Onla da barışıyor

Af tasarısında gümrük cezalarına da Uzlaşma Kurumu tesis edilecek. Açılan davalar, ihtilaflı dosyaların tamamı uzlaşmaya girecek. Viski şirketleriyle 2004’ten bu yana yaşanan kavga, af tasarısıyla son bulacak. 500 milyon dolara ulaşan cezalarda çözüme ulaşılacak.

ANKARA-Gümrük Müsteşarlığı’nın başta İngiliz viski markası Johnnie Walker’ın sahibi İngiliz Diego olmak üzere yabancı içki ithalatçılarına kestiği cezalar nedeniyle yıllardır süren “ceza kavgası”nda hükümet radikal bir adım attı. İngiltere Başbakanı olduğu dönemde Tony Blair’in Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a bir mektup yazarak içki şirketlerine kesilen cezaların ortadan kaldırılması talebi de bu düzenlemeyle karşılık bulmuş olacak. Söz konusu düzenleme Af Tasarısı olarak düzenlenen Torba Yasa’ya konuldu. Devlete borcu bulunan hemen her kesimle barışan hükümet, böylece Johnnie Walker’ı da unutmamış oldu.

Gümrük müfettişleri tarafından haklarında rapor yazılarak ceza kesilen ve idareyle davalık olan yabancı viski firmaları arasında İngiliz Diego (Smirnoff, Johnie Walker, Baileys’i üretiyor), Maxxium, (Absolut Votka ve Jim Beam’i üretiyor) firma), Allied Domecq (Jack Daniels’ı üretiyor) ve Pernod Ricard (Jameson’ı üretiyor) bulunuyor. Bu şirketlerle Gümrük İdaresi arasında açılan onlarca dava halen sürüyor.

Uzlaşmaya gitme hakkı geliyor

Hükümetin tarihi Af Tasarısı’yla getirilen düzenlemeler arasında yabancı viski firmalarını kurtaran düzenleme ise 99. maddede yer aldı. Buna göre, şu ana kadar Türk mevzuatında, gümrük cezalarında sözkonusu olmayan “uzlaşma” kurumu, bu cezalar için de tesis ediliyor. Buna göre Maliye Bakanlığı’nın kestiği vergi cezalarında mükellefe tanınan “uzlaşmaya gitme” hakkı, gümrük cezalarında da muhataba tanınacak.

Gümrük Kanunu’nun kesilen cezalara itirazlar bölümünde yapılan değişiklik şöyle:

“Beyan ile gümrük idaresince yapılan tespit sonucunda belirlenen farklılıklara ilişkin tebliğ edilen gümrük vergileri alacakları ile bu kanunda ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen cezalar hakkında, yükümlü veya ceza muhatabı tarafından, söz konusu eksiklik veya aykırılıkların kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten veya kanun hükümlerini yanlış yorumlamaktan kaynaklandığının veya yargı kararlarıyla idarenin ihtilaf konusu olayda görüş farklılığının olduğunun ileri sürelmesi durumunda, idare yükümlüler veya cezanın muhatabı ile uzlaşabilir.”

Maddenin ileri bölümlerinde ise aynı Maliye’deki gibi uzlaşma komisyonlarının kurulması ve çalışma usulleri yer alıyor. Firmaların uzlaşma sürecinde anlaşmasıyla mevcut davaların da düşmesi sağlanacak.

Sorun yıllardır sürüyor

Viski ithalatçısı firmalar ile Gümrük İdaresi arasında kavga yaratan sorunlar yumağı 2004 yılı başında ortaya çıktı. 2003 yılında gümrük müfettişlerinin incelemeye aldığı içki firmalarına “vergi kaybına sebep olmak” tespitiyle rapor yazıldı. Bu firmaların gümrüksüz “duty free”lere ortalama 60 dolara sattıkları viskiyi, iç piyasaya sokarken fatura üzerinde 20 dolar olarak gösterdikleri, böylece düşük fatura değeri üzerinden düşük vergi ödedikleri rapor edilmişti.

Gümrük Teftiş Kurulu’nun incelemesi sonucunda ‘çifte fiyat’ uyguladığı belirlenen şirketlere toplamda 500 milyon dolar civarında vergi ve ceza yazılmış, ilerleyen süreçte şirketler vergi mahkemelerinde açılan onlarca davada, “söz konusu eksiklik veya aykırılıkların kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten veya kanun hükümlerini yanlış yorumlamaktan kaynaklandığını” savunmuşlardı. Dava süreci Danıştay’a taşınırken, halen içki firmaları ile idare arasındaki yerel mahkeme süreci devam ediyor.

Blair, Erdoğan’a mektup yazıp ricada bulundu

Eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’in 7 Haziran 2006 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği ve “Sevgili Tayyip” olarak başladığı mektubunda şu ricada bulunmuştu: “Konuştuğumuz üzere, Türkiye’ye alkollü içki ihracatı özellikle skoç viski satan başta Diego olmak üzere firmaların yaşadığı sorunlar hakkında bu mektubu yazıyorum. Bu mektubun ana nedenini özellikle gümrüksüz satış ile ülke içinde satışı yapılan ithal alkollü içkilerin fiyatları arasındaki farklar oluşturuyor... Gümrük Müsteşarlığı’nca açılan davalar halen Danıştay’da bulunuyor. Danıştay’ın yakın gelecekti sonucu bağlanacak olan davaya konu olan olaylarla ilgili tüm gerçekleri dikkate alabilme imkanına sahip olduğunu sanmıyorum. Gümrük Müsteşarlığı’nca istenen toplam 500 milyon dolarlık cezaların uygulanmasınıtalep etmesi, Diego, Maxxium ve Pernod Ricard gibi şirketlere Türkiye’deki faaliyetlerini sona erdirmekten başka seçenek bırakmayacaktır...

Danıştay’ın kararlarına müdahale etmenin ne kadarn güç olduğunu tamamiyle anlayorum. Ancak yeterli bilgi sahibi olmadan şirketler aleyhine karar alınmadığından ve rasyonel olmayan yüksek geri ödemeler istenmeyeceğinden emin olmak üzere kişisel yardımınızdarn memnuniyet duyacağım.”