İflas riski 5.6 kat fazla ama notu Türkiye’nin üzerinde
.
Türkiye, uluslararası piyasalarda kredi notu "yatırım yapılabilir ülke" gibi işlem görüyor. Kredi notu Türkiye'nin 1 kademe üzerinde olan Yunanistan'ın iflas riski yüzde 68.7 ile Türkiye'nin 5.6 katı durumunda
Piyasalarda iflas riski yüzde 12.32 olarak fiyatlanan Türkiye, kredi notu 5 kademe daha yüksek olan Portekiz'den daha güvenli görülüyor. Türkiye, notları daha yüksek olan Bulgaristan, Macaristan ve Romanya'yı solladı
Krizle birlikte en çok tartışılan kurumların başında uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları geliyor. Not skalasının en üst seviyesini ifade eden "AAA" notunu verdikleri dev şirketlerin krizle zor duruma düşmesi hatta Bear Stearns, Lehman Brothers ve AIG gibilerin iflas etmesi notçuları bir anda hedef tahtası yaptı. Son olarak Yunanistan'la başlayan ve ardından Avrupa'nın diğer borçlu ülkelerini (İspanya, Portekiz, İtalya, İrlanda) etkisi altına alan sarsıntı da kredi derecelendirme kuruluşlarının not konusunda çok da objektif olmadıklarını gözler önüne serdi. Hatta geçtiğimiz günlerde dünyanın 3 büyük derecelendirme kuruluşundan biri olan Moody's'in eski çalışanı ABD Finansal Kriz Soruşturma Komitesi'nde yaptığı itirafla gündeme oturdu.
Notu 5 kademe yüksek ama...
Wall Street'in büyük yatırım bankalarının, şirketlere yüksek kredi notu vermeleri için tüm analistlere baskı yaptığını açıklayan eski Moody's analisti Mark Froeba, "Piyasalarda balon oluştuğu zaman, Moody's bilerek 'doğruluk' ilkesinden ayrıldı. İyi not verme baskısına uymayan analistler tehdit edildi. Yeni kurala uyanların ödüllendirileceği, uymayanların ise cezalandırılacağı belirtildi. Olumlu rapor yazanların, terfi, yüksek bonus ve maaş alacakları söylendi" dedi.
Avrupa Birliği, 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşunun (Moody's, Fitch, Standard and Poor's) tekelini kırmak için harekete geçerken piyasalar itibar kaybeden notçuları artık çok da dikkate almadıkları görülüyor. Ülkelerin iflas sigortası primini gösteren 5 yıllık CDS'ler (Credit Default Swaps) kredi notlarının önüne geçmiş durumda. Avrupa Birliği ve IMF'den 110 milyar euro destek alan ve 30 milyar euroluk kemer sıkma programı açıklayan Yunanistan, bir türlü piyasalardaki tedirginliği azaltmayı başaramadı. Şu anda piyasalar Yunanistan'ın iflas etme riskinin yüzde 70 olduğunu fiyatlıyor. Türkiye'nin iflas riski ise yüzde 12.30 seviyesinde. Mayıs 2009'da kredi notu "A" seviyesinde bulunan Yunanistan'ın kredi notu peşpeşe yapılan indirimlere rağmen hâlâ Türkiye'nin 1 kademe üzerinde. Hem iflas riski hem de kredi notu Türkiye'nin üzerinde olan tek ülke Yunanistan değil. Standard and Poor's'a (S&P) göre Türkiye'nin tam 5 kademe üzerinde kredi notuna sahip olan Portekiz'in iflas riski yüzde 25.29. Portekiz'in 5 yıllık CDS'leri 335 baz puanla Türkiye'nin neredeyse 2 katı üzerinden işlem görüyor.
Kredi notu Türkiye'nin 3 kademe üzerinde bulunan Bulgaristan'ın iflas riski yüzde 22.15, Hırvatistan'ın yüzde 20.12, Litvanya'nın yüzde 17.95, Rusya'nın yüzde 12.98 seviyesinde bulunuyor. Yine kredi notu Türkiye'den 2 kademe fazla olan Kazakistan, İzlanda ve Macaristan'ın iflas riski sırasıyla yüzde 14.46, yüzde 21.66, yüzde 22.01 olarak fiyatlanıyor. Kredi notu 4 basamak yüksek olmasına rağmen Güney Afrika ve Tayland'ın CDS'leri ve iflas riskleri de Türkiye'ninkilerden çok da farklı değil.