Kiracılara müjde! Ev sahiplerine kötü haber geldi, değişiyor, süre uzatılıyor, zam sınırlaması...
Fırsatçı ev sahibine 'dur' deniliyor. Fahiş kira artışlarının önlenmesi için harekete geçildi. Uzun süredir artan kira fiyatları gündemdeki yerini koruyordu. Öyle ki büyük şehirlerde en düşük kira fiyatları asgari ücret sınırına dayandı. Her geçen gün artan fiyatlar vatandaşları ekonomik olarak zorlamaya başladı. Artan fiyatlardan dolayı gelirini artırmak isteyen mülk sahipleri ise kiracısını çıkarmanın ve evini yüksek bedeller ile yeniden kiraya vermenin yollarını aramaya başladı. Ancak artık o kadar kolay olmayacak. Türkiye genelinde yüzde 40'a varan oranlarda artan kiralar ve ev sahiplerinin "evden çık" baskısı Meclis gündemine de taşındı. Geçici zam sınırlaması, tavan getirilmesi ve 5 yılı dolan kiracıdan rayiç bedel isteme süresinin 8 yıla çıkarılması talep ediliyor. İşte ev kiralarında fiyatları kafasına göre artıran fırsatçılara karşı atılacak adımlar.
Kiracılara güzel haber geldi. Artık ev sahipleri kiracılara 'çık' baskısı yapamayacak. Son dönemde yaşanan kiralık ev sıkıntısı fırsatçılığı beraberinde getirirken, ev sahipleri eski kiracılarına "ya fiyatı artır ya da evden çık" baskısı yapıyor. Yüksek kira baskısıyla karşılaşan kiracılar tüketici dernekleri, CİMER, Maliye, Ticaret Bakanlığı'na şikâyet yağdırdı, bir yandan da mahkemenin yolunu tuttu.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş da kira artışları konusuna dair bir açıklama yaptı hükmü hatırlattı. Fahiş kira artışında tavan talebi ile atılacak adımlara da ortaya çıktı. İşte ev kiralarında artış ve fırsatçı ev sahiplerine karşı yapılacak düzenlemelere ilişkin son dakika detayları...
KİMSE EV KİRASINDA FAHİŞ ARTIŞ YAPAMAZ
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, İstanbul'da da yüzde 200'ü geçen kira artışlarını değerlendirirken, "Üretici, tedarikçi, perakende işletmelerce bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamaz.
Piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini, serbest rekabeti bozucu, tüketicinin malları ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamayacağı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Kanunu, kira sözleşmeleri ve ücretlerinin belirlenmesi de Türk Borçlar Kanunu ile hüküm altına alınmıştır" dedi.
FAHİŞ ARTIŞA "TAVAN" TALEBİ
TÜFE üzerinde artış ve kira parasında ek zam isteyen ev sahiplerine yönelik şikâyetler tüketici hakem heyetlerini, sektör temsilcileri, ilgili kurumları harekete geçirdi. Kiracıya verilen yasal haklar uygulanmadığı durumlarda Tüketici Hakem Heyeti'ne, taraflar arasında anlaşmazlıklarda mahkemeye dava başvurusu yapılabilir.
ŞİKAYETTE BULUNMANIZ GEREKEN MERCİLER
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, kirasını düzenli ödeyen, enflasyon oranında artıran kiracıların sözleşme sürecinden önce evden çıkarılmasının yasal olarak mümkün olmadığını belirterek, "Ev sahiplerinin bunun aksine talepleri olması durumunda kira miktarına göre il ve ilçelerdeki tüketici hakem heyetlerine, Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması Genel Müdürlüğü, Maliye, CİMER'e şikâyette bulunmalılar.
Kira sözleşmesine ödeyecekleri bedeli, süreyi mutlaka yazmalılar" dedi. Sektör temsilcileri de kirada fırsatçılığın son bulması için geçici olarak zam sınırlaması, tavan getirilmesini önerdi. Ayrıca, Beş yılı dolan kiracılardan rayiç bedel isteme süresinin 8 yıla çıkarılması da talepler arasında yer alıyor.
KİRA ARTIŞLARI MECLİS GÜNDEMİNDE
Türkiye genelinde yüzde 40'a varan oranlarda artan kiralar ve ev sahiplerinin "evden çık" baskısı Meclis gündemine de taşındı. Ticaret Bakanı Muş, konuya ilişkin soru önergesine verdiği yanıtta, üretici, tedarikçi, perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamayacağını vurguladı. Bakan Muş, "Üretici, tedarikçi, perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetlerle tüketicinin malları ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulamayacağı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'la hüküm altına alınmıştır. Mevzuat hükümlerine göre aracılık faaliyetleri hariç olmak üzere ticari nitelik arz eden ve yalnızca üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler bu kapsamda yer almaktadır. Kira sözleşmeleri ve kira ücretlerinin belirlenmesine ilişkin hükümler de Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir" diye konuştu. İlgili bakanlık ve kurumlar gelen şikâyetler doğrultusunda inceleme başlattı.
EV KİRASINDA SÖZLEŞME SONA ERDİRİLEMEZ
Kiracı ve kiralayan arasındaki anlaşma, kiracının hakları da Borçlar Kanunu'na göre belirleniyor. Kanuna göre, Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında kiracı aleyhine herhangi bir değişiklik yapılamıyor. Konut ya da işyeri kiralarında kiracı, sözleşme süresinin bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulanmazsa sözleşme aynen devam eder. Yenilenmeyen kontratlar aynı şekilde 1 yıl süreyle daha geçerli olur. Bu durumda mal sahibi, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremez.
Sektör temsilcileri, "Çocuğum evlenir, kendim taşınacağım" gerekçesiyle evin boşaltılmasını isteyen ev sahiplerinden noterden yazı istenmesi uyarısında bulunuyor. Kiracılar, bu koşulla çıkarıp 2 ay sonra kiraya veren ev sahiplerinden 1 yıllık kira kadar tazminat, taşınma masrafı alabilir.
BORÇLAR KANUNU NE DİYOR?
Sözleşmede belirlenen koşulların (yıllık ortalama TÜFE oranı) üzerinde fahiş kira artışı yapılamaz. Borçlar Kanunu'nun 344'üncü maddesine göre; "Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının TÜFE'deki 12i aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir." (Sabah)