Kanlı yargı!

Hükümetin tartışmalı HSYK teklifi, 20 saat süren gerilimi hayli yüksek, kavgalı küfürlü görüşmelerin ardından önceki gün sabaha karşı TBMM’de kabul edildi

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) üst üste iki kez 15 üyenin katılımı sağlanamadığı için toplanamaması üzerine Başbakan Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla askıdan indirilen HSYK teklifi, dün sabah saatlerinde TBMM’den geçti. Teklifin önceki görüşmelerinde olduğu gibi Meclis’te yine yumruk ve tekmeler konuştu, küfürler havada uçuştu.

Genel Sekreter gitti

17 Aralık operasyonunun ardından ‘yargıdaki paralel yapılanmayı tasfiye etmek için’ gündeme getirilen teklif, Meclis’in aralıksız 20 saatlik mesaisi sonucu 28 ret oyuna karşılık 210 oyla kabul edildi. Genel Kurul’da AK Parti verdiği önergelerle düzenlemede kritik rötuşlara gitti. Hükümetin HSYK Genel Kurulu kararıyla görevden almak istediği ancak kurulun toplanamaması nedeniyle gerçekleştiremediği Genel Sekreterlik ve Teftiş Kurulu’ndaki operasyon benimsenen düzenleme ile yasa hükmü haline geldi. Yasanın yürürlüğe girdiği gün HSYK’nın seçilmiş üyeleri dışındaki tüm personelinin görevleri sona erecek. AK Parti önümüzdeki Ekim ayında gerçekleştirilecek HSYK üyeliği seçimlerine yönelik olarak da “paralel yapıya” karşı elini güçlendirdi.

İki maddeden vazgeçildi

Görüşmelerde AK Parti, verdiği önergelerle teklifin 2 maddesini yasa metninden çıkartırken, 14 maddede ise değişikliğe gitti. Parti HSYK’yla ilgili kritik taleplerinden vazgeçmezken, Adalet Bakanı’na verilen bazı yetkilerde geri adım atıldı. Ancak bu mini rötuşlar muhalefeti tatmin etmedi ve Genel Kurul’da düzenlemelere ilişkin sert tartışmalar yaşandı.

AK Parti verdiği önergelerle HSYK’da cemaate karşı sağladığı güç dengesini uzun vadede korumaya yönelik önemli değişiklikler yaptı. Bu çerçevede cemaate yakın genç kürsü hakim ve savcılarının HSYK üyEiliğini engellemeye yönelik olarak, önümüzdeki 5 yıl içinde yapılan seçimler için “20 yıl hakimlik ve savcılık yapmış olma” şartı getirilirken, yine kürsü hakim ve savcıları arasında HSYK üyeliği için yapılacak seçimlerde “çarşaf liste” esası benimsendi.

Teftiş Kurulu, bakana karşı sorumlu

AK Parti önergeleriyle yasada yapılan değişikliklerden bazıları şöyle:

- HSYK Genel Kurulu’nun genelge düzenleme yetkisini kaldıran maddede değişiklik yapıldı. Bu yetki kapsamı daraltılarak yeniden genel kurula verildi.

- Adalet Bakanı’nın hakim ve savcılar hakkında araştırma, inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemlere olur vermek yetkisini düzenleyen maddede de değişiklik yapıldı. Yetki genel kurula bırakıldı.

- Dairelerin 5- 5- 11 olarak öngörülen üye dağılımı mevcut yasada olduğu gibi 7’şer üyeli hale getirildi. Ancak üyelerin hangi dairede görev yapacağına genel kurul yerine Adalet Bakanı karar verecek. Daireler salt çoğunlukla toplanıp, aynı çoğunlukla karar verecek.

- 3. dairenin görevleri arasına hakim ve savcılar hakkında inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemler için Adalet Bakanı’na teklifte bulunma da eklendi.

