Menderes'i kurtarma mektubu
İngiltere eski Başbakanı onu kurtarmayı denemiş...
Darbe Araştırma Komisyonu'na İngiliz arşivinden gelen belgeler arasında dramatik bir mektup da çıktı. Eski Başbakan Churchill'in, Cemal Gürsel'e gönderdiği mektupta Menderes Zorlu ve Polatkan için 'Onları bağışlayın, merhamet edin' diyor
Akşam gazetesinden Yelda Gökdağ'ın haberine göre
27 Mayıs Darbesi'ne bu defa İngiliz arşivleri ışık tuttu. TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu'na, İngiltere'den ulaşan yüzlerce sayfa belge arasından, 51 yıl önce kaleme alınmış dramatik bir mektup da çıktı.
Eski İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in imzasını taşıyan mektup, Yassıada Mahkemesi'nin, Başbakan Adnan Menderes, dönemin Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu hakkındaki 'idam' kararının verildiği günün akşamı saat 18.20'de kaleme alınmış.
Churchill, 'General Gürsel' diye başlayan mektubunda, Menderes, Zorlu ve Polatkan için 'af' talep ediyor ve 'Onları bağışlayın, merhamet edin' diyor. Churchill'in 51 yıl sonra günyüzüne çıkan 15 Eylül 1961 tarihli mektubundan bir gün sonra 16 Eylül 1961'de Polatkan ve Zorlu, ertesi gün de Menderes'in idam kararları infaz edilmişti.
ZAMANLA YARIŞ
Mektubu yazdığı tarihte Başbakanlık görevinde bulunmayan Churchill'in, zamandan kazanmak için posta yerine Türkiye'nin İngiltere Büyükelçiliği kanalıyla Gürsel'e ulaştığı da anlaşıldı. 'Gizli' ibareli mektubu, 'idam' kararının açıklandığı gün Churchill adına büyükelçiliğe teslim eden 'Montague Browne' adlı kişi, mektubun Gürsel'e ulaştırılması için bir de not yazmış. Mektubun başına eklenen notta, 'Sizin de değerlendirdiğiniz gibi, konuya etki edebilecek mektubun General Gürsel'e doğrudan iletilmesinden Sir Winston Churchil büyük minnet duyacaktır' ifadesi yer alıyor.
İşte o mektup
İdam kararlarının açıklanmasından hemen sonra kaleme alınan ve aynı gün Türkiye'nin İngiltere Büyükelçiliği kanalıyla Cemal Gürsel'e iletilen Winston Churchill imzalı mektuptaki ifadeler şöyle: Kamusal hayattan emekliye ayrılmış olan ben, İngiltere'nin, dost ve müttefik Türkiye'nin içişlerine müdahale etmesini kesinlikle dilemem. Ama siz ekselanslarının ve hükümetinizin, verilen ölüm cezaları konusunda merhamet göstermeniz, dünya çapında takdir toplayacak ve çok yararlı etkileri olacaktır. Yüksek saygı ve hürmetlerimle. Winston S. Churchill