Gecekondudan Manhattan’a...
Beş yıl önce kentsel dönüşümün başladığı Fikirtepe’de gecekonduda oturan semt sakinleri bugün milyonluk dairelerin sahibi oldu. Uyuşturucu ve hırsızlık gibi suçlarla anılırken gökdelenler ve rezidanslarla çehresi değişen Fikirtepe’nin sakinleri, semtin yakın dönemde bölgenin Manhattan’ı olacağını söylüyor...
Kadıköy’ün yanı başında gecekonduları, uyuşturucu ve suçla anılan mahalleleri, gece girilemeyen sokaklarıyla bilinen Fikirtepe, neredeyse bölgedeki tüm binaların depreme dayanıksız olduğunun ortaya çıkmasıyla kentsel dönüşüm kapsamına alındı. 2012’de ilk kazma vuruldu. O günden bugüne inşaatların durdurulması dahil bir çok olay yaşandı.
Rezidans vahası
Ancak sorunlar büyük ölçüde aşılınca 5 yıl sonra ilk halinden çok farklı yeni bir semt doğdu. Bugün gökdelenler ve rezidanslar vahası haline gelen Fikirtepe’de sorunların bir kısmı devam etse de 1+1 dairelerin 500 bin, 2+1 dairelerin ise 750 binden başladığı projelerde ev sahibi olan semt sakinlerinin büyük çoğunluğu artık halinden mutlu.
57 adanın 31’inde inşaatlar yükseliyor
FİDEM’İn çalışmasına göre Fikirtepe genelinde kentsel dönüşüme giren 131 hektarlık alanda şu anda aktif 57 ada bulunuyor. Bu adaların 31’inde yıkım başlamış durumda ve projeler ilerliyor. 8 adada ise birden fazla müteahhit olduğu için sorun yaşanıyor. 18 adada ise inşaat şirketiyle ada sakinlerinin en az yüzde 90’ı anlaşmış durumda. Bu adalarda sözleşme imzalamayanlar için 3’te 2 yasasından yararlanmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvuruldu.
‘Çok sayıda dava açıldı’
Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Derneği (Fikentder) Başkanı Yasin Bektaş, semtin lokasyon, ulaşım ve sosyal yaşam alanlarıyla bölgenin Manhattan’ı olacağını belirtiyor. Ticari alanlarıyla Fikirtepe’nin yatırımcılar için çok cazip bir yer olduğunu söyleyen Bektaş sorunları şöyle özetliyor: “Sözleşmedeki içeriklerle oynayıp, vatandaşa hakkı olan emsal dışı ve ortak alanlardan gelen kazanımlarını vermeyen firmalar var. Müteahhit, toprak sahibine hakkının yüzde 25’ini vermiyor. Bir çok dava açıldı. Bizde dernek olarak müdahil olduk. Büyük firmalardan biri binaları boşalttırdığı halde 5 yıldır mal sahiplerine kiralarını ödemiyor. İnsanlar çok mağdur oldu. Bakanlığa 4 kez rapor sunduk ve art niyetli firmaları ayıklamasını istedik. Fikirtepe’de sorunların aşılması için yapılması gereken şey; bakanlığın kontrolünde tek tip ortak bir sözleşme olması ve firmalardan yeterlilik belgesi istenmesidir. Yeterlilik istenmediği için ‘çantacılar’ ortada dolanıyor. Ayrıca bakanlık firmalara TOKİ, Emlak Konut, Halk GYO gibi yapıların içinde olacağı ortak bir konsorsiyum kurdurursa burayı rahatlatır.”
300 BİN TL’LİK BİNASI, 2.5 MİLYONA ÇIKTI “Piyango vurdu”
Semt sakinleri sadece mutlu olmakla kalmadı, bir çoğu artık milyoner olarak hayatına devam ediyor. Semt sakinlerinden İsmail Güçkıran (57) kendisine vuran piyangoyu şöyle anlatıyor: “2012’de sözleşme yaptım. 2014 Aralık’ta ruhsat çıktı. 151 m2 yerim vardı. 4 emsal ile bana yüzde 55, müteahhite yüzde 45 pay üzerinden anlaştık. Sonuçta 337 m2 satılabilir brüt alan sahibi oldum. Bu da 2 tane 1+1, 2 tane de 2+1 daire yaptı. 4 daire için 5 yıldır firmadan yaklaşık 300 bin lira kira ödemesi aldım. Dört katlı bir binamız vardı. Ben aldığım kira parasına binamızı satamıyordum. Şimdi 1+1 dairelerimin tanesi 500 bin, 2+1 dairelerimin emsallerinin tanesi en az 750 bin liradan satılıyor. Baktığımda 2.5 milyonluk gayrimenkulüm var.”
HERKES O KADAR ŞANSLI DEĞİL... “Biz imzayı bekliyoruz”
Madalyonun öbür yüzünde ise sorunlar var. 38 m2 yeri olan Yusuf Coşkun (52) firma ile 2+1 daire için anlaşmasına rağmen aynı adadaki mülk sahiplerinin yüzde 5’lik bir kısmı imza atmadığı için evine sahip olamadığını anlatıyor: “Yaklaşık 500 kişinin olduğu toplamda 2.5 dönümlük bir arsası olan adadayım. Adada oturanların yüzde 95’i firma ile anlaştı. Ancak yüzde 5’i direndiği için firma inşaata başlayamıyor. Şimdi 3’te 2 çoğunluk sağlandığı için yeni yasa gereği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurduk. Sonuçları bekliyoruz.”
‘Eskiden buralara ulaşım bile yoktu’
Fİkİrtepe de emlakçılık yapan Sabri Kazan’ın (53) ise 220 m2’lik bir yeri vardı. 2014’te sözleşme yapan Kazan bugünkü durumunu şöyle anlatıyor: “Beş kardeşiz. 5 tane 2+1 rezidans dairesi aldık. Dairelerin fiyatı 750 bin liradan başlıyor. Eski binamızı bir dairenin yarı fiyatına anca satabilirdik. Fikirtepe son 15 yılda yoğun göç aldı. Onun için uyuşturucu, hırsızlık gibi bir çok olay oluyordu. Buranın temizlenmesi için bu dönüşüm şarttı. Ulaşım bile yoktu. Şimdi minibüs, otobüs hepsi geliyor.”