Deprem ile ilgili son dakika açıklaması! İstanbul için süre daralıyor! Deprem Eskişehir, İzmir, Ankara dahil onlarca ili vuracak...

Marmara depremi ile ilgili kritik açıklama geldi. Bilim Akademisi Üyesi Yer Bilimci Prof. Dr. Naci Görür, son depremlerin ardından değerlendirmede bulundu. Prof. Dr. Görür, Ereğli açıklarında gerçekleşen depremin Marmara'daki fay hattı ile alakası olmadığını belirtirken yine de İstanbul için zamanın daraldığını dile getirdi. 

Prof. Dr. Görür, "Sonraki depremin Doğu Anadolu Fayı üzerinde Erkenek, Çelikhan, Kahramanmaraş Türkoğlu bölgelerinde olacağını düşünüyorum. İstanbul'da değişen bir şey yok. İstanbul'da beklenen depremin zaman periyodu tükeniyor. İstanbul bir sismik boşluktur, muhakkak 7.0 üzerinde bir depremle sınanacak ve Kuzey Anadolu Fayı enerjisini boşaltacaktır. Marmara Denizi'nde 99'dan itibaren 30 yıl içerisinde deprem olma olasılığı yüzde 62" dedi.

"ZONGULDAK DEPREMİ AYRI FAY SİSTEMİNDE"

Karadeniz'de olan depremin ayrı bir fay sistemi içerisinde oluştuğunu belirten Prof. Dr. Naci Görür, "Deprem Zonguldak Ereğli açıklarında. Orada kuzeye yönelimli bindirme fayları var. O fayların üzerinde olan küçük bir deprem. İstanbul'da hissedildi ama Kuzey Anadolu Fay kuşağı ile doğrudan ilişkisi yoktur. Orada olan bir depremin İstanbul'da beklenen depremi tetikleyebileceğinden söz etmek uzak bir ihtimal. Faylar hareketlendi mi gibi düşüncelere girmek doğru olmaz. Bu faylar aktif faylar, üzerlerinde belirli hareketler oluşuyor" dedi.

BUNDAN SONRAKİ DEPREMLER NERELERDE OLACAK? FLAŞ AÇIKLAMA

Prof. Dr. Görür, Doğu Anadolu Fayının 20'nci yüzyılda hemen hemen hiç deprem üretmediğini belirterek "Kuzey Anadolu Fayı o yüzyılda, bir dizi 7.0 ve 7'ye yakın depremler üretti. Kuzey Anadolu Fayı böyle aktifken Doğu Anadolu Fayı üzerinde bu tür bir aktivite görülmedi. Elazığ Depremi olduğu zaman Elazığ'ın güneybatı yönüne doğru depremin enerji transfer etmesi söz konusu. Doğrultu atımlı faylar, herhangi bir yerde deprem ürettiği zaman, her iki tarafına doğru da stres transfer etmiş olabilir. Doğu Anadolu Fayı üzerinde bundan sonraki depremlerin Erkenek, Çelikhan, Kahramanmaraş Türkoğlu yörelerinde olacağını düşünüyorum" dedi.

İSTANBUL’DA DEPREME DAYANIKLI İLÇELER HANGİSİ?

Zonguldak'ın Ereğli ilçesi açıklarında meydana gelen ve İstanbul’da hissedilen depreminin ardından vatandaşlar 'İstanbul Risk Haritası' hakkında araştırma yapmaya başladı. Uzmanalar Marmara bölgesinde hissedilen depremlerin bölgedeki büyük deprem yaratacak fayların var olduğunu hatırlattığını ifade etti. Peki İstanbul’da depreme dayanıklı ilçeler hangileri:

Avrupa Yakası'ndaki depreme dayanaklı ilçeler:

Beyoğlu
Beşiktaş
Şişli
Kağıthane
Gaziosmanpaşa
Esenler'in önemli bölümü
Kemerburgaz – Göktürk
Sultanbeyli
Beykoz'un kıyıdan uzak yüksek bölgeleri
Maltepe'nin kıyıdan uzak bir bölümü
Çekmeköy
Sultangazi
Başakşehir'in büyük bölümü
Sarıyer'in sahilden uzak bulunan bir bölümü
Arnavutköy
Maslak
Alibeyköy

İSTANBUL'DA DÜŞÜK DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER HANGİSİ?

