuma gecesi. 4. İki bayram (Ramazan ve Kurban bayramları) gecesi. (Beyhaki) Receb ayının 15. gecesi 5 Şubat'ı 6 Şubat'a bağlayan gecedir.