‘Barış mesajı için en doğru yerdeyiz’
.
Vatan Haber
Çanakkale Kara Savaşları’nın 100’üncü yıl dönümü, çok sayıda dünya liderinin de katıldığı görkemli bir törenle anıldı. Ancak, muhalefet partileri, Çanakkale törenlerine davet edilmediklerini söyledi. Şehitler Abidesi’nde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz, bu yüzyılı barış yüzyılına dönüştürmek için her türlü işbirliğine hazırız” dedi.
Dün Çanakkale, tarihi bir güne tanıklık etti. Çanakkale Kara Savaşları’nın 100’üncü yıl dönümü, dünyanın dört bir yanından gelen yabancı devlet adamlarının da katılımıyla anıldı. Törene Cumhurbaşkanı Şehitler Abidesi’nde yaptığı konuşma damga vurdu. Konuşmasına, ‘’Ülkemize ve Çanakkale’ye hoş geldiniz” sözleriyle başlayan Erdoğan, özetle şunları söyledi: “100 yıl önce bu cephede vatanlarını ve şereflerini savunan yüz binlerce askerimiz gözlerini kırpmadan ölümün üzerine gitti. Çanakkale ve Gelibolu’nun barış mesajı vermek için doğru yer olduğunu düşünüyorum.”
‘Off gençliğim eyvah...’
“Çanakkale bizim için zafer sembolü olduğu kadar kayıplarımız sebebiyle hüzündür. Çanakkale ağıtlarımızda bunu görmek mümkündür. Çanakkale içinde vurdular beni... Offf gençliğim eyvahhh. Bu topraklara yüz binlerce gencin istikbali gömüldü. Elinde annesini resmi ile ağır yaralı olarak yatan Fransız askerine yardım etmek için uğraşan Mehmetçiğimize bunun sebebini sorduklarında, ‘Benim annem yok belli ki onun yolunu gözleyen bir annesi var’ demişti. Bunun benzeri o kadar çok olay vardı ki az önce dinlediğiniz gibi bunları gözleriniz yaşarmadan okumanız imkansız. Gençlerimizin ölmeden mezara girmemeleri için üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmektir.”
‘Tüm evlatları anıyoruz’
“Gazi Mustafa Kemal diyor ki, “Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızda huzur içindedir. Onlar bu toprakta canların verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.” Evet bu topraklarda can vermiş tüm evlatları anıyoruz. Yeni nesillere düşen görev, Çanakkale’de taşa, toprağa denize kazılan dostluk mesajına sahip çıkmaktır. Şafak ayinin 10 bin kişi katılacak. Bizim gençlerimizde ise sabah namazına müteakip 35 bin genç katılacak. Çanakkale’nin tüm toplumlara örnek olmasını istiyoruz. Terörizmin, ırkçılığın, İslamofobinin ve her türlü nefret içeren akımın çaresi, işte buradadır. Biz, bu yüzyılı barış yüzyılına dönüştürmek için her türlü işbirliğine hazırız. Çanakkale’deki şu manzara, bunun en büyük ispatıdır.”
‘En vahşi insan bile gözyaşlarını tutamaz’
Törende konuşan Galler Prensi Charles, savaş sırasında tarafların ölüleri topladığı gün bir Türk subayın söylediği bu sözlere atıf yaptı.
İngiltere Prensi Charles kürsüden barış mesajları verdi: “Cesaretle dövüşen ve canlarını veren askerleri şereflendirmek için sizlerle birlikte olmaktan şeref duyuyorum. Çatışmanın her iki tarafındaki insanlar hayatın çok farklı noktalarından geliyorlardı ancak başka bir dünyanın içinde buldular kendilerini. 1915 yılında her iki tarafın da kaçamayacağı savaşlarla, silahlarla, hastalıklarla mücadele ettiler. Bugün, biz buradaki insanların kahramanlığını ve insanlığını hayranlıkla hatırlamamız gerekiyor. Şehirlerini, köylerini bırakıp canlarını feda ettiler. Böylesine büyük rakamlarda bu kadar büyük kayıplar daha önce yaşanmamıştı. 1 günlük ateşkeste bir er, “Bir Türk gördüm ona konservemi verdim, o da bana kendi yiyeceğini verdi. Onlara saygımız çok büyüktü” diye yazmış.”
‘Utanç ve pişmanlıkla...’