Darıca, Dolayoba, Pendik, Kartal, Kadıköy, Üsküdar, Ümraniye, Beykoz, Çengelköy, Polonezköy, Şile, Haydarpaşa, Altıyol, Bahariye, Kızıltoprak, Erenköy, Suadiye, Bostancı, Kozyatağı, Altunizade, İçerenköy, Bağdat Caddesi, Fenerbahçe, Söğütlüçeşme (Kurbağalıdere dışında kalan kısımları), Moda (denize bakmayan kısımları), Acıbadem, Koşuyolu, Adalar, Eminönü, Rumelihisarı, Arnavutköy, Etiler, Beşiktaş, Maçka, Nişantaşı, Şişli, Taksim, Kağıthane, Gaziosmanpaşa, Levent, Maslak, İstinye, Tarabya, Sarıyer, Karaköy (rıhtım dışında kalan kısım), Gültepe, Emirgan, Bağcılar, Haraççı ve Taşocağı.

İSTANBUL'DA ORTA DERECE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER NERESİ?

Beşiktaş, Ortaköy Dereboyu, İstinye çukuru, Tarabya çukuru, Üsküdar çukuru, Beylerbeyi çukuru, Küçüksu çukuru, Paşabahçe-Beykoz çukuru, Çayırbaşı çukuru, Karaköy, Tophane, Salıpazarı, Ortaköy (dolgu olan kesimleri), Eyüp, Alibeyköy, Sütlüce, Balat, Kasımpaşa ve Güngören'in sahil kesimi, Kadıköy (Kurbağalıdere), Moda (denize bakan kısmı), Küçükyalı, Kartal (Rahmanlar bölümü), Tuzla (dere kısmı), Dilovası, Eminönü (Cankurtaran), Şehzadebaşı, Fatih, Çarşamba, Edirnekapı'nın güneyinde kalan kısım), Topkapı, Bakırköy, Bahçelievler, Merter, Şirinevler (bir kısmı), Halkalı, Nakkaşdere, Esenkent, Ömerli, Büyükçekmece, Tepecik (Tepecik, Akören ve Pomak'ın güney kısmı), Selimpaşa, Silivri, Çanta, Gümüşyaka, Kavaklı, Yakuplu, Esenyurt, Avcılar, Ambarlı, Firuzköy, Küçükçekmece, Florya, Yeşilköy, Ataköy ve Zeytinburnu.

İSTANBUL'DA YÜKSEK DEPREM RİSKİ OLAN İLÇELER HANGİSİ?

Zeytinburnu Ayamama Deresi, Ataköy'ün bulunduğu kesimler, Florya (batısındaki heyelan alanları) Küçükçekmece kıyıları, Küçükçekmece Gölü'nün doğusundaki Nakkaşdere alüvyonları, Azaplı yöresi (Altınşehir'in alçak kesimleri), Ispartakule (Alibey Yarımadası'nın batı kısımları), Kanarya (Firuzköy kıyıları), Esenkent, Avcılar (Küçükçekmece Gölü ve Marmara Denizi'ne bakan kıyıları), Ambarlı ve Haramidere. Yüksek risk içeren ilçe ve semtler arasında Avcılar'a da özellikle değinmek gerekiyor. Avcılar'ın zemini diğer ilçe ve semtlere göre daha hassas olduğu için riskin de daha yüksek olduğu bilgisi dönem dönem konuşuluyor.

DEPREM OLMASI BEKLENEN FAY HATTI ÜZERİNDEKİ 45 İL VE 110 İLÇE!

İstanbul dahil 45 ilde büyük depremler olması bekleniyor. Depremler ile ilgili açıklama yapılırken ilk akla gelen İstanbul ve büyük Marmara depremi oluyor. Yaşayan kişi sayısının diğer şehirlere oranlara fazla olması depremden etkilenecek kişilerin de bir hayli fazla olmasına neden olacak. Ancak sadece İstanbul değil Türkiye'nin 45 şehri deprem açısından risk altında. Bu kentlerde 110 ilçe büyük deprem oluşturabilecek fay hatlarına sahip. Deprem olması beklenen fay hatlarının üzerinde olan 45 il ve 110 ilçe tek tek açıklandı.

