İşçi Ahmet’e seyyanen zam yapılıp, kısmi eşitlik sağlanacak!

Çalışma Bakanı Faruk Çelik, 2000’den önce emekli olan SSK’lılarda maaş haksızlığını gidermek için kademeli intibak yasasının çalışmalarının devam ettiğini söyledi. 2000’den önce emekli olanlar büyük bir umutla bu yasanın çıkmasını ve maaşlarının daha sonra emekli olanların aldığı maaşla eşitlenmesini bekliyor. Ancak tam intibak yıllık 18 milyar TL ilave yük getirecek. Bu yüzden emeklilere 100-150 lira seyyanen zam yapılması formülü üzerinde duruluyor...

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, emekliler için ‘kademeli intibak’ müjdesi verdi. 2.5 milyon emeklinin merakla beklediği ‘intibak’ yasası için geri sayım başladı. Kademeli intibak sistemiyle emeklilerin maaşlarında artış öngörülüyor.

Sorunun özünde aylıkların hesaplanmasında 4447 sayılı kanun ile yapılan değişiklik yatıyor. Bu yasa 1999 yılı sonunda kabul edildi ve 2000’den sonra emekli olanlar bu yasaya tabi oldu. (Daha sonra yasa bir kez daha 2008’de değişikliğe uğradı ve bu tarihten sonra refah payı yani Türkiye’nin büyüme rakamı da hesaplamadan çıkarıldı.)
2000 yılından önce emekli olanlar, aynı prim günü ödemesine ve ödeme tavanına sahip oldukları halde, 2000’den sonra emekli olanlara göre daha az maaş alıyor.



Grafikte örneklendiği gibi maaş farkı eşit prim günü ödemesine rağmen bazı uç örneklerde 1.300 liraya kadar çıkabiliyor. Şimdi İntibak Yasası ile yapılmak istenen, 2000’den önce emekli olanlarla, 2000’den sonra emekli olanlar arasındaki bu adaletsiz emekli maaşı farkını kapatmak.

Bütçeye büyük yük

Ancak sözkonusu farkı kapatmak sanıldığı kadar kolay değil. Her ne kadar uç noktalardaki örneklerde 1.300 liralık bir fark olsa da ortalamada sözkonusu fark 600 lira civarında. Yani kaba bir hesapla 2000 yılından önce emekli olan SSK’lıların her birine 600 lira maaş farkı ödenmesi halinde bunun Sosyal Güvenlik Kurumu’na aylık yükü 1.5 milyar lirayı bulacak. Yıllık bazda düşünüldüğünde ise maliyet 18 milyar lira düzeyine çıkacak. Üstelik söz konusu kişilerin geriye dönük maaş farklarını isteme hakkı da sözkonusu olabilecek.

İntibak Yasası ile eski emeklilerin durumunda bir düzeltme yapılması beklense de bu düzeltmenin maaş farkının yüzde 100’ünün kapatılması şeklinde olmasının mümkün olamayacağı belirtiliyor.

Eski emekliye seyyanen zam

Halen devam eden ve Bakan Faruk Çelik’in de sözünü ettiği çalışmalarda en kabul gören formül olarak eski emeklilere seyyanen zam yapılması üzerinde duruluyor. Her bir emekliye 600 lira değil ama 100-150 TL arasında bir maaş farkı ödemesi sözkonusu olabilecek.

Yine formüle göre yapılacak seyyanen zammın geriye dönük talep edilmesinin de önüne geçilecek. Bu formüle göre bile yani her bir emekliye ortalamada 100-150 lira seyyanen zam yapılması halinde bile aylık maliyet 250-375 milyon lirayı, yıllık bazda da 3-4.5 milyar lirayı bulacak.

Bu çalışmanın ikinci ayağında Maliye Bakanlığı ile biraraya gelinmesi ve bütçe imkanlarının böyle bir artışa izin verip veremeyeceğinin tartışılması bekleniyor. Çalışma Bakanlığı’ndan bir kaynak, “Yıllık 18 milyar liralık ilave yükü Maliye Bakanlığı’nın kabul etmesini beklemiyoruz. Ancak belki 3-4 milyar liralık bir ilave yüke olanak sağlanabilir” diye konuştu.

Bakan Faruk Çelik: Neler yapılabileceğine bakıyoruz

Faruk Çelik, söz konusu intibak yasası ile ilgili olarak bir kaç kez demeç verdi ve doğal olarak emeklileri de büyük bir beklentiye soktu. Bakan Çelik, son olarak konu ile ilgili şunları söyledi:

“Kıdem Tazminatı konusundaki çalışmalarımız henüz taslak aşamasına gelmedi. Mevcut sistemi değiştirmeyi planlıyoruz. 2000’den önce emekli aylığı bağlananların bir haksızlığı var. Aylıklar arasında bir uçurum var. Emekli aylıkları arasındaki bu uçurumu bütçe tolore edebilir mi? Bu makas, kademeli olarak nasıl düzeltilir? Tam olarak kimler bundan etkilenecek? Bütün bunları inceleyeğiz. Tabloyu incelemeden bir şey söylemeyi doğru bulmuyorum. Emekli aylıklarındaki eşitsizliği gidermek için başlattığımız çalışma sürüyor. Sorun ağırlıklı olarak SSK’dan emekli olanları ilgilendiriyor. Bağ-Kur emekli aylıklarında bir sorun yok. 1981 yılından bu yana emekli olanların, aylık bağlanma tablolarını çıkardık. Bu konudaki incelemelerimiz devam ediyor. Kademeli intibak (eşitleme) için neler yapılabileceğine bakıyoruz.”