Sütte fiyat kavgası

Süt Üreticileri Merkez Birliği, ihalede 85 kuruş olarak belirlenen litre fiyatını, sanayicilerin tek taraflı olarak 72.5 kuruşa düşürdüğünü belirterek, “Bu, kabul edilemez. Örgütlü bulunduğumuz 155 il ve ilçede süt grevimizi başlattık. Ülke genelinde 10 bin ton süt sanayicilere verilmeyecek” dedi

ANKARA - Süt üreticisiyle, sanayiciler arasında, “beyaz savaş” başladı. Sanayicilerin, çiğ süt taban fiyatını düşürmeye çalıştığını ileri süren üreticiler, sanayiciye verdiği sütü kesti. Üretici birlikleri, taban fiyatın düşürülmek istendiğini ancak piyasada vatandaşa satılan fiyatlarda değişiklik olmadığını da iddia etti.

Sanayici ve üretici arasında geçtiğimiz günlerde başlayan kavga giderek hararetleniyor. Türkiye Süt Üreticileri, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri, Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri, Tüm Süt Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri, Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri biraraya gelerek taban fiyatın aşağı çekilmesine yönelik protesto kararı aldılar.

Süt Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkan Yardımcısı Osman Yasun, süt fiyatlarının 3 aylık yapılan ihalelerle belirlendiğini, ihalede 85 kuruş olarak belirlenen fiyatı, sanayicilerin tek taraflı olarak 72.5 kuruşa düşürdüğünü açıkladı. Yasun, “Örgütlü bulunduğumuz 155 il ve ilçede süt grevimiz başlamış bulunuyor. Ülke genelinde 10 bin ton süt sanayicilere verilmeyecek” dedi.

Eksik para yatırıldı

Yasun, şöyle konuştu:

“Mart-Nisan ve Mayıs aylarını kapsayan 3 aylık dönem içinde sanayiciler tarafından önerilen süt fiyatı 68 kuruştur. Girdi maliyetlerini bile karşılamaktan çok uzak olan bu fiyat karşısında süt üreticileri olarak bunu kabul edebilmemiz mümkün değil.”

Balıkesir’in Manyas Süt Üreticileri Birliği Başkanı Mehmet Karaman da üretici ve sanayici arasındaki anlaşmanın Mart ayında tek taraflı olarak bozulduğunu belirterek, üreticinin haberi olmadan bankalara litresi 72.5 kuruştan süt parası yatırıldığını anlattı.

Karaman, bu fiyat düşüklüğü nedeniyle sanayicilerle anlaşma yoluna gittiklerini ancak 60 kuruşa kadar indirilmesi mücadelesi yürütüldüğünü öğrendiklerini dile getirdi.

‘Arz fazlalığı var’ iddiası

Birlikler, Ocak-Şubat-Mart 2010 tarihlerinde geçerli olan ve birkaç yerde belirlenen 0.85 TL çiğ süt litre taban fiyatlarının aşağı çekilmeye çalışılmasını protesto etti. Sanayicinin gerekçe olarak “arz fazlalığı var”, “talep düşük” iddialarını öne sürdüğünü belirten süt birlikleri, “Bu senaryoyu daha önce de izledik. Bu gerekçelerin hiçbiri gerçeği yansıtmıyor” açıklaması yaptı.

Üreticiler, geçmiş yıllarda da sanayicilerin “stoklar birikti”, “marketler ödemelerde vade süresini 3-4 aya çıkarttı” gerekçeleri ile süt fiyatlarını düşürüp, sektörü krize soktuklarını ifade etti.

Sanayiciler nedeniyle üreticinin binlerce damızlık hayvanı kasaba göndermek zorunda kaldığını belirten üretici birlikleri, “Perakende süt ve süt ürünleri fiyatları ise tüketicilere çok yüksek fiyatlarla satılmaya devam etmiştir.

Yani bu durumdan ne üretici ne tüketici ne de ülkemiz kazançlı çıkmıştır. Kazançlı çıkanları, bütün bu açıklamalardan sonra kamuoyunun takdirine bırakıyoruz” ifadesini kullandı.

Et fiyatlarındaki artışı gören üretici ineğini kesti fiyatlar fırladı

TÜRKİYE’DE Doğu ve Güneydoğu’dan kaçak hayvan girişinin engellenmesiyle et fiyatları yükseldi. Fiyatı cazip gören üretici de hayvanını kesme yolunu tercih etti. Hayvan sayısı azalınca süt üretimi düştü. Türkiye’de yıllık süt üretimi bir anda 12 milyon tondan 9 milyon tona geriledi. 2008’in Ocak ayında 66 kuruş olan süt fiyatı, bu yılın aynı döneminde yüzde 27 artışla 85 kuruşa çıktı.

Tüm Süt, et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Adnan Yıldız, “Geçen yıl kayıtlı olan 300 bin baş süt veren inek kesildi. Bu da fiyatların fırlamasına neden oldu” dedi.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Et Ürünleri Meslek Komitesi Başkanı Ali Kopuz da süt fiyatlarının artmasında hayvan kesimlerinin çok büyük payı olduğunu vurguladı.

SETBİR BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN:

TÜRKİYE Süt, Et ve Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Başkanı Erdal Bahçıvan, sanayicilere süt vermeme kararı alan birliğin toplam süt üretiminin yüzde 3-4’ünü kapsadığını belirterek, eylemi ’marjinal’ olarak değerlendirdi. “Ticarette eylem olmaz, uzlaşı olur. Ekonomi kavgayla yönetilmez” diye konuşan Bahçıvan, sütte yaşanan kavgayı sanayici gözüyle şöyle anlattı:

“Türkiye dünyanın en pahalı sütünü kullanıyor. Sanayiciler olarak biz üreticiden dünya ortalamasının çok üzerinde fiyata süt alıyoruz. AB’de ortalama litre fiyatı 30-32 euro/cent (65 kuruş) iken ABD’de bu rakam 30-32 cent (50 kuruş) seviyesinde. Türkiye’de ise 85 kuruşa süt alıyorduk. Bu nedenle süt üreticileri birlikleriyle masaya oturarak fiyatları düşürmek için uzlaşıya gittik ve birçok birlikle anlaşma oldu. Şu anda 0.72 lira seviyesinde bir anlaşma sağlandı. Konya bölgesinde 0.60 liraya süt veren birlikler bile var. Bu sayede son iki ayda perakende süt fiyatlarında önemli bir düşüş yakalandı. Süt vermeme kararı alan birlik ise Türkiye süt üretiminin sadece yüzde 3-4’ünü ifade ediyor. Bu eylemin piyasaya fiyat değişimi ya da süt bulamamak gibi herhangi bir etkisi olmaz. Bu noktada birliklerin ne kadar komisyon ve prim aldığı da tartışmaya açılmalıdır. Üreticiden yüzde 15’e kadar prim aldığını bildiğimiz birlikler bulunuyor.”

SÜT FİYATLARI TIRMANDI

Tarih İnek sütü

(TL/lt)

1995 0.02

1996 0.03

1997 0.05

1998 0.10

1999 0.16

2000 0.22

2001 0.29

2002 0.41

2003 0.53

2004 0.60

2005 0.63

2006 0.71

2007 0.72

2008 0.80

2009 0.85