Para iadesi zorunlu! 14 gün süresi var, başvuru yapmanız yeterli
Sosyal medyada satış yapan butiklerin bazılarının biyografi kısmında 'Değişim var, iade yok' şeklinde bir ifade yer alıyor. Bu da ürünü iade etmek isteyen müşterilerin, satıcılarla sorun yaşamasına sebep oluyor. Peki ‘Değişim var, iade yok’ ifadesinin geçerliliği var mı? Instagram alışverişlerinde iade mümkün mü? Para iadesi yapılmadığı durumda müşteriler hangi yola başvurabilir? Uzman isimler konu ile ilgili önemli detaylara yer verdi.
Özge Seren Doğu | ozge.dogu@gazetevatan.com
Sosyal medya üzerinden her gün binlerce alışveriş gerçekleştiriliyor. Özellikle Instagram’da kıyafet, aksesuar ve daha çok sayıda kategoride butik sayfalar tarafından müşteriye ürünlerin satışı yapılıyor. Ürünü satın alan müşteriler kendilerine ulaştıktan sonra canlı olarak gördüklerinde beğenmeyebiliyor. Ardından iade etmek için satıcıyla iletişime geçiyor.
Bazı sayfalar ise müşteriye şu cevabı veriyor: ‘Değişim yapabiliriz ancak iade almıyoruz.’ Bu nedenle satıcı ile müşteri arasında iade sorunu yaşanabiliyor.
Peki ‘Değişim var, iade yok’ ifadesinin geçerliliği var mı? Para iadesi yapılmadığı durumda müşteriler hangi yola başvurabilir? Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu ve Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü konu ile ilgili önemli bilgiler verdi.
'PAKET AÇILIRSA İADE OLMAZ'
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, Instagram'da bu sözün ve uyarının hiçbir şekilde geçerli olmadığını söyledi ancak bir konuya dikkat çekti:
Satıcı iç çamaşırı, makyaj malzemesi gibi hijyenik ürünler satıyorsa, paketin açılması durumunda ancak onlarla ilgili iade olmaz. Normalde vatandaşların iade hakkı vardır.
'YÜZDE 99'U KANUNSUZ VE HUKUKSUZ'
'Instagram'daki satışlarda cayma hakkı konusunda bilgilendirme yok' diyen Aydın Ağaoğlu, "Açık adresi yok satıcının. Instagram satıcıları 'genellikle' kanuna uygun çalışmıyor. Ancak bazıları linke gönderiyor. O linkte her şey var, kurallara uygun. Cayma hakkı konusunda bilgilendirme var, sabit telefonu var, Mersis numarası var doğru ama link koyuyor linke gidiyoruz ama oradan satmıyor.
'Cayma hakkı konusunda bilgilendirildik, mesafeli satış sözleşmesini okuduk' diye onaylayıp orada yapıyoruz alışverişi. Instagram reklam yeri gibi oluyor. Orada satış yapanların yüzde 99'u kanunsuz ve hukuksuz. Ben oralardan alışverişi tasvip etmiyorum." ifadelerini kullandı.
TÜKETİCİNİN ALDATILMA RİSKİ DAHA FAZLA
“Instagram gibi sosyal medya üzerinden, elektronik ortamda yapılan tarafların karşı karşıya gelmeksizin yapılan satışlar kanunumuzda mesafeli satışlar olarak adlandırılmaktadır.” diyen Avukat Güllü ise, mesafeli sözleşmelerde tüketicinin aldatılma riskinin klasik sözleşme yöntemlerine göre daha fazla olduğunu belirtti.
CAYMA HAKKI SÖZ KONUSU
Müşterinin genellikle sadece sanal ortamda gördüğü bir malı, çok düşünmeden bedelini önceden göndererek satın almakta olduğunu söyleyen Güllü şu ifadeleri kullandı:
Müşteri satın aldığı maldan başka veya ayıplı bir malın gönderilmesi halinde ise, malın iadesi ve bedelin geri alınması konusunda güçlükler yaşayabilmektedir. Tüketicinin ayıba karşı seçimlik haklarının yanı sıra bir de ‘’cayma hakkı’’ söz konusudur.
14 GÜN İÇİNDE İADE EDİLEBİLİR
Bir gerekçe olmadan 14 gün içinde ürünlerin iade edilebileceğine dikkat çeken Tüketici Konfederasyonu Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, “Mesafeli sözleşmelerde, TKHK madde 48/4 uyarınca; tüketiciye, gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkı tanınmıştır. Tüketici 14 gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir.” dedi.
Tüketicinin yakından inceleme fırsatı bulmadığı özellikle internet üzerinden yapılan sözleşmelerde tüketicinin genellikle fazla düşünmeden hareket etmesi ve sözleşme koşullarına çoğunlukla tüketicinin müdahale imkanının bulunmaması nedeniyle cayma hakkı tanınmıştır.
CAYMA HAKKI SÜRESİ
Cayma hakkı ile ilgili süreye ilişkin de detaylı bilgi veren Güllü, “Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkının süresi, hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde sözleşmenin kurulduğu gün; mal teslimine ilişkin sözleşmelerde ise tüketicinin veya tüketici tarafından belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün başlar.
Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilecektir.” şeklinde konuştu.
SATICININ KABUL ETMEME HAKKI YOK!
Yukarıdaki mevzuat kapsamında “satıcıların değişim var iade yok” şeklindeki itirazlarının bir geçerliliği bulunmadığını vurgulayan Avukat İbrahim Güllü, “Tüketici herhangi bir gerekçe göstermeksizin satıştan cayma hakkına sahip olduğundan satıcının bunu kabul etmeme hakkı da bulunmamaktadır.” dedi.
PARA İADESİ YAPILMADIĞI DURUMDA…
Tüketici cayma hakkını kullanmasına rağmen parasının iadesi yapılmaması halinde kendisinin yada satıcının ikametgahında bulunan Tüketici Hakem Heyetine bizzat giderek yada e-Devlet üzerinden elektronik ortamda başvurarak bedel iadesini talep edebiliyor.
'9 AY İÇİNDE SONUÇLANDIRMAK DURUMUNLDALAR'
Avukat Güllü, “Hakem heyetlerinin görev sınırı 2023 yılı itibariyle 66.000 TL ye çıkmıştır. Hakem heyetleri başvuruları en geç ek süre de dahil olmak üzere 9 ay içinde sonuçlandırmak durumundadırlar.
Hakem heyeti kararlarına karşı taraflar tebliğden itibaren 15 gün içinde Tüketici Mahkemesinde dava açabilirler.” ifadelerini kullandı ve satıcıların da mesafeli satışlarda yukarıdaki hükümler doğrultusunda tüketicilerin cayma hakkı olduğunu bilerek hareket etmeleri gerektiğini belirtti.