Ulusal marker ihalesi uluslararası krize dönüştü

Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun (EPDK)
kazanan firmanın teknik şartname koşullarına uymadığı gerekçesiyle ulusal marker ihalesini iptal etmesiyle başlayan gerginlik, uluslararası krize dönüşüyor, İsrail'in Türkiye'ye verdiği notanın ardından, İsrailli GFI şirketi de kararın iptali için Danıştay'a başvurdu. Ancak iptal kararının ardından TÜBiTAK raporu tartışması yaşanıyor. EPDK'nın kararına dayanak gösterdiği rapor, İsrailli şirketin itirazına da dayanak oluşturdu.

Yıllık 3.5 milyar dolarlık bir kayba neden olan kaçak akaryakıt sorunuyla mücadelede en büyük silah olarak görülen ihalenin iptalinde tartışma yaratan TÜBİTAK raporuna VATAN ulaştı.

'Marker uygundur'
İhaleyi kazanan Israil-Kanada ortaklı GFI şirketinin akaryakıta karıştırılacak marker/işaret kimyasalı ile akaryakıttan alınacak numuneleri ölçecek kontrol cihazının teknik şartnameye uygun olup olmadığı TÜBiTAK tarafından incelendi. 11 Kasım'da yapılan ihalenin ardından TÜBiTAK, 2005.KIM.035 numaralı ve Müdür Vekili Sermet Süer imzalı raporunu 9 Aralık 2005'te tamamladı. EPDK'ya sunulan rapora göre TÜBiTAK, söz konusu marker kimyasalını, teknik şartnamede yer alan 18 ayrı kritere göre inceledi. Kimyasal bu incelemelerin hepsinden "uygun" sonucu aldı.

Kontrol cihazı da teknik şartnamedeki 12 kritere göre incelendi. Raporda "ex2000P model XRF Spektrometre" adıyla belirtilen kontrol cihazı, söz konusu tüm kriterlerden tam not aldı. Ancak şartnamede yer alan "Bir kişi tarafından kolaylıkla taşınabilir olmalıdır" şartıyla ilgili TÜBiTAK raporunda, "Cihaz bir kişi tarafından çok rahat şekilde taşınamamaktadır. Ancak mobil araca monte edileceğinden ve tekerlekli valiz şeklinde bir kutusu olacağından taşıma kolaylaşacaktır. Operatör modunun kullanımı yeterince kolaydır. Cihazın teknik şartnameye uygunluğu kabul edilebilir" değerlendirmesi yapıldı.

EPDK ikna olmadı
Ancak EPDK'nın, TÜBiTAK'ın değerlendirmesinden ikna olmadığı belirtildi. EPDK Başkanı Yusuf Günay, "Biz bir kişinin elde taşıyabileceği alet istiyoruz. 41 kg'lik alet geliyor" dedi. Ancak teknik şartnamede, cihazın taşınabilirliğiyle ilgili ağırlık tarifi yapılmadığı, "Kolay taşınabilmeli" ifadesinin tartışma yarattığını kabul eden EPDK yetkilileri, "Şartname daha detaylı bir tanım içerebilirdi. Ama sonuçta TÜBiTAK 'Uygun bulunabilir'demiş, biz ikna olmadık" demekle yetindiler.

İsrailli GFI 1 milyon dolar teminat yatırmıştı
Firmanın TÜBiTAK raporunun ardından EPDK Petrol Dairesi ile yaptığı görüşmelerin ardından her şeyin yolunda olduğu teyidini alarak Aralık ayı sonunda şartnameye uygun olarak Türkiye'de bir şirket kurduğu, şartnamedeki hükmü yerine getirerek Oyak Bank'a 1 milyon dolarlık teminat yatırdığı öğrenildi.

Öte yandan EPDK'nın GFI şirketiyle sözleşme yapmama kararının ardından ihaleyi de iptal etmesi tartışma yarattı. GFI şirketinin 0.0084 euro/cent fiyat verdiği ihalede, ikinci en düşük fiyat da 0.0085 euro/cent'le ABD'li Otantik firmasına aitti. EPDK, ihaleyi iptal etmek yerine ikinci firmayı değerlendirmeye almamasıyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.