Habertürk'ten Alper Uruş'un haberine göre, deprem kuşağında yer alan Türkiye ile ilgili çok çarpıcı bir açıklama yapıldı. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) bir harita hazırladı ve o haritada Türkiye'nin deprem gerçeği bir kez daha ortaya çıktı. Buna göre Türkiye'de fay hattı üzerinde 45 il bulunuyor. Türkiye'deki diri fay hattı üzerinde ise 45 ilin alanına giren 110 ilçe var. Türkiye'nin önemli yer bilimcilerinden İTÜ'lü Prof. Dr. Okan Tüysüz de bu konuda bir değerlendirme yaptı ve uyarılarda bulundu.

Türkiye'nin önemli yer bilimcilerinden İTÜ'lü Prof. Dr. Okan Tüysüz, ülkemizin depremselliğiyle ilgili çok önemli açıklamalarda bulundu. Yurt genelinde 2'si tartışmalı olmak üzere 24 kentin fay hattı üzerinde olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Tüysüz, 45 il alanında, fay hattı üzerindeki 110 ilçeyi açıkladı. İşte Prof. Dr. Okan Tüysüz'ün verdiği çarpıcı yanıtlar...

"YURT GENELİNDE 500 DİRİ FAY VAR"

"Ülkemizde 500’den fazla, yüzey kırığı oluşturabilecek fay var. Bu faylar Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından 2011 yılında yayınlanan Türkiye Diri Fay Haritası'nda gösteriliyor. Jeoloji Mühendisleri Odası geçtiğimiz aylarda diri faylar üzerinde oturan 22 ile ait raporlar yayınlayarak diri faylar üzerinde yerleşimim mümkün olduğunda önlenmesi ve bunun kurallarının ne olması gerektiğini haftalar boyunca raporlar halinde yayınladı, ilgili kurumların dikkatini çekti. Ülkemizde 22 il yüzey kırığı oluşturabilecek faylar üzerinde yer alıyor.

"2'Sİ TARTIŞMALI 24 KENT FAY HATTINDA"

Türkiye'de 22'si kesin, 2'si tartışmalı olmak üzere fay hattı üzerinde 24 kentimiz bulunuyor. Bolu tartışmalı, güneyinde fay var, içinden geçen fayın diri olup olmadığı kesin değil; ancak bence aktif.

İkinci tartışmalı kent ise Kocaeli. İl merkezinde fay yok; ancak hemen güneyinde var. Kimisi şehir oraya kadar büyüdü diye onu da katıyor; kimisi de oralar ilçeye ait diye kabul etmiyor. Cevaplaması zor bir konu ancak fay hattındaki il sayısını 24 olarak belirtmekte bence bir mahzur yok.

RİSK ALTINDAKİ KENTLERİMİZ

Risk altındaki bu iller; Kocaeli, Bursa, Balıkesir, Bolu, Sakarya, Manisa, İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Burdur, Kütahya, Eskişehir, Konya, Aksaray, Tokat, Kayseri, Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Erzurum, Erzincan, Hakkari ve Bingöl'dür.

İŞTE FAY HATTINDAKİ 110 İLÇE

Türkiye Diri Fay Haritası verilerine göre ülkemizde yapıları doğrudan diri fay üzerine oturan, 45 il alanı üzerinde 110 ilçe var. Bunun yanı sıra çok sayıda ilçe de diri faylara çok yakın konumda yer alıyor.

MTA tarafından yayınlanan haritalara göre diri fay üzerinde yer alan ilçeler belirlendi. Ancak çoğu fayın yeri metre bazında bir doğrulukla bilinmiyor. Bu nedenle diri fayların tam olarak nerede olduğunun jeoloji ve jeofizik mühendisleri tarafından yapılacak özel araştırmalar ile belirlenmesi gerekiyor.

