Kahinden 10 uyarı

2008’de tüm dünyayı kasıp kavuran küresel krizi tahmin ederek ‘Kriz Kahini’ olarak anılmaya başlayan ekonomi profesörü Nouriel Roubini, dünyanın yine tehdit altında olduğunu savundu. Roubini, makalesinde ABD’de büyük bütçe açıkları, Çin’in gevşek maliye politikaları ve Avrupa’nın ılımlı toparlanmayı sürdürmesi göz önüne alındığında küresel büyümenin gelecek yıl da devam edeceğini ancak 2020’de koşulların finansal krize yol açabileceğini öngördü.

Marketwatch’un haberine göre, Roubini krize neden olabilecek 10 gelişmeyi şöyle sıraladı:

1- ABD’de yıllık büyümeyi yüzde 2’nin üzerinde potansiyelinin üzerine iten mali teşvik politikaları sürdürülebilir değil. 2020’de teşvikler sona erecek ve büyüme yüzde 3’ten yüzde 2’nin altına gerileyecek.

2- Teşviklerin zamanlaması doğru olmadığı için ABD ekonomisi aşırı ısınıyor, enflasyon hedefin üzerine yükseliyor. Fed fonlama faiz oranını 2020’ye kadar en az yüzde 3.5’e çıkaracak. Bu da kısa ve uzun vadeli faiz oranlarının yanı sıra doları yükseltecek.

3- Trump hükümetinin Çin, Avrupa, Meksika, Kanada ve diğerleriyle ticaret savaşları artacak, bu da büyümede yavaşlama ve yüksek enflasyona yol açacak.

4- ABD’nin diğer uyguladığı politikalar da stagflasyonist baskı yapmaya devam edecek. Bu durum, Fed’in daha fazla faiz artışını tetikleyecek.

5- Dünyanın geri kalanında ABD’nin korumacılık politikasına karşılık verilmesiyle muhtemelen büyümeler yavaşlayacak.

6- Avrupa da para politikalarında sıkılaşma ve ticaret kırılmaları nedeniyle yavaş büyümeden etkilenecek. İtalya gibi ülkelerdeki popülist politikalar borç dinamiklerinde sürdürülemezliğe neden olabilir. Küresel koşullarda yeni bir sıkıntı, İtalya ve bazı ülkeleri Avrupa Birliği’nden çıkmaya zorlayabilir.

7- ABD ve küresel hisse senedi piyasalarında köpük var. ABD’de fiyat/kazanç oranları tarihi ortalamaların yüzde 50 üzerinde. Hazine tahvilleri çok pahalı. Bazı gelişen ve gelişmiş piyasalarda kullandırılmış kaldıraç oranları aşırı yüksek. Küresel ‘fırtına bulutları’ yaklaşmaya başladığında gelişen ülke hisse senedi piyasaları, emtialar, sabit getirili varlıklarda düzeltme devam edecek.

8- Bir düzeltme olduğunda likiditede azalma riski ve panik satışları daha da sertleşecek. Aşırı yüksek frekanslı/algoritmik trading emirleri ani çökme ihtimalini de artıracak.

9- ABD Başkanı Trump büyüme oranının yüzde 4 olduğu dönemde dahi Fed’e saldırıyordu. Büyüme oranının yüzde 1’in altına ineceği seçim senesi olan 2020’de ne olacağını düşünmeli.

10- Çin’le ticaret savaşını başlatan Trump’ın yeni hedefi İran olabilir. Böyle bir askeri gerilim, stagflasyonist jeopolitik şoku tetikler. Bu da küresel resesyon ihtimalini keskinleştirir.

Nouriel Roubini bir sonraki kriz ve resesyonun son krize göre daha şiddetli ve daha uzun olacağını da sözlerine ekledi.