“Bir Avustralyalı asker de hatıratlarında, bir Türk subayın sözlerini hatırlıyor. Tarafların ölüleri topladığı günde konuştuklarını yazmış: ‘En barışçıl insan bile vahşeti tanır en vahşi insan bile gözyaşlarını tutamaz.’ Dünyanın birçok bölgesinde çatışmalar devam ediyor. Utanç ve pişmanlıkla iki dünya savaşında yaşanan kayıpların hâlâ insanların hoşgörüsüzlüğü ile nefreti ile insanlar arasında bölünme ve çatışmayı devam ettirdiğini görüyoruz. Bu konuda hepimize sorumluluk düşüyor. Liderler, halklar ve topluluklar olarak nefrete karşı uyumluluğun yaratılması için birlikte çalışmalıyız ki böyle savaşlarda hayatını kaybetmiş insanların anısını şereflendirebilelim.”
Baba-oğuldan atalara saygı
Prens Charles ve oğlu Prens Harry, savaşta hayatını kaybeden İngiliz askerler için dikilen İngiliz anıtını ziyaret etti.
MUHALEFETTEN TEPKİ: Tüm dünya oradaydı biz davet edilmedik
Muhalefet partileri, Çanakkale törenlerine davet edilmediklerini söyledi. CHP Genel Sekreteri Gürsel Tekin, ana muhalefete davet gelmemesine, “AKP dirilerimize yaptığı zulümden sonra ölümlerimize de zulüm yapıyor. O törende, kupon arsacılar bile var, Türkiye Cumhuriyeti’nin ana muhalefeti, Atatürk’ün partisinin temsilcileri davetli değil. Şiddetle protesto ediyorum” sözleriyle tepki gösterdi. MHP Grup Başkan Vekili Yusuf Halaçoğlu da, “Kendileri çalıp kendileri oynuyorlar” dedi. HDP Genel Merkezi de Çanakkale anmalarına katılmak için kendilerine herhangi bir davet gelmediğini açıkladı.
Şehitlere dua
Çanakkale Savaşları’nın 100. yıl dönümü törenlerinde ilk anma Mehmetçik Anıtı’nda başladı. Törende önce Cumhurbaşkanı Erdoğan daha sonra Prens Charles anıta çelenk bıraktı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Kuran-ı Kerim okundu. Törende Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, şehit askerler için dua etti. Görmez’in sözleri yabancı konuklara da tercümanlar aracılığıyla çevrildi. Görmez, ‘’Çocukların kadınları yaşlıları hak ve hukukun çiğnenmesine engel olamadık. Bizleri bağışla. Ecdadımızın cephede gösterdiği merhameti birbirimizden esirgedik. Allah’ım Çanakkale’de 100 sene önce şehit olanların huzurundan sesleniyoruz. Ortak evimiz olan dünyayı huzur ve barış içinde daha yaşanabilir bir dünya haline getirebilmek için yardım eyle yarabbim’’ dedi.
Cuma protokolü
100. yıl törenlerinde, “Cuma protokolü” uygulandı. Tören için iki ayrı program hazırlandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Müslüman siyasetçiler, Yahya Çavuş Şehitler Camii’nde Cuma Namazı kıldı. Erdoğan ve beraberindekilere cuma namazını Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez kıldırdı. Görmez, cuma namazında okuduğu hutbede Çanakkale Savaşlarına ve mübarek 3 aylara değindi.
İngiliz zırhlısı ilgi odağı
Çanakkale İskelesi’nin açığında şamandıraya bağlı olarak bekleyen, gece de Galler Prensi Charles’ın içinde kaldığı İngiliz donanmasına ait Bulwark zırhlısı hem sahilde yürüyen hem de boğazda sefer yapan feribotlardaki vatandaşların ilgi odağı oldu. Birçok kişi zırhlıyı fotoğraflamak için birbirleriyle yarıştı. Bu arada İngiliz zırhlısının güvertesinde çok sayıda paletli zırhlı askeri araç dikkat çekti.
Kuş uçurtulmadı
Kentte törenler nedeniyle yoğun güvenlik önlemleri de alındı. Boğaz ve hava sahası ile yollar kapatıldı. İl Emniyet Müdürlüğü ile özel şirketlere ait çekiciler, güvenlik gerekçesiyle iskele civarındaki motosiklet ve bisikletleri otoparka çekti. Bazı ilçelerde okullar tatil edildi, feribot seferleri iptal oldu. Vatandaş geçişleri Kepez Limanı’ndan araç geçişleri ise Lapseki üzerinden yapıldı.
90 ülkeden üst düzey konuk
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde yapılan törene 17 devlet başkanı, 3 parlamento başkanı, 3 cumhurbaşkanı yardımcısı, 5 başbakan, 1 eski cumhurbaşkanı, 28 bakan, 6 uluslararası örgüt genel sekreteri olmak üzere 90’a yakın ülkeden üst düzey konuklar katıldı.