Bu ilçelerimizi şöyle sıralamak mümkün: ADIYAMAN: Gölbaşı AFYONKARAHİSAR: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı ANKARA: Şereflikoçhisar ANTALYA: Demre AYDIN: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar BALIKESİR: Gönen, Manyas BATMAN: Kozluk BİNGÖL: Karlıova, Yedisu BOLU: Gerede, Yeniçağa BURSA: Gemlik, Kestel, Mustafakemalpaşa ÇANAKKALE: Çan, Yenice ÇORUM: Lâçin DENİZLİ: Babadağ, Çameli, Çardak, Honaz DİYARBAKIR: Lice DÜZCE: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı ELAZIĞ: Palu, Sivrice ERZİNCAN: Üzümlü ESKİŞEHİR: İnönü GAZİANTEP: İslahiye HAKKARİ: Şemdinli

HATAY: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas ISPARTA: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu İZMİR: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire K.MARAŞ: Nurhak, Türkoğlu KAYSERİ: Talas, Yeşilhisar KIRIKKALE: Keskin KIRŞEHİR: Akpınar, Mucur KOCAELİ: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe KONYA: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın KÜTAHYA: Gediz, Simav MALATYA: Akçadağ MANİSA: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu MERSİN: Çamlıyayla, Mut MUĞLA: Menteşe, Milas MUŞ: Korkut, Varto NİĞDE: Altunhisar, Bor OSMANİYE: Düziçi, Toprakkale SAKARYA: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca Ş.URFA: Bozova SİİRT: Eruh ŞIRNAK: Beytüşşebap SİVAS: Altınyayla, Yıldızeli TOKAT: Niksar, Pazar, Reşadiye VAN: Çaldıran, Özalp YALOVA: Altınova, Çınarcık

"BAZI İLÇELERİN NÜFUSU BAĞLI OLDUĞU İLDEN FAZLA"

Öte yandan diri fay haritasının yayınlanmasından sonra yapılan çalışmalarla, yeni bazı faylar da ortaya konuyor ve konacak. Mevcut durumda diri fay üzerinde oturan bazı ilçeler, bağlı oldukları il merkezlerinden bile daha kalabalık bir nüfusa sahip. Öte yandan çoğu ilçede azımsanamayacak ölçüde sanayi kuruluşu ve üretim merkezleri var. Bu durum da gözetilirse depreme ve yüzey faylanmasına ne denli önem verilmesi gerektiği açık bir biçimde görülüyor.

"TÜRKİYE'NİN YÜZDE 30'UNDA YIKICI DEPREM RİSKİ VAR"

Fay alanların büyüklüğü 250.000 kilometrekaredir. Bu ise tüm ülke yüzölçümü ile kıyaslanırsa yaklaşık % 30'a karşılık gelir. Özetle, tüm Türkiye deprem tehdidi altındadır; ancak ülkenin % 30'u yıkıcılığı yüksek deprem tehlikesi altındadır.

"MARMARA'DA 250 YILDA BİR BÜYÜK DEPREM OLUR"

Marmara içerisinde yer alan fayların kırılma olasılığının büyük olduğu, bu faylar kırıldığı takdirde 7’den büyük bir deprem gerçekleşeceği ve böyle bir durumda sadece İstanbul’un değil Marmara çevresinde geniş bir alanın etkileneceğini uzun yıllardır konuşuyoruz. Bu durum 17 Ağustos 1999 depreminden sonra daha büyük bir olasılıkla gündeme geldi. Marmara’da ortalama 250 yılda bir büyük deprem oluyor. Son büyük depremler olarak 1509 ve 1766 depremlerini tarihi kaynaklardan öğreniyoruz.

"DEPREM 5 METRELİK KAYMA YARATACAK"

Bu da yaklaşık 250 yılda bir büyük deprem olduğu anlamına geliyor. 1766’dan bu yana 255 yıl geçtiğini dikkate alırsak tekrarlama aralığı dolmuş durumda. Öte yandan ölçümler Marmara Denizi'ndeki Kuzey Anadolu Fayı parçasının yılda ortalama 2 cm kadar hareket ettiğini gösteriyor. Bu da son 255 yılda 5 metre civarında bir atım biriktiğini gösteriyor.

