Yasak geldi! Kuruyemişte yeni hedef
Türk kuruyemiş pazarı 2.5 milyar dolara yakın. Yoğun satış yapılan düğün, nişan ve kınada salgın endişesiyle ikram yasaklandı.Yeni ürün zamanının geldiğini söyleyen kuruyemişçiler, yasakla düşecek tüketimin yerine ihracatı koyma planları yapıyor.
Türkiye kuruyemiş pazarının büyüklüğü 2019’da 2.4 milyar dolara ulaştı. Geçen yıl 3 milyar dolarlık da kuruyemiş ve kuru meyve ihracatı yapıldı.
Ancak koronavirüs salgını her şey gibi kuruyemişi de derinden etkiledi. Karantina döneminde başta kuruyemiş tüketimi arttı. Ancak şimdi düğün, nişan ve kına törenlerine yönelik tedbir amaçlı düzenleme kuruyemişçileri kara kara düşündürüyor. İçişleri Bakanlığı’nın 81 il valiliğine gönderdiği genelgeye göre, düğünler nikah merasimi şeklinde en fazla 1 saatte tamamlanacak. Düğün, kına ve nişan gibi etkinliklerde kuruyemiş ikramları öne çıkıyor. İstanbul Leblebi İmalatçıları ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası Başkanı İsmail Taşkın, “Kına yemişi deyip geçmeyin. En kötü kına 100 kişiden aşağı olmuyor. 10 kilogram çerez alan da var 50 kilogram alan da. 150 grama kadar paket yapıp davetlilere dağıtıyorlar” dedi.
Vergi affı istedi
“Bir şansımız var, aşure ayı” diyen Taşkın, şöyle devam etti: “Tam sezonun başlama ayına girdik. Tuzlu fıstık, fındık, kayısı, üzüm çıktı. Piyasanın hareketlenme zamanı. İstanbul’da 9 bin kuruyemişçi var. Talebimiz vergi affı ya da daha ileri bir tarihe ertelenmesi.”
Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Başkanı Hüsamettin Karaman, düğünlerde, kınalarda ikramların yasaklanmasıyla birlikte tüketimde azalma beklediklerini dile getirdi.
60 kilo alan var
Düğünlerde ortalama kişi başı 70 gram kuruyemiş verildiğini belirten Karaman, şunları dile getirdi: “Düğün, kına öncesi birçok kuruyemiş işletmesi 40 - 60 kilo karışık çerez satar. Tüketim azalacak, fakat 30 yıllık tecrübeme dayanarak söylüyorum; kuruyemiş hiçbir zaman rafta kalmıyor. Fiyat düşüyor ya da bir şekilde pazara sunuluyor. Başka alanlarda tüketimi sürdürebiliriz. Sektörümüz dünyaya entegre, ihracata odaklanabiliriz.”
Türkiye’de Kovid-19 salgının ilk günlerinde evlerine kapanan tüketicilerin kuruyemiş tüketiminin arttığını söyleyen Karaman, “Satış her şartta devam eder. Yeter ki satış noktalarımız kapanmasın” dedi.
Fiyat artışı olacak mı?
Karantina sürecinde satışlarda artış olduğunu belirten kuruyemisborsasi.com yetkilisi, “1 Temmuz itibarıyla 5 ila 20 kilogram arasında değişen kınalık ve düğünlük ürünler sattık. Ağustos sonu, eylül başı gibi mahsul değişim aylarıdır. Fiyat artışları bu aylarda belli olur” dedi.
En çok satan karışık çerez
Eminönü’ndeki Gökhan Kuruyemiş’in yetkilisi Kadir Akbulut ise, en çok turiste ve düğün yapacaklara ürün sattıklarını dile getirdi. Ürün satışlarında yüzde 60-65 azalma olduğunu belirten Akbulut, “Son zamanlarda burada paketleme yapıp Anadolu’daki illere düğünlere gönderiyorlardı. Orada misafirlere dağıtıyorlardı” dedi.
Tüketicilerin daha çok karışık çerez aldıklarını söyleyen Akbulut, “Kilogramı 20 liradan başlayıp 60 liraya kadar çıkıyor. 20-30 kilogram alıyorlar. Geçen yıl 300-500 kişilik ürün alıyorlardı, bu yıl 100-150 kişilik ürün almayı tercih ediyorlar” diye konuştu.