O kitaplar artık özgür!

Nazım Hikmet, Aziz Nesin, Marx, Lenin ve Said-i Nursi’nin de aralarında bulunduğu şair ve yazarlara ait 453 kitapla ilgili yasak, 63 yıl sonra kaldırıldı. Yasağı kaldırılan kitaplar arasında 1961 tarihli Tommiks çizgi romanı da var.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün “Üçüncü Yargı Paketi” kapsamında yeniden değerlendirilmesi için gönderdiği “Yasaklı Yayınlar Listesi”yle ilgili incelemeyi tamamladı. Hakkında toplatma kararı verilen 453 kitap ile 645 gazete, dergi, broşür ve pankartın yer aldığı liste, piyasada satılan Nâzım Hikmet, Aziz Nesin, İsmail Beşikçi, Lenin, Karl Marx, Yaşar Kaplan, Tommiks, Said-i Nursi, Sultan Galiev ve Abdurrahim Karakoç’un da arasında olduğu birçok yazarın kitapları üzerinde yıllar süren yasak kararı Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Savcılığı tarafından inceledi. İki ay süren inceleme doğrultusunda söz konusu yayınlarla ilgili yasak ve toplatma kararıyla ilgili takipsizlik kararı verildi ve yasağın 5 Ocak 2013’ten itibaren hükümsüz kalmasını kararlaştırdı.

Terör kitapları yasak

Komisyonun başsavcılığa yasak kararının devam etmesi gerektiği yönündeki görüşünü de iletmesi üzerine Abdullah Öcalan, Duran Kalkan, Murat Karayılan’ın kitaplarıda dahil 67 kitap ile 16 gazete ve dergi üzerindeki yasaklı yayınlar listesindeki yerini korudu. Savcı Kayral, kararının gerekçesinde 3. Yargı Paketi’ndeki düşünce ve ifade özgürlüğüne vurgu yaptı. “Yasaklamaların kaldırılması, toplumda yeni bir beyaz sayfa açacaktır” diyen Başsavcı Kayral, “İfade hürriyetinin birçok farklı hürriyetten oluşan bir bütün olduğunu kimseye anlatamıyorsak, kralın çıplak olduğunu bilmemizin bir önemi olmaz. Yapılan araştırmalarda, yayınların elde edilme olanakları ile yasaklama kararlarının özellikle mahkemelerce verilen, tarihleri itibariyle ulaşılamaz seviyede bulunmuştur. En eski yasaklama kararı 10 Şubat 1949 tarihli Bakanlar Kurulu kararı olarak tarihi itibariyle 63 yıllık bir zaman dilimindedir” ifadesini kullandı.

‘Sansür hortladı’

453 kitabın yayın yasağının kaldırılmasının olumlu bir gelişme olduğunu ama yayıncılıkta düşünce ve ifade özgürlüğüyle ilgili engellerin devam ettiğini belirten Türkiye Yayıncılar Birliği Genel Sekreteri Kenan Kocatürk ise, “Açıkça şiddeti savunmayan kitaplar dışında bütün kitaplar özgür olmalı. Türkiye son yıllarda kötü bir yasakçı noktaya geldi. En son gazeteci Ahmet Şık’ın kitabı yasaklandı. Sansür başka ülkelerde tarihe gömüldü ama bizde yeniden hortladı. Her yıl birçok kitap kovuşturma geçiriyor.
Terörle mücadele yasasındaki düşünce ve ifade özgürlüğü ile ilgili madde değişmedikçe yayınevleri ve yazarlar özgür olmayacak. 2012’de bir yandan yasaklı kitapların yasakları kaldırılırken diğer yandan da yayıncılara yönelik hukuki ve siyasi uygulamalar sürüyor” dedi.

Şık ve Tayyar’ın kitaplarına soruşturma

2011-2012 Haziran ayları arasında Türkiye Yayıncılar Birliği’nin hazırladığı rapora göre 48 kitap hakkında dava açıldı. Aralarında William S. Burroughs, Ahmet Şık, Nedim Gürsel, Kemal Göktaş, Chuck Plahniuk, Ertuğrul Mavioğlu, Şamil Tayyar, İsmail Saymaz, Hanefi Avcı, Osman Pamukoğlu, Perihan Mağden, Zihni Çakır, Dawkins, Belma Akçura, Cengiz Kapmaz, Ali Dağlar, Metis Yayınevi Ajandası gibi bir çok yazarın kitabı soruşturma geçirdi.

Kimlerin kitabı serbest?

- CHP ve Ecevit’i Tanıyalım -Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 1973
- Azizname (Aziz Nesin) Bakanlar Kurulu, 1987
- Kurtuluş Savaşı Destanı (Nazım Hikmet) Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 1968
- Demokrasi Risalesi (Yaşar Kaplan) Ankara DGM, 1985
- Kürt Aydını Üzerine Düşünceler (İsmail Beşikçi) Ankara DGM, 1991
- Komünist Manifesto (Karl Marx-Frederich Engels) Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 1968
- Vur Emri (Abdurrahim Karakoç) Ankara 14. Sulh Ceza Mahkemesi, 2002
- Yeni Şiirler (Nazım Hikmet) Ankara 5. Sulh Ceza Mahkemesi, 1966
- Nazım Hikmet’in Bütün Eserleri, Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 1968
- MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş’in MGK’ya Cevabı, Bakanlar Kurulu, 1982
- National Geographic Atlas of the World Bakanlar Kurulu, 1987
- Bolşevik Partisi Tarihi (Joseph Stalin) Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 1971
- Dersim Türküleri, Ankara DGM, 1993
- Tommiks (1961 tarihli)
- Tarihçe-i Hayat (Bediüzzaman Said Nursi)
- Toplu Yazılar (Mahir Çayan)
- Devlet ve İhtilal (V.I.Lenin) Ankara DGM, 2000