Herkül’ün gizli kahramanı Jale Hoca!
Türkiye dünyaca tanınmış tarihi bir eserini geri aldı.
ABD’den dönen Başbakan Erdoğan 1990 yılından beri Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde bulunan “Yorgun Herkül” heykelinin üst kısmını getirdi. Heykelin izini sürüp bulan ise Prof. Dr. Jale İnan.
Türkiye dünyaca tanınmış bir tarihi eserine daha kavuşuyor. 1980 yılında Antalya’nın Perge bölgesinde yapılan kazılar sonucunda alt tarafı bulunan ve üst kısmı 1970’li yıllarda ABD’li girişimci ve tarihi eser koleksiyoncusu Shelby White ve Leon Levy çifti tarafından ABD’ye kaçırılan ‘Yorgun Herkül’ heykeli Türkiye’ye geliyor. BM Genel Kurul toplantıları için ABD’de bulunan Başbakan Erdoğan “Yorgun Herkül” heykelini talimat ile ANA uçağıyla Türkiye’ye getireceğini açıkladı. Böylece heykelin üst kısmı, Antalya Müzesi’nde sergilenen alt kısmıyla birleştirilerek 1982 yılında Boston Güzel Sanatlar Müzesi tarafından satın alınmasından bu yana verilen yaklaşık 30 yıllık kültür mücadelesi de kazanılmış olunacak.
İzini bulan
Prof. Dr. Jale İnan
Türkiye’nin en önemli arkeologlarından olan Prof. Dr. Jale İnan “Yorgun Herkül” heykelinin üst kısmının yerini tespit etmeden önce Kremna ve Pamphylia Selukeia’sında kurtarma kazıları yapmasıyla isminden sıkça söz ettirmişti. Prof. Dr. İnan, Side Müzesi’ni kurduktan sonra 1980 yılında Antalya-Perge kazıları esnasında bulduğu bir heykel parçasının peşine takılıyor. Prof. Dr. İnan’ın araştırmaları sonucunda “Yorgun Herkül” heykeli olarak bilinen paha biçilmez eserin üst kısmının 1970’lli yıllarda ABD’de yaşayan ve insan hakları aktivisti, girişimci, vakıf yöneticisi ve koleksiyoner olan Leon Levy ve Shelby White çifti tarafından satın alındığını öğreniyor. Daha önce New York’ta “Karun Hazinesi” davasını kazanmış Türk hükümetinin avukatlarının isteği üzerine Prof. İnan, Antalya’daki parçasının alçı kopyasını çıkarttı ve 1990 yılında iki parçanın birbirine ait olduğunu ispatladı. Sonrasında heykelin üst kısmının Türkiye’ye iade edilmesi gerekirken White-Levy-Vermeule ortaklığı iki parçanın birleştirilmesi ancak 5 yıl Boston’da 5 yılda Türkiye’de sergilenmesi önerisiyle çıktılar. Yani heykelin yüzde 50’si Türkiye Cumhuriyeti’nin, yüzde 25’i Boston Müzesinin, yüzde 25’i White-Levy çiftinin olacaktı. Çiftin ölümünden sonra müzenin payı yüzde 50’ye çıktı.