Türk Hava Yolları neden bu kadar zarar etti?

Bir yandan artan jeopolitik riskler nedeniyle düşen turist sayısı, bir yandan da kur gelişemeleri nedeniyle zor bir yıl geçiren Türk Hava Yolları’nın ikinci çeyrek performansı şirket için zaten karamsar olan beklentilerin daha da karamsarlaşmasına yol açtı.

Şirketin ikinci çeyrek bilanço sonuçları genel olarak analistlerin beklentileri dahilinde gelse de yönetimin yılsonu beklentilerinde yaptığı değişiklikler, şirket için en kötünün henüz geride kalmadığı değerlendirmelerine neden oldu.

İşte Cuma akşamı yapılan açıklamanın ardından kafalarda oluşan soru işaretleri:

1) NEDEN BU KADAR ZARAR?

Yılın ilk altı ayında THY'nin satış gelirleri yüzde 10 artışla 13,5 milyar lira olurken, şirket söz konusu dönemde 1,9 milyar lira zarar yazdı.

Turist sayısındaki düşüş ve artan rekabet ortamının yanı sıra kur zararının da ikinci çeyrekte THY bilançosunu baskılayacağı zaten düşünülüyordu. Bloomberg anketine göre, analistler zararın 628 milyon lira seviyesinde gerçekleşmesini bekliyordu. Geçen yıl ikinci çeyrekte 661 milyon lira net kâr elde eden şirket de bu yıl 656 milyon lira zarar yazsa da genel olarak beklentiler dahilinde kayıp açıkladı.

THY’nin ilk yarı performansında etkili olan en önemli unsur ise turizmdeki düşüş oldu.

Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı Haziran ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,86 azalarak 1994'te yayınlanmaya başladığından bu yana sert düşüşü kaydetmişti. Yılın ilk yarısında Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı ise yüzde 27,9 azalmıştı.

Ziraat Yatırım analistleri, “Türkiye'nin güneydoğusunda oluşan istikrarsız jeopolitik ortam, devam eden terör olayları ve artan güvenlik kaygısı nedeniyle havayolu yolcu trafiği olumsuz etkilendi. Yüzde 15'e yakın kapasite artışının gerçekleştirildiği bir dönemde zayıf seyreden trafik, doluluk oranlarının gerilemesine ve birim gelirlerin baskılanmasına neden oldu” dedi.

Deutsche Bank ise raporunda güvenlik endişelerine ek olarak kapasite artırımlarının, yüksek rekabetin ve düşük petrol fiyatlarının bilet fiyatlarına yansımasının da düşüşte etkili olduğunu belirtti.

Çift yönlü etki

Analistlere göre, yüksek zararda hem gelirdeki düşüşün hem de maliyetlerdeki artışın büyük etkisi oldu.

Ziraat Yatırım analistleri tarafından yayınlanan notta, şirketin satış gelirlerinin Avrupa ve Orta Doğu gelirlerindeki düşüşler sebebiyle bir önceki yılın aynı çeyreğine göre sadece yüzde 3,4 artış kaydettiğine dikkat çekildi.

Renaissance Capital analisti Amine Wafy ise en büyük kazanç kayıplarının Amerika ve Orta Doğu uçuşlarında olduğunu belirterek, Türk Hava Yolları’nın bu coğrafyalarda büyümeye devam etme planları nedeniyle getirilerdeki baskısının sürmesini beklediklerinin altını çizdi.

Yatırım faaliyetlerinden elde edilen gelirler de geçen çeyrek ortalamalarının altında gerçekleşti. Finansman tarafında ise geçen senenin aynı döneminde kaydedilen net 268 milyon liralık gelirin aksine Japon yeni ve Euro açık pozisyonuna bağlı olarak 346 milyon gider kaydedildi. Deustche Bank analistleri de güçlü yenin net finansal harcamalar ve nakitdışı kur kayıplarını artırdığına dikkat çekti.

Madalyonun öbür yüzünde maliyetlerdeki artış ise bilançoyu daha da baskıladı.

Satışların maliyeti düşük doluluk oranlarına bağlı olarak hasılat artışından daha yüksek yüzde 13,7 oranında yükseldi. Bu gelişmeler doğrultusunda, brüt kar yüzde 45,9 gerilemeyle 643 milyon lira, brüt kâr marjı ise 8,3 puanlık düşüşle yüzde 9,1 oldu.

Operasyonel giderler, brüt kar ve 25 milyon liralık diğer faaliyet gelirlerini de eritti.