- Adalet Bakanı’na genel kurulda tetkik hakimlerinin geçici olarak görevlendirme yetkisi verilmesinden vazgeçildi. Kurul müfettişleri görevlerini yerine getirirken Teftiş Kurulu Başkanı’na, Teftiş Kurulu Başkanı ise Genel Kurul yerine Adalet Bakanı’na karşı sorumlu olacak.

- Genel Kurul tarafından atanacak müfettişleri önerme yetkisi 2. Daire’den alınıp 1. Daire’ye verildi. Teftiş Kurulu Kurulu’nun yıllık teftiş programı taslağı, Teftiş Kurulu tarafından hazırlanarak 2. Daire yerine 3. Daire’ye sunulacak.

HSYK için 20 yıl şartı

Düzenlemeyle HSYK üyeliği için yüksek yargı organları ve Türkiye Adalet Akademisi’nde yapılacak seçimlerde her aday için tek oy, kürsü hakim ve savcıları arasından seçilecek kurul üyeliği için ise çarşaf liste yöntemi getirildi. Buna göre önümüzdeki Ekim ayında yapılacak seçimlerde “çarşaf liste” sayesinde HSYK’nın 10 üyesinin belirleneceği kürsü hakim ve savcıları arasındaki seçimlerde cemaat yanlısı hakim ve savcıların kurulda yer almaları mümkün olacak.

HSYK Genel Kurulu’nun şu anda toplanabilmesi için 15 üyenin katılımı gerekiyor. Teklifle bu sayı 12’ye düşürüldü. Genel Kurul’da çoğunluğu ele geçiren iktidar dairelerin kararlarına karşı itirazların, kararı veren daireyi numara olarak izleyen daireye yapılabileceğine ilişkin maddeyi Genel Kurul’daki ittifak gücüne güvenerek teklif metninden çıkarma kararı aldı.

- Yasanın yürürlüğe tarihten itibaren 5 yıl boyunca adli ve idari yargı hakim ve savcıları arasından yapılacak HSYK üyeliği seçimlerinde adayların hakimlik ve savcılık mesleğinde 20 yıl çalışmış olma koşulu aranacak.

- Anayasa Mahkemesi üye adayları için getirilen 6 yıllık kıdem şartından vazgeçildi.

’Pavyonlar açık mı?

Milletvekilleri görüşmelerden yorgun düşerken CHP’li Ali Rıza Öztürk saatin 05.00’e geldiğini belirterek, “Kulakları çınlasın bizim Kemal ağabeyimiz vardı; ‘bu saatte ya TBMM ya pavyonlar açıktır’ derdi” sözleri Genel Kurul’da gülüşmelere yol açtı.

Arınç: Kavga çıkaran vekillerin oyu sadece 28

Bursa’da partisinin seçim çalışmalarına katılan Bülent Arınç, Meclis’te yaşananlardan muhalefeti sorumlu tuttu: “HSYK kanunu çıkarken kabul oyları 220. Kabul oylarının tamamı Ak Parti’ye ait. ’Hayır’, ’Kabul etmiyoruz’ diyen, kavga eden, kürsüyü işgal eden, meclis başkanına hakaret eden, kadın erkek demeden ağza alınmayacak sözlerle bu kanunu güya çıkarmamaya çalışanların ret oyu sadece 28. CHP’nin 150’den, MHP’nin 50’den fazla, BDP’nin de 25-26 milletvekili var.”

Atalay ‘lan’ı geri aldı

Teklifinin tümüne ilişkin yapılan oylamadan önce söz alan MHP’li Erkan Akçay, görüşmeler sırasında Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay’ın kendisine “lan” diyerek hakaret ettiğini belirterek, sözünü geri almasını istedi. Atalay bunun üzerine yaptığı açıklamada, “Söylediğim sözü geri alıyorum. İnsafla düşünün bu grup öyle sabırla dinliyor ki her kalkan küfrediyor, hakaret ediyor. Taş olsa erir. Bilirsiniz en zor durumda bile nezaketi ve saygıyı korurum. Allah’ın izniyle herkes görecek. AK Parti büyük bir grup. Suç işleyen cezasını görür, kimsenin yanına bırakmayız” dedi.