Daha sade bir anlatımla Marmara’da beklenen deprem gerçekleştiğinde Yalova’daki bir nokta İstanbul’daki bir noktaya göre 5 metre batıya doğru kayacak. Benzer bir durum 17 Ağustos 1999 depreminde de yaşanmış, Sakarya’da fay üzerinde yer alan bir benzin istasyonunun iki pompası birbirine göre 5 metre kadar kaymıştı.

"MARMARA'DA DEPREMİN OLMA ZAMANI GELDİ"

Faylar hareket ettikleri zaman hareket ettikleri yöndeki kayaları sıkıştırır; bu da olması beklenen bir depremi daha öne çeker. Buna stres transferi ya da halk dili ile tetikleme diyoruz. 17 Ağustos depremindeki hareketin Marmara’daki bir depremin olma olasılığının % 15 kadar artırdığı hesaplanıyor.

Tüm bunları üst üste koyduğumuz zaman Marmara’da bir depremin olma zamanı gelmiştir. Ancak bunu kesin bir ifade olarak kabul etmemek gerekir, çünkü doğa hiçbir zaman bizim beklediğimiz gibi düzenli, davranmayabilir.

"SİLİVRİ-ADALAR ARASINDA MEYDANA GELEBİLİR"

Marmara 7 ve daha üzeri bir depreme gebedir. Bu deprem Marmara içerisindeki Kuzey Anadolu Fayı'ndan kaynaklanacaktır. Büyük olasılıkla da Silivri-Adalar arasında bir noktada meydana gelecektir. Bu depremin nerelerde ne kadar etkili olabileceği konusunda da yapılmış çok sayıda çalışma var.

"KUZEY ANADOLU FAYI'NDA 7'DEN BÜYÜK 2 DEPREM"

Ülkemizin ve dünyanın en önemli deprem kaynaklarından biri olan Kuzey Anadolu Fayı'nın iki kesiminde deprem tekrarlama aralıkları dolmuştur. İkisi de 7’den büyük deprem üretme potansiyeli olan bu boşlukların gelecekte yıkıcı deprem üretmesi kaçınılmazdır.

"BİNGÖL (1971) VE ELAZIĞ (2020) BEKLENEN DEPREMLERDİ"

Ülkemizin ikinci önemli deprem kaynağı olan Doğu Anadolu Fayı geçmişte büyük depremler üretmiş sonrasında bir suskunluk dönemine girmiştir. Bu kuşakta yakın zamanda oluşan en önemli depremler: 1971 Bingöl ve 2020 Elazığ depremleridir. Her ikisi de beklenen depremlerdi ve fayın bu kesimindeki gerilmenin boşalmasına neden oldular. Ancak bu fayın Ceyhan-Kahramanmaraş-Türkoğlu, Çelikhan-Türkoğlu ve Palu-Sincik arasındaki kesimlerinde uzun yıllar deprem üretmemiş fay parçaları vardır ve bunlar gelecekte büyük deprem üretecek faylardır. Yine son derece önemli bir fay kuşağı olan Ölü Deniz Fayı Hatay için bir deprem kaynağıdır.

"EGE'DE 7'YE VARAN DEPREMLER OLABİLİR"

Ege bölgemiz dünyanın en sık deprem üreten bölgelerinden biridir. Çok sayıda fay içeren bu bölgede her bir fayın deprem tekrarlanma aralığı yeterince bilinmemektedir bu bölgede büyüklüğü 7'ye varan deprem olasılıkları vardır.Sonuç olarak şunu belirmekte yarar var: Gelecek depremlerin nerelerde olacağı konusunda bilgilerimiz var, ancak bu her şeyi biliyoruz gibi bir anlayışa yol açmamalı. Türkiye’de 500’den fazla fay diri fay var ve biz bunların sadece bir kısmı (yaklaşık 1/3 ü kadar) üzerinde bilgi sahibiyiz. Sürpriz depremlerden etkilenmemek adına bilinenler öncelikli olmak üzere her an ve her yerde deprem olacak gibi tedbirli olmak zorundayız, çünkü ülkemizde 4.5-5 gibi büyüklüklerdeki depremlerde bile büyük hasarlar alabiliyoruz.