Yabancılara Boğaz turu
Müslüman olmayan siyasetçiler için ayrı program hazırlandı. Aralarında Prens Charles, İrlanda Devlet Başkanı Michael D. Higgins, Karadağ Devlet Başkanı Filip Vujanovic, Makedonya Devlet Başkanı Gjorge İvanov ile Avustralya, Yeni Zelanda, Moldova, Romanya Başbakanları’nın olduğu Müslüman olmayan lider ve siyasetçiler için ise, Savarona yatı ile bir boğaz turu programı hazırlandı.
NOTLAR...
Türkiye, Avustralya, İngiltere, Fransa ve Yeni Zelanda’dan gelen 33 çocuktan oluşan Uluslararası Çocuk Barış Korusu, mini konser verdi. Çocuk korosu, Türkçe, İngilizce ve Fransızca barış şarkılarını seslendirdi.
Mehter gösterisi
Çocuk korosunun ardından Mehter takımı gösterisi ve tören geçişi yapıldı. Tören sırasında yürüyen gaziler, katılanlarca ayakta alkışlandı.
Türk Yıldızları
Erdoğan ve diğer konuklar, Çanakkale Boğazı’ndaki savaş gemilerinin geçiş töreni ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın akrobasi timi olan Türk Yıldızları’nın, yine boğaz üzerindeki gösterisini izledi. Konukların, Türk yıldızlarının gösterisini ilgi ve heyecanla izledikleri gözlendi.
Anıtkabir’de 1915 ruhu
Anıtkabir’de görevli askerler, Çanakkale Savaşı dönemindeki üniformaları giyerek 1915 ruhunu yansıttı. Tören subayı ve çelengi taşıyan askerlerin de dönemin üniformalarını giydikleri gözlendi. Askerlere yoğun ilgi gösteren ziyaretçiler, hatıra fotoğrafı çektirdi.
Tören hazırlığı
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Çanakkale Kara Savaşları’nın 100. Yıl Dönümü etkinliklerine katılmak üzere Çanakkale’ye geldi. Berdimuhamedov’u havaalanında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ve Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci karşıladı. Taner yıldız, karşılama öncesinde Zeybekci’nin kravatını düzeltti.
Anzakları kıyıya çıkaran filika
Avustralya ve Yeni Zelanda birliklerinden oluşan Anzakları, 25 Nisan 1915’de Gelibolu’ya çıkartan filikalardan biri ile 100 yıllık el yapımı Türk bayrağı Melbourne Anzak Anıtı’nda sergileniyor. Filikanın hikayesi ses, ışık ve video desteğinde ziyaretçilere tanıtılıyor. 18 Mart 1915’te müttefikler Çanakkale Boğazı’nda yenilgiye uğrayınca Anzak askerleriyle karadan çıkarma yapılmasına karar verildi. Yaklaşık 14 bin kişiyle yapılan ilk çıkarma, 25 Nisan 1915’te sabahın erken saatlerinde başladı. Gelibolu çıkarması ve Arıburnu’ndaki 9 Ocak 1916’ya kadar süren çarpışmalarda 8 bin 709 askerini kaybeden Anzaklar, Çanakkale’de yaklaşık 260 gün savaşmıştı.
Avustralya’dan ‘barış kapsülü’
Çanakkale Kara Savaşları’nın 90. yıl dönümü etkinlikleri kapsamında 2005’te Avustralya’nın Albany kentinden Çanakkale’nin Gelibolu ilçesine gönderilen, o dönemdeki yöneticilerin mektupları, öğrencilerin şiirleri, gazete kupürleri, kitaplar ve künyelerin yer aldığı “barış kapsülü” ziyarete açıldı. Gelibolu Belediyesi’nin Avustralya’daki kardeş şehri olan Albany Belediyesinin başkan yardımcısı Greg Stocks ile eşi Emirate Stocks da Belediye Başkanı Mustafa Özacar’ın daveti üzerine Çanakkale Kara Savaşları’nın 100. yıl dönümü etkinlikleri için Gelibolu’ya geldi. Stocks, konuşmasında Gelibolu’dan gönderilen “barış kapsülü”nün de Albany kentinde açılacağını söyledi.
‘Bak bu kadar milletten asker öldü burada’
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Galler Prensi Charles, Şehitler Abidesi’ndeki törenin ardından şehitliğe geçip mezarlara kırmızı karanfil bıraktı. Erdoğan Charles’a Çanakkale Savaşları’nda ölen askerlerin ülkelerinin yazılı olduğu panoyu gösterdi.