Vatan, 1983-2007 arası Meclis’te kurulan soruşturma komisyonları ve Yüce Divan yargılamalarını araştırdı...
Meclis Soruşturma Komisyonu’nda 5 Ocak’ta yapılacak dört eski bakanla ilgili Yüce Divan oylamasının sonucu merakla bekleniyor. Meclis’te 1983-2007 arası 24 yılda çeşitli iddialar üzerine 100’den fazla soruşturma önergesi verildi, bunların 52’sinde Meclis Soruşturma Komisyonu kuruldu. Ve bu sürede 10 ayrı dosyada 14 bakan için Yüce Divana sevk kararı çıktı. 14 bakan yargılandı, ancak sadece biri, Turgut Özal’ın ilk hükümetinin Devlet Bakanı İsmail Özdağlar mahkum oldu. Özdağlar, 14 Şubat 1986’da biten yargılama sonucu görevini kötüye kullanmaktan 2 yıl hapis ve 30 bin TL para cezasına çarptırıldı. Özdağlar’la ilgili rüşvet iddiası ‘delil yetersizliğinden’ düştü.
Yüce Divan’a sevk edilenler
17 ve 23. dönem arasında kurulan soruşturma komisyonları ve alınan kararlardan bazıları şöyle:
(Yüce Divan’a sevk edilen bakanlar ve suçlamalar....)
- İsmail Özdağlar: Nüfuzunu kötüye kullanarak çıkar sağlamak.
- Sefa Giray, Cengiz Altınkaya: Otoyol yapımında devleti zarara uğratmak.
- Mesut Yılmaz, Yalım Erez: SEKA arazisinin bedelsiz olarak özel şirkete devrederek görevi kötüye kullanmak.
- Hüsamettin Özkan, Recep Önal: Halk Bankası’nı zarara uğratmak ve usulsüz işlemler.
- Cumhur Ersümer, Zeki Çakan: Enerji anlaşmalarında devleti zarara uğratmak.
- Mesut Yılmaz, Güneş Taner: Türkbank ihalesinde fesat oluşturmak.
- Koray Aydın: İhalede yolsuzluk.
- Yaşar Topçu: Karadeniz Sahil Yolu ihalesinde usulsüzlük.
işte yüce divan kararlarI...
- 1985 İsmail Özdağlar - Devlet Bakanı (2 yıl hapis, 30 bin lira ağır para, 2 yıl süre ile memuriyetten yoksun kılınmasına, yargılama gideri olan 281 bin 410 liranın alınmasına karar verildi)
- 1993 İsmail Sefa Giray: Bayındırlık ve İskan Bakanı (Beraatine karar verildi)
- 1993 Cengiz Altınkaya: Bayındırlık ve İskan Bakanı (Beraatine karar verildi)
- 2004 Yaşar Topçu: Bayındırlık ve İskan Bakanı (4616 sayılı Yasa’nın 1. maddesinin 4758 sayılı Yasa ile eklenen 4. bend uyarınca davanın kesin hükme bağlanmasının ertelenmesine karar verildi)
- 2004 Ahmet Mesut Yılmaz - Başbakan (4616 sayılı Yasa’nın 1. maddesine 4758 sayılı Yasa ile eklenen 4. bend uyarınca davanın kesin hükme bağlanmasının ertelenmesine karar verildi)
- 2004 Güneş Taner - Devlet Bakanı (4616 sayılı Yasa’nın 1. maddesine 4758 sayılı Yasa ile eklenen 4. bend uyarınca davanın kesin hükme bağlanmasının ertelenmesine karar verildi)
- 2004 Hüsamettin Özkan - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı (Beraatine karar verildi)
- 2004 Recep Önal - Devlet Bakanı (Beraatına karar verildi)
- 2004 Koray Aydın - Bayındırlık ve İskan Bakanı (Beraatine karar verildi)
- 2004 Cumhur Ersümer - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı (Kimi suçlardan beraatine, kimi suçlarıyla ilgili olarak 4616 sayılı Yasa’nın 1. maddesine 4758 sayılı Yasa ile eklenen dördüncü bent uyarınca, davanın kesin hükme bağlanmasının ertelenmesine, Esenboğa santrali ihalesi ile ilgili olarak 765 sayılı Yasa’nın 240/1, 59/2 maddeleri uyarınca verilen cezanın 647 sayılı Yasa’nın 6. maddesi uyarınca ertelenmesine karar verildi)
- 2004 Zeki Çakan - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı (Beraatine karar verildi)
Yüce Divan’a gönderilmeyenler
- Yıldırım Akbulut, A. Mesut Yılmaz, Hüsnü Doğan, Güneş Taner, Adnan Kahveci: İmar Bankası’na ayrıcalıklar kolaylıklar sağlamak. Yüce Divan yok.
- Mustafa Rüştü Taşar: Gübre Sanayii A.Ş.’yi haksız ve keyfi zarara uğrutmak. Yüce Divan Yok.
- Halil Şıvgın: Haksız ve keyfi işlemlerle devleti zarara uğratmak. Yüce Divan Yok.
- Yıldırım Akbulut, Işın Çelebi, İsmet Özarslan, Ercüment Konukman, Mehmet Çevik, Cemil Çiçek, Lütfullah Kayalar, Fahrettin Kurt: Soydaşlarımıza konut yapımında devleti zarara uğratmak. Yüce Divan yok.
- Kaya Erdem, Yusuf Özal, Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, Ekrem Pakdemirli: Hayali ihracat iddialarının üzerine gitmemek. Yüce Divan yok.
- Tansu Çiller: TOFAŞ’ta devlete ait hissenin satışında devleti zarara uğratmak. Yasaya aykırı şekilde mal edinmek suretiyle görevini kötüye kullanmak. Yüce Divan yok.
- Şevket Kazan: Cumhuriyet’in temel ilkeleri ile bağdaşmayan tutumla görevi kötüye kullanmak. Önerge ret.
- Ömer Barutçu: Yolsuzluk ve iddiaları konusunda cezai takibat yapılmasına izin vermemek. Yetersiz imza sayısı.
- Meral Akşener: Emniyet Genel Müdürü’nün görevden alınmasında hukuka aykırı davranmak. Yetersiz imza.
- Abdüllatif Şener: Yerel yönetimlere yardımda partizanlık. Önerge ret.
- Mehmet Moğultay: Mezhepçiliğe ve bölgeciliğe dayalı kadrolaşma ve İSKİ skandalı nedeniyle fezleke savcısı yerine başka bir savcı görevlendirmek. Yetersiz imza.
- Cumhur Ersümer: Soma Elektrik A.Ş’de haksız ve partizanca atamalar yapmak. Yetersiz imza.
- Mesut Yılmaz: Kargo helikopter ihalesinde rekabet koşulları sağlanmadan Sikorsky’den helikopter alarak devleti zarara uğratmak. Yetersiz imza.
- Recep Önal: Kamu bankalarında görev yapan bürokratların yargıya gönderilmesini engellemek. Yüce Divan yok.
- Binali Yıldırım: Oğlu ve kızının sahibi olduğu denizcilik şirketi ile ticari ilişkileri bulunan şirketlere ayrıcalıklar sağlanması. Önerge ret.
- Hüseyin Çelik: Okul inşaat ihalelerinde usulsüzlük yapmak. Önerge ret.
- Güldal Akşit, Sami Güçlü: Türkiye Jokey Kulübü hasılatında Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun pay almasını engellemek.
- Recep Tayyip Erdoğan, Abdülkadir Aksu: Kamu yönetiminde vasıfsız kadrolaşma, yürütme yetkisini hukuka aykırı kullanmak, asayiş olaylarında adil yargılamaya muhalefet etmek. Önerge ret.
- Recep Tayyip Erdoğan: Ankara içme ve kullanma suyu sorununda sorumluluklarını yerine getirmemek. Önegre ret.
- Recep Tayyip Erdoğan, Beşir Atalay: Yasadışı dinlemelerle özel hayatın gizliliği, haberleşme özgürlüğü ihlaline göz yummak. Önerge ret.
- Hüseyin Çelik: Seviye belirleme sınavında görevi kötüye kullanmak, aile mağduriyetine ve kamu zararına neden olmak. Önerge ret.
1982 öncesi...
Tuncay Mataracı, Hilmi İşgüzar ve Şerafettin Elçi...
Yüce Divan’da 1982’ye kadar görülen dikkat çekici davalar ise şunlar:
- 1964 Mehmet Baydur - Ticaret Bakanı (Arpa Davası, Beraatine karar verildi)
- Adalet Partisi’nden ayrılarak Bülent Ecevit ile Güneş Motel olayıyla bakanlık karşılığı hükümet kuran 11 milletvekilinden biri olan Hilmi İşgüzar, 12 Eylül 1980’den sonra, ‘kayırma, yolsuzluk, nüfuz ticareti, vazifeyi suistimal ve menfaat temini suretiyle Bağ-Kur ve SSK’yı zarara uğrattığı’ iddialarıyla Milli Güvenlik Konseyi tarafından 2 şubat 1981’de Yüce Divan’a sevk edildi. 26 mart 1981’de başlayan yargılama 12 Nisan 1982’de sonuçlandı. Sosyal Güvenlik eski Bakanı Hilmi İşgüzar, 9 yıl 8 ay ağır hapis ve 5 milyon 251 bin lira para cezasına çarptırıldı. Davada diğer 18 sanığa da 3 ay ile 4 yıl arasında değişen hapis cezaları verildi.
Dönemin Gümrük ve Tekel Bakanı Tuncay Mataracı, 36 yıla mahkum
- Tuncay Mataracı, 1978 yılında Adalet Partisi’nden ayrılan 11 milletvekili ile birlikte CHP’ye katıldı. Bülent Ecevit döneminde CHP’de Gümrük ve Tekel Bakanı olan Mataracı, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra Milli Güvenlik Konseyi tarafından 23 Nisan 1981’de Yüce Divan’a sevk edildi. Yargılanmasına 15 Haziran 1981’de başlanan Mataracı, 16 Mart 1982’de 36 yıl ağır hapis ve 787 milyon 386 lira para cezasına çarptırıldı. Tuncay Mataracı, Yüce Divan’da bugüne kadar en ağır cezaya çarptırılan bakan oldu.
Dönemin Bayındırlık Bakanı Şerafettin Elçi, 2 yıl 4 ay hapis
- 1982 Şerafettin Elçi - Bayındırlık Bakanı (2 yıl 4 ay hapis, 4 bin 666 lira ağır para, 14 ay süre ile memuriyetten yoksun kılınmasına, ehliyetnamesinin 2 yıl dört ay süre ile geri alınmasına karar verildi)
- 1982 Selahittin Kılıç - Bayındırlık Bakanı (Beraatine karar verildi)