AYM Balbay'ı haklı buldu
Anayasa Mahkemesi’nden Balbay’a umut ışığı..
Anayasa Mahkemesi, CHP’li vekiller Mustafa Balbay ile Mehmet Haberal’ın tutuklu yargılanmasının insan hakları ihlali olduğu gerekçesiyle yaptığı başvuruyu kabul etti.
Anayasa Mahkemesi (AYM) 1. Bölümü dün Ergenekon davasından 34 yıl hapis cezası alan CHP milletvekili ve gazeteci Mustafa Balbay ile 12 yıl hapis cezası verildikten sonra tahliye edilen Mehmet Haberal’ın dava sürerken “uzun tutukluluk, adil yargılanma hakkı ve yasama dokunulmazlığı” haklarını kullanamadıklarını gerekçe göstererek yaptıkları bireysel başvuruları ele aldı.
‘Haksız tutuklama yok’
AYM, Balbay ve Haberal’ın “Tutuklanmayı haklı gösterecek somut olay, olgu ve bilgi mevcut olmadığı halde tutuklandığı” iddiasının “açıkça dayanaktan yoksun” olduğuna karar verdi. Ayrıca iki vekilin “adil yargılanma hakkı ile ifade hürriyetinin ihlal edildiği” iddiaları yönünden de davanın temyiz aşamasına işaret ederek “Başvuru yollarının tüketilmemiş olması” gerekçesiyle ret kararı verdi.
‘Vekil seçildiği için’
Mahkeme iki vekilin “seçilme hakkının ihlal edildiği ve tutukluluğun makul sureyi aştığı” iddialarını ise “kabul edilebilir” buldu. AYM, Balbay’la ilgili olarak “tutukluluğun makul süreyi aştığı” iddiasını yerinde buldu. AYM, Balbay’ın yargılandığı sürenin Anayasa’nın 19/7. maddesinin ihlal edildiği sonucuna vardı. AYM uzun tutukluluğa karar verirken Balbay’ın milletvekili olmasını dikkate aldı.
‘Seçilme hakkı ihlali’
Ayrıca kararda, Anayasa’nın 67. maddesinde düzenlenen “Seçme, seçilme ve siyasî faaliyette bulunma haklarının kullanılması” açısından ihlal olduğu belirtildi. Balbay’ın milletvekili seçildiği ve yasama faaliyetlerine katılmamasının ihlal doğurduğu görüşü etkili oldu. Milletvekillerinin sadece seçildikleri yerin değil tüm milletin temsilcisi olduklarını dikkate alan AYM’nin, böylece milleti temsil yetkisinin ölçüsüz biçimde ihlal edildiği sonucuna vardığı ifade edildi. Mahkeme her iki ihlal için Balbay’a 5 bin TL manevi tazminat ile 2 bin 812 TL yargılama masrafının ödenmesine karar verdi.
AYM’nin kısa kararında Balbay’ın tahliyesine ilişkin herhangi bir ifade yer almadı. Mahkeme sadece “Kararın bir suretinin mahkemesine gönderilmesine” karar verdi.AYM’nin tahliyeye ilişkin net bir ifade belirtmemesi gözleri bu konuda yetkili olan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne çevirdi. Mahkeme, AYM kararının ulaşmasından sonra Balbay’ın tutukluluğu ile ilgili bir karar verecek.
AYM bir süre önce uzun tutuklulukla ilgili verdiği kararlarda, mahkemenin bir kişi hakkında mahkumiyet vermesi halinde statüsünün “tutuklu” değil “hükümlü” sayılacağına hükmetmişti. Bu duruma göre Ergenekon davasında hüküm giyen Balbay da “hükümlü” sayılıyor. Ancak AYM’nin bu kararından sonra, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Ergenekon davasında mahkumiyet verdiği Haberal’ın tahliyesine hükmetmişti. Bu tahliye kararı mahkemenin AYM’nin aksine hüküm giyen sanıkların cezalarının Yargıtay’ca onanmasına kadar “tutuklu sayılacağı” görüşünde olduğu yorumuna neden olmuştu. Şimdi mahkemenin AYM’nin görüşünü mü yoksa kendisinin Haberal davasında verdiği karardaki görüşünü mü temel alacağı merakla bekleniyor.
Diğer vekillere tahliye yolu
Cezaevinde Balbay dışında, BDP’den Gülseren Yıldırım, Selma Irmak, Faysal Sarıyıldız, İbrahim Ayhan, Kemal Aktaş, MHP’den Engin Alan bulunuyor. Balyoz davasında giydiği hüküm kesinleşen MHP milletvekili Engin Alan hükümlü olarak cezaevinde bulunduğu için tahliye olması beklenmiyor. Ancak BDP Hukuk ve İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş’ın verdiği bilgiye göre, BDP’li tutuklu milletvekillerinin tamamının davası devam ediyor ve mahkeme hiçbir BDP’li tutuklu vekil hakkında karar vermedi. Bu durumda Balbay’la ilgili kararın BDP’li vekillerin tahliyesini sağlaması bekleniyor.
5 bin TL!
Anayasa Mahkemesi, CHP Milletvekilleri Mustafa Balbay ve Mehmet Haberal’ın uzun tutuklulukla ilgili yaptığı bireysel başvuruda, haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Ancak sadece Balbay’a 5 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Ailesi kutlama yaptı
Balbay ailesi, AYM kararıyla büyük sevinç yaşadı. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile Şafak Pavey Gülşah Balbay’ı arayıp kutladı.