Irak’la 800 milyon dolarlık ithal et krizi

Türkiye ile Irak Merkezi Hükümeti arasında yıllık 800 milyon doları bulan et ihracatı konusunda sorun yaşandığı ortaya çıktı. Bağdat Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği Aralık 2016’da durumu ‘Acil’ koduyla Ekonomi Bakanlığı’na iletti. Başbakan Binali Yıldırım ile Irak Başbakanı Al Abadi arasındaki görüşmeye de konu olan et ithalatı krizi şöyle gelişti:

Irak’ta 6 farklı bakanlığın temsilciliğinin bulunduğu komite, 2016 Şubat’ta ithalatçı beyaz et ve kırmızı et üreticilerinin tesislerinin yerinde incelenmesi, sıhhi ve islami şartlara göre kesim yapılıp yapılmadığının denetlenmesi kararı aldı. Komite ayrıca firmaların ithalat-ihracat belgelerini istedi ve başvurularının Büyükelçilikler aracılığı ile ya da Irak’taki ithalatçı firmalar aracılığı ile yapılmasını istedi.

Bir hafta önce bildirildi

Firmaların incelendikten sonra et ithalatına izin verileceği belirtilirken ‘olur’ verilmeyen firmaların 2017 Ocak’tan itibaren yasaklanacağı kararda yer aldı. Türkiye ile Irak arasında yıllık 270 tonu ve 800 milyon doları bulan et ihracatıyla ilgili alınan karar Türkiye’ye, uygulamaya konulacağı tarihten bir hafta önce iletildi. Bunun üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı hemen harekete geçti.

30 farklı ilde bulunan 370 firmanın belgeleri Irak Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği tarafından Irak’a iletildi. Irak’taki Türk Büyükelçiliği yetkilileri durumu Irak Tarım Bakan Yardımcısı Mahdi Al Kaisey ile bir kaç kez görüştü.

Görüşmelerde Irak tarafı, Türkiye’nin kuş gribi vakalarının görüldüğü ülkelerle komşu olduğu ve et üreticilerinin risk taşıdığını söyledi, Türkiye’nin Gümrük Birliği üyesi olduğu ve AB standartlarında üretim yaptığı iletilse de Iraklı yetkililer Türk firmaların belgelerinin ve tesislerinin yerinde incelenmesi konusunda ısrarcı oldu.

Yetkililer, 10 ayrı komite kurulacağını ve komitelerin et türlerine göre Türkiye’deki tesisleri denetlemek istediği belirtti. Iraklı yetkililer ayrıca heyetin masraflarının karşılanmasını ve firmalar için akredite masrafı adı altında 1.100 dolar ödenmesini şart koştu.

Başbakan gündeme getirdi

ARALIK ayı sonunda yaşanan bu gelişmeler üzerine durum 7 Ocak’ta Irak’a ziyaret gerçekleştiren Başbakan Binali Yıldırım’a da aktarıldı. Başbakan Yıldırım da, Irak Merkezi Hükümeti Başbakanı Haidar Al-Abadi ile yaptığı ikili görüşmede konuyu gündeme getirdi. Başbakan Al Abadi’nin de konudan haberdar olduğu, alınan kararın tüm ülkelerdeki Irak Büyükelçiliklerine iletildiği ancak Ankara’daki Irak Büyükelçiliği’nin konuyu aktarmakta geç kaldığı savunması yapıldı. Şimdi ise iki ülkenin Tarım ve Hayvancılık Bakanlıkları ve Ekonomi Bakanlıkları arasındaki görüşmeler devam